Asset Publisher
Zawodówka czy studia – jak mądrze pokierować karierą?
W Polsce problemy ze znalezieniem pracy ma co trzecia młoda osoba. Duży odsetek bezrobotnych stanowią absolwenci uczelni i szkół wyższych, podczas, gdy absolwenci szkół zawodowych i techników są coraz bardziej poszukiwani na rynku. To do nich kierowana jest znaczna część ogłoszeń o wolnych miejscach pracy. Czy taka sytuacja wyznaczy nowe trendy w edukacji?
Stereotypowe podejście do zawodówek, które przez lata utrwaliło się w naszym społeczeństwie, przyczyniło się do spadku zainteresowania kształceniem zawodowym. Zawodówki były przeznaczone dla osób, które nie przykładały się do nauki lub były za mało zdolne by pójść do liceum. Kolejne roczniki wyżu demograficznego szturmowały dobre licea, bo tylko renomowana szkoła średnia gwarantowała podjęcie prestiżowych studiów, a jedynie dyplom znanej uczelni dawał szansę na znalezienie dobrej pracy. Czy takie rozumowanie było słuszne? Czy ukończenie studiów gwarantuje znalezienie prestiżowej i dobrze płatnej pracy? Jak pokazują realia współczesnego rynku – niekoniecznie.
Pracodawcy potrzebują wykwalifikowanych robotników, co znajduje odzwierciedlenie w ofertach pracy. Wciąż poszukiwani są pracownicy budowlani, hydraulicy. Brakuje natomiast ofert dla absolwentów uczelni, w szczególności dla humanistów, ponieważ rynek pracy się nimi nasycił. Wykształcenie wyższe, zdaniem pracodawców, nie przekłada się na praktyczne umiejętności, gdyż programy studiów są przeładowane teorią a zaniedbuje się praktykę. Oznacza to, że absolwent uczelni może mieć ogromną wiedzę teoretyczną i nie wiedzieć jak ją wykorzystać w życiu zawodowym. Co więcej, miejsca pracy w korporacjach pomału się wyczerpują. Na awans trzeba długo czekać, większe są bariery wejścia, gdyż ludzie są coraz bardziej wykształceni, mają po kilka dyplomów, znają języki obce i jedyne czym mogą ze sobą konkurować to umiejętności interpersonalne. Natomiast dobry piekarz, czy szewc, to zawody na które ciągle jest zapotrzebowanie. Co więcej, popularność takich reality show jak MasterChef dowodzi, że dobry specjalista w swoim zawodzie (w tym przypadku kucharz) może zostać celebrytą i realizować się w mediach. A taka możliwość wydaje się być kusząca dla wielu młodych osób.
Dyplom uczelni traci na wartości, posiadanie konkretnego zawodu
- zyskuje. O ile absolwent szkoły zawodowej może uzupełnić
wykształcenie, zrobić maturę i pójść na studia, o tyle absolwent
szkoły wyższej – niekoniecznie ma ochotę na zrobienie „kroku w
tył”. Zawodówka daje określony fach, nie zamykając drogi do dalszej
edukacji. Posiadanie konkretnego zawodu nie przeszkadza w
późniejszej zmianie ścieżki swojej kariery, np. na korporacyjną.
Natomiast trudniej jest, po studiach i wieloletniej pracy w
korporacji, rozpoczynać naukę zawodu od podstaw. Ukończenie dobrej
szkoły zawodowej daje obecnie większe prawdopodobieństwo szybkiego
znalezienia pracy, niż dyplom wielu uczelni. Dzieje się tak
dlatego, iż dostęp do wykształcenia wyższego jest coraz łatwiejszy.
Powstało wiele prywatnych szkół wyższych, w których liczba
absolwentów jest taka sama jak liczba osób przyjętych na studia. A
jakość uzyskanego przez nich dyplomu budzi wątpliwości pracodawców.
W przypadku zawodówek, zdobycie uprawnienia do wykonywania
określonego zawodu, wymaga zdania egzaminu, nie tylko
teoretycznego, ale także i praktycznego. Nie każdemu udaje się je
zdać. Oznacza to, że w chwili obecnej niejednokrotnie łatwiej jest
skończyć studia, niż zdobyć uprawnienia zawodowe.
Pracodawcy cenią absolwentów zawodówek, nie tylko za ich
umiejętności praktyczne, ale także za inne cechy, nie związane
bezpośrednio ze zdobytymi kwalifikacjami. Jak dowodzą badania,
osoby które ukończyły zawodówkę są bardziej przedsiębiorcze,
samodzielne i zaradne. Częściej zakładają własne firmy, szybciej
się usamodzielniają i wcześniej opuszczają dom rodzinny, niż ich
rówieśnicy z wykształceniem wyższym.
Istotnym argumentem przemawiającym na korzyść kształcenia zawodowego jest jego aspekt praktyczny. Praktyki podejmowane przez uczniów zawodówek często kończą się zatrudnieniem w firmie, w której były odbywane. Praktyki odbywane na studiach dużo rzadziej kończą się podjęciem zatrudnienia w danej firmie. Mnożą się bezpłatne staże dla studentów i absolwentów szkół wyższych, mające na celu odciążyć finansowo ich organizatorów. Po odbyciu stażu, stażystę zastępuje kolejny młody człowiek liczący na karierę w korporacji, a jego sfrustrowany poprzednik poszukuje następnego pracodawcy, gotowego dać mu złudną nadzieję na pozostanie w firmie po odbyciu stażu. W przypadku zdolnych uczniów zawodówek, pracodawcy sami oferują im możliwość zatrudnienia, a ci którzy nie są zainteresowani pracą w Polsce mają wiele możliwości podjęcia zatrudnienia za granicą.
W innych krajach UE, np. we Włoszech, kształcenie zawodowe jest bardzo popularne. Promuje się tą formę edukacji i zachęca do niej młodzież, oferując zatrudnienie od razu po zakończeniu nauki. Młody człowiek jednocześnie uczy się i odbywa praktyki u pracodawcy, który podpisał stosowną umowę ze szkołą. W Polsce, od pewnego czasu, także zaczęto dostrzegać konieczność promowania kształcenia zawodowego, jako antidotum na bezrobocie młodzieży. Zorganizowano kampanię społeczną „Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru”, w której podkreślono walory edukacyjne szkół zawodowych i techników. Reklama sugeruje, że zawodówki i technika mogą pomóc w znalezieniu pracy tuż po ukończeniu szkoły i zagwarantować młodym ludziom osiągnięcie satysfakcji zawodowej.
Reasumując. Bez wątpienia obecna sytuacja na polskim rynku pracy wyznacza nowe trendy w edukacji, ukierunkowując ją na kształcenia zawodowe, realizowane m.in. w zawodówkach i technikach. Młoda osoba stojąca przed dylematem wyboru dalszej ścieżki kształcenia, powinna uwzględnić, że nie zawsze uzyskanie dyplomu uczelni przekłada się na znalezienie pracy, natomiast posiadanie konkretnego zawodu i bycie specjalistą w swoim fachu otwiera wiele możliwości rozwoju własnej kariery zawodowej.
Joanna Plak
Elektroniczne Centrum Aktywizacji Młodzieży
Web Content Display
Zobacz również:
Zobacz również:
-
Jak zbudować pewność siebie?
31.01.2019
-
Dlaczego warto inwestować w naukę języków?
28.01.2019
-
Czy nastolatkom potrzebne są cele?
17.01.2019
-
W grupie siła, czyli o rolach zespołowych
15.01.2019
-
Jak znalazłam swoją życiową drogę?
14.01.2019