Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Informator na temat warunków życia i pracy w Szwecji

Czy Szwecja to dobry kierunek na poszukiwanie pracy?

Szwecja to od lat jeden z najpopularniejszych kierunków dla osób poszukujących pracy z naszego kraju. Kusi nie tylko wysokimi zarobkami, wyjątkowo urodziwą przyrodą, ale też (jednymi z wyższych na świecie) świadczeniami socjalnymi. Na szwedzkim rynku pracy poszukiwani są wykwalifikowani pracownicy, tacy jak: inżynierowie, architekci, a także pracownicy służby zdrowia, zwłaszcza lekarze specjaliści i pielęgniarki. W wielu szwedzkich firmach zatrudniani są też pracownicy sezonowi, którzy pracują tylko kilka tygodni lub miesięcy w roku. Jeżeli planujesz wyjazd do Szwecji koniecznie zapoznaj się z podstawowymi informacjami o tym kraju.

Królestwo Szwecji to państwo w Europie Północnej, zaliczane do państw skandynawskich. Szwecja jest członkiem Unii Europejskiej od 1995 roku. Na północnym wschodzie graniczy z Finlandią, a na północnym zachodzie i zachodzie z Norwegią oraz granicą morską z Danią przez most nad cieśniną Öresund. Najwyższym punktem kraju jest szczyt Kebnekaise, mierzący 2011m.n.p.m., a najniższym zatoka jeziora Hammarsjon, koło Kristianstad, -2,4 m. Obszar Szwecji wynosi 450.295 km2, co plasuje ten kraj na 55 miejscu na świecie i 5 w Europie pod względem powierzchni.

Szwecja podzielona jest na 21 regionów administracyjnych (län), które dalej podzielone są na 290 gmin (kommuner).

  • Blekinge z siedzibą w Karlskrona              

  • Dalarna z siedzibą w Falun

  • Gotland z siedzibą w Visby

  • Gävleborg z siedzibą w Gävle

  • Halland z siedzibą w Halmstad

  • Jämtland z siedzibą w Östersund

  • Jönköping z siedzibą w Jönköping

  • Kalmar z siedzibą w Kalmar

  • Kronoberg z siedzibą w Växjö

  • Norrbotten z siedzibą w Luleå

  • Skåne z siedzibą w Malmö

  • Stockholm z siedzibą w Stockholm

  • Södermanland z siedzibą w Nyköping

  • Uppsala z siedzibą w Uppsala

  • Värmland z siedzibą w Karlstad

  • Västerbotten z siedzibą w Umeå

  • Västernorrland z siedzibą w Härnösand

  • Västmanland z siedzibą w Västerås

  • Västra Götaland z siedzibą w Göteborg

  • Örebro z siedzibą w Örebro

  • Östergötland z siedzibą w Linköping

Stolicą Szwecji jest Sztokholm, który liczy prawie milion mieszkańców w samym mieście i 2,3 miliona w okręgu Sztokholmu. Jest to jednocześnie największe miasto Szwecji oraz główny ośrodek polityczny, ekonomiczny i kulturalny kraju, a także siedziba rządu i parlamentu Szwecji oraz szwedzkiej rodziny królewskiej. Inne główne miasta tego kraju to: Goteborg, Malmo, Uppsala i Sollentuna och Upplands Väsby.

Liczba mieszkańców Szwecji wynosi obecnie około 10,3 mln miliona. Zdecydowana większość ludności to rodowici Szwedzi (86,8%), a główne mniejszości narodowe to Finowie (1,3%), Fińscy Szwedzi (1,1%), Irakijczycy (1,0%), Hindusi (0,64%), Polacy (0,59%), Duńczycy (0,48%), Somalowie (0,47%), Irańczycy (0,45%), Niemcy (0,4%), pozostali (6,8%), głównie: Norwegowie, Turcy, Bośniacy, Brytyjczycy, Syryjczycy, Romowie, Afgańczycy, Libańczycy i Chińczycy. Pod względem religijnym przeważa luteranizm (ewangelicko-luterański Kościół Szwedzki). W Szwecji istnieją silne wspólnoty wolnych kościołów protestanckich (zielonoświątkowców, baptystów, metodystów itd.). Liczą one łącznie około 350 tys. wiernych, stanowiąc drugi po luteranizmie największy kierunek religijny w kraju. Muzułmanów jest około 140 tys., wschodnie kościoły prawosławne i orientalne liczą około 140 tys. wyznawców, a kościół katolicki 113 tys.  Ponadto jest ponad 22 tys. świadków Jehowy, około 10 tys. żydów, 9,5 tys. mormonów i około 8 tys. buddystów.

Szwecja jest monarchią konstytucyjną. Król jest głową państwa, ale ma niewielkie uprawnienia, a jego rola jest bardziej reprezentacyjna. Rząd sprawuje władzę wykonawczą i składa się z premiera i powołanych przez niego ministrów. Rząd oprócz odpowiedzialności przed Riksdagiem, ponosi również odpowiedzialność konstytucyjną. W Szwecji istnieje Komisja Konstytucyjna Riksdagu, która sprawdza, czy rząd jest praworządny i czy kieruje się w swojej polityce interesem Królestwa.

Językiem urzędowym jest szwedzki. Natomiast od 1 kwietnia 2000 roku, uznanymi językami mniejszości narodowych są: fiński, tornedalsko-fiński, lapoński, język Romów i jidysz. Walutą obowiązującą w Szwecji, mimo wejścia do UE, jest korona szwedzka (SEK) - 1 SEK - 100 öre. Obecnie w obiegu są banknoty o następujących nominałach: 20 Skr, 50 Skr, 100 Skr, 500 Skr, i 1000 Skr oraz monety o nominałach: 1 Skr, 5 Skr i 10 Skr.

W Szwecji panuje klimat umiarkowany, na południu kraju ciepły, zaś na północy podbiegunowy, z długimi i chłodnymi zimami, co w czerwcu i lipcu rekompensują białe noce i umiarkowane temperatury. Kraj można podzielić na trzy strefy klimatyczne: południe - klimat morski, centrum - klimat kontynentalny wilgotny oraz północ - klimat subpolarny.

 

Szwedzki rynek pracy

Szwedzki rynek pracy jest otwarty dla obywateli polskich po dniu wstąpienia Polski do Unii Europejskiej, czyli po 1 maja 2004 r. Obywatele krajów UE mają takie same prawa jak obywatele Szwecji. Jeżeli chcesz podjąć pracę zarobkową w tym kraju, nie potrzebujesz pozwolenia na pracę. Pozwolenie na pobyt (residence permit) jest wymagane dopiero wtedy, gdy chcesz przebywać na terytorium Szwecji dłużej jak 90 dni. Wniosek dotyczący takiego pozwolenia składa się bezpłatnie w wybranym biurze Urzędu ds. Migracji (Migrationsverket).

Ojczyzna Alfreda Nobla ma wiele zalet w porównaniu z innymi krajami zachodnimi, w których pracują Polacy. Korzyści to przede wszystkim więcej miejsc pracy oraz lepsze płace. Na szwedzkim rynku pracy poszukiwani są nie tylko wykwalifikowani pracownicy, tacy jak: lekarze specjaliści, pielęgniarki, specjaliści z branży informatycznej i telekomunikacyjnej, biotechnolodzy i inżynierowie, ale także opiekunki osób starszych, budowlańcy, pracownicy sezonowi w rolnictwie i ogrodnictwie. Wskaźnik zatrudnienia wynosi 82,1 %  i jest jednym z najwyższych w UE. Stopa bezrobocia wynosiła 6,5% według Szwedzkiego Urzędu Statystycznego (dane z września 2022 r.). Natomiast wśród osób młodych wynosi 20.8% według danych statystycznych Skandynawia Info. W Szwecji można pracować po ukończeniu 16 lat, ale małoletni muszą także ukończyć obowiązkową naukę szkolną. Małoletni od 13 roku życia mogą podejmować lekką pracę, która nie jest szkodliwa dla ich zdrowia, rozwoju i wykształcenia. Małoletni, który nie ukończył jeszcze 13 lat, nie może być skierowany do pracy.

Portal szwedzkiego urzędu pracy, Arbetsförmedlingen, jest jedną z najpopularniejszych platform, które pomagają osobom z innych krajów znaleźć pracę w Szwecji. Znajdziemy tam oferty pracy fizycznej, która nie wymaga doświadczenia ani znajomości języka, jak również oferty skierowane do wykształconych specjalistów z różnych branż. Pomocne w znalezieniu zatrudnienia są zarówno państwowe urzędy zatrudnienia, jak i prywatne agencje pośrednictwa pracy. Ogólne informacje i wsparcie można uzyskać w szwedzkich publicznych służbach zatrudnienia pod numerem telefonu:

+46 (0)771 416 416. Na stronie internetowej Państwowego Biura Zatrudnienia (www.ams.se) znajdziemy wiele przydatnych informacji oraz bazę ofert pracy (Platsbanken).

W Szwecji popularne jest szukanie pracy na stronach rekrutacyjnych, takich jak Monster, Blocket, Metro, Jobbsafari, jak również poprzez kontakty, tzn. przyjaciół, rodzinę lub znajomych już pracujących u danego pracodawcy. Szwedzi dużą wagę przywiązują do osobistej rekomendacji ze strony osoby, z którą mieli wcześniejszy kontakt. W obecnych czasach częsty sposób szukania pracy to Internet oraz media społecznościowe. Zatem, gdy chcesz znaleźć pracę w Szwecji dobrym pomysłem jest korzystanie z mediów społecznościowych, takich jak Facebook i LinkedIn.

Przydatne linki w poszukiwaniu ofert pracy:
http://www.arbetsformedlingen.se/

https://arbetsformedlingen.se/platsbanken/

https://www.facebook.com/EURESSweden

http://www.eures.europa.eu/

https://sweden.se/work-business

http://www.monster.se/

http://www.blocketjobb.se/

http://www.metrojobb.se/

http://www.jobbsafari.se/

http://www.foretagsfakta.se/

https://www.manpower.se/sv/jobbsokande

https://jobb.blocket.se/

https://www.poolia.se/

 

Poszukiwany/poszukiwana, czyli w jakich zawodach znajdziesz pracę w Szwecji

Powołując się na badania Szwedzkiego Urzędu Statystycznego, w kraju bezrobocie waha się w granicach około 6,5%. Należy pamiętać, że zapotrzebowanie na zagranicznych pracowników wiąże się często z deficytem zatrudnienia w rejonach o niższym przystosowaniu do życia (niskie temperatury oraz warunki atmosferyczne). W Szwecji mile widziani są inżynierowie, architekci, a także pracownicy służby zdrowia, zwłaszcza lekarze specjaliści i pielęgniarki.

Najbardziej poszukiwane branże i stanowiska w Szwecji

  1. Branża IT: programiści, web deweloperzy, analitycy sieciowi, administratorzy baz danych, informatycy, testerzy oprogramowania, twórcy aplikacji mobilnych oraz gier komputerowych.

  2. Służba zdrowia: lekarze, pielęgniarki, położne, opiekunowie osób starszych i niepełnosprawnych.

  3. Nowoczesne technologie: inżynierowie zajmujący się planowaniem, projektowaniem oraz wdrażaniem nowych rozwiązań.

  4. Branża budowlana: murarze, spawacze, monterzy konstrukcji budowlanych, operatorzy maszyn, zbrojarze, elektrycy.

  5. Sektor turystyczny: praca w hotelarstwie i gastronomii, na kempingach i w punktach informacji turystycznej.

Na szwedzkim rynku pracy jest również zapotrzebowanie na pracowników sezonowych, np. przy zbiorach owoców: borówek, malin i jabłek. Przy tego rodzaju pracach z reguły zapewnione jest zakwaterowanie i nie jest wymagana znajomości języka szwedzkiego. Tymczasowe miejsce zatrudnienia znajdą też osoby, które chciałyby pracować w rolnictwie, przy usuwaniu połamanych drzew oraz zbieraniu runa leśnego. Należy pamiętać jednak, że tego typu prace wymagają dobrego stanu zdrowia i wytrzymałości fizycznej. Na pewno warto zasięgnąć opinii o danym pracodawcy jeszcze przed podjęciem zatrudnienia. Pozwoli to pozyskać wiedzę o pracodawcy i uniknąć sytuacji, w której możesz zostać oszukany. Ze względu na krótkie lato w Szwecji, najlepszy termin wyjazdu do pracy sezonowej to okres od połowy czerwca do początku września.

 

Przed wyjazdem do Szwecji pamiętaj o…

By wjechać do Szwecji, obywatele krajów członkowskich UE/EFTA oraz członkowie ich rodzin muszą posiadać ważny paszport lub dowód tożsamości zawierający informację o posiadanym obywatelstwie.

Przed wyjazdem do Szwecji w celu znalezienia pracy pamiętaj o zabraniu ze sobą ważnych dokumentów:

  • ważny paszport lub dowód osobisty,

  • dokumenty aplikacyjne: Curriculum Vitae i list motywacyjny przetłumaczone na język szwedzki, listy referencyjne z poprzednich miejsc zatrudnienia, kserokopie dyplomów akademickich i certyfikaty kursów - również przetłumaczone. CV i list motywacyjny warto mieć również w formacie elektronicznym, aby móc je uzupełniać i wprowadzać zmiany,

  • EKUZ- Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego, wydawana bezpłatnie  przez NFZ. Jest to plastikowa karta bez zdjęcia, na podstawie której możesz korzystać z niezbędnych świadczeń medycznych w ramach publicznego systemu ochrony zdrowia. Otrzymasz ją po złożeniu wniosku
    w Oddziale Wojewódzkim lub Delegaturze Narodowego Funduszu Zdrowia.  Dzięki niej w sytuacji nagłej będziemy mogli skorzystać z placówek medycznych, mających umowę z kasą chorych w danym kraju Unii Europejskiej, na zasadach obowiązujących w tym państwie,

  • dokumenty, które mogą potwierdzić twój status rodzinny  (akt urodzenia, ewentualnie akt małżeństwa),

  • listę adresów i telefonów polskich placówek dyplomatycznych,

  • słownik i rozmówki szwedzkie (niezbędny w razie problemów komunikacyjnych).

 

Najważniejsze formalności po przyjeździe do Szwecji

Prawo pobytu do 3 miesięcy

Zgodnie z dyrektywą w sprawie praw obywatelskich obywatele UE/EFTA mogą mieszkać w innym państwie członkowskim UE przez okres do 3 miesięcy bez żadnych innych wymagań niż posiadanie ważnego dowodu osobistego lub paszportu. Odpowiednie zasady mają zastosowanie do członków rodzin obywateli UE/EFTA, którzy są obywatelami państwa trzeciego i towarzyszą lub dołączają do obywatela UE/EFTA, pod warunkiem, że członek rodziny będący obywatelem państwa trzeciego posiada ważny paszport.

Prawo pobytu powyżej 3 miesięcy

Obywatele UE/EFTA mogą przebywać w innym państwie członkowskim przez okres dłuższy niż 3 miesiące z prawem pobytu, pod warunkiem spełnienia szeregu kryteriów. Szwedzka ustawa o cudzoziemcach definiuje „prawo pobytu” jako prawo obywateli UE/EFTA i członków ich rodzin do pobytu w Szwecji przez ponad 3 miesiące bez zezwolenia na pobyt. Prawo pobytu nabiera mocy automatycznie, o ile spełnione są określone warunki, i obowiązuje tak długo, jak te warunki są spełnione. Obywatel UE/EFTA ma prawo pobytu, jeżeli jest pracownikiem najemnym lub osobą prowadzącą działalność na własny rachunek w Szwecji lub przybył do Szwecji w celu poszukiwania pracy i ma rzeczywistą możliwość uzyskania zatrudnienia lub jest zapisany jako student do uznanej instytucję edukacyjną w Szwecji i zgodnie z odpowiednim zaświadczeniem posiadać majątek wystarczający do utrzymania siebie i członków swojej rodziny oraz posiadać pełne ubezpieczenie zdrowotne dla siebie i członków swojej rodziny. Obywatel UE/EFTA ma również prawo pobytu, jeżeli posiada majątek wystarczający do utrzymania siebie i członków swojej rodziny oraz posiada pełne ubezpieczenie zdrowotne dla siebie i członków rodziny, które jest ważne w Szwecji.

Obywatel UE/EFTA, który nie spełnia wymogów dotyczących prawa pobytu, musi posiadać zezwolenie na pobyt w Szwecji na okres dłuższy niż 3 miesiące.

Obywatele krajów spoza UE/EFTA muszą posiadać pozwolenie na pobyt, aby przebywać w Szwecji dłużej niż 3 miesiące. Osoby posiadające prawo pobytu jako członkowie rodziny obywatela UE/EFTA nie potrzebują jednak zezwolenia na pobyt.

Obywatele nordyccy mogą swobodnie osiedlać się w Szwecji. Nie potrzebują pozwolenia na pobyt.

Jeśli jesteś obywatelem UE/EFTA, przebywasz w Szwecji co najmniej 6 miesięcy i pracujesz, musisz złożyć wniosek do szwedzkiego Urzędu Podatkowego w sprawie podatku dochodowego potrącanego u źródła. Szwedzka Agencja Podatkowa przydziela Ci numer koordynacyjny w związku z Twoją rejestracją do celów podatkowych, jeśli nie jesteś lub nie byłeś zarejestrowany w Szwecji.

Jeśli zamierzasz przebywać i pracować w Szwecji przez co najmniej 1 rok, musisz wystąpić do szwedzkiego Urzędu Podatkowego (Skatteverket): https://www.skatteverket.se/ o wpis do ewidencji ludności (zgłoszenie przeprowadzki do Szwecji). W przypadku pozytywnego rozpatrzenia wniosku otrzymasz numer identyfikacyjny, który będzie potrzebny w wielu różnych sytuacjach oraz w kontaktach z urzędami.

Więcej informacji na temat przeprowadzki do Szwecji i prawa pobytu w Szwecji można znaleźć na stronie internetowej szwedzkiego Urzędu Podatkowego: https://www.skatteverket.se/

Chcąc rozpocząć w Szwecji własną działalność gospodarczą, należy zarejestrować firmę w Urzędzie Skarbowym i Urzędzie Rejestracji Przedsiębiorstw (szw. Bolagsverket): https://bolagsverket.se/

 

Formalności przy podejmowaniu pracy. 

Nie potrzebujesz pozwolenia na pracę. Szwedzkie ustawodawstwo dotyczące prawa pracy stanowi ogólne ramy. W drodze negocjacji między partnerami społecznymi pracodawcy i organizacje pracownicze uzgadniają warunki rynku pracy. Warunki zatrudnienia i płacy są w dużej mierze regulowane układami zbiorowymi, które rozszerzają i opierają się na ustawodawstwie. Związki zawodowe mają więc bardzo mocną pozycję na rynku pracy. Różne formy zatrudnienia reguluje ustawa o ochronie zatrudnienia. Stanowisko może być na czas nieokreślony lub na czas określony, natomiast rodzaj stanowiska powinien być jasno określony w umowie o pracę. Prawo dopuszcza okres próbny do 6 miesięcy. Okres próbny może zostać zakończony bez obiektywnej przyczyny. Jeżeli stosunek pracy nie zostanie rozwiązany w okresie próbnym, stanowisko staje się stałe.

Agencje pośrednictwa pracy zasadniczo mają takie same formy zatrudnienia jak inni pracodawcy, co oznacza, że możesz być zatrudniony na czas nieokreślony lub na czas określony.

Nie ma szczególnych przepisów regulujących zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu pracy. Umowy o pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy podlegają tym samym zasadom, co inne rodzaje umów o pracę, a pracownicy zatrudnieni w niepełnym wymiarze czasu pracy mają co do zasady takie same prawa i obowiązki jak pozostali pracownicy.

 

Praca sezonowa

Praca sezonowa to praca na czas określony, gdzie zmiany w środowisku naturalnym wymuszają zatrudnienie w określonym sezonie. Praca sezonowa jest powszechna w sektorach takich jak rolnictwo, leśnictwo i turystyka. Zgodnie z ustawą o ochronie zatrudnienia praca sezonowa jest uważana za regularne zatrudnienie. Szczegółowe warunki są uregulowane w układach zbiorowych pracy dla poszczególnych sektorów.

 

Uznawalność dyplomów i kwalifikacji dla celów zawodowych

W Szwecji i innych krajach członkowskich UE/EFTA obowiązuje szereg dyrektyw dotyczących uznawania dyplomów i kwalifikacji zawodowych w odniesieniu do niektórych zawodów, które zgodnie z prawem wymagają odpowiedniego zezwolenia, zaświadczenia itp., by można je było wykonywać. Podstawowa zasada mówi, że osoba posiadająca kwalifikacje do wykonywania danego zawodu w swoim kraju ojczystym, ma prawo wykonywać ten zawód w innym kraju członkowskim. Istnieją jednak wyjątki, które wymagają ubiegania się o pozwolenie na wykonywanie zawodu. Dotyczy to zawodów regulowanych i aby móc wykonywać swój zawód w innym kraju, Twoje wykształcenie musi zostać formalnie uznane przez właściwy organ publiczny. Często wiąże się to z autoryzacją, nostryfikacją lub licencjonowaniem.

Jeśli chcesz pracować w którymkolwiek z zawodów regulowanych w Szwecji, powinieneś ubiegać się o prawo do wykonywania tego zawodu. Między innymi są to: zawody weterynaryjne, zawody opieki zdrowotnej, tłumacz przysięgły, adwokat, kierownik budowy, eksperci ds. energii, instruktor jazdy
w szkołach jazdy, elektryk, inspektor ds. BHP i agent nieruchomości.

Pełną lista zawodów regulowanych w Szwecji znajdziesz tutaj:

https://www.uhr.se/en/start/recognition-of-foreign-qualifications/before-you-apply/i-want-to-work-in-sweden/regulated-professions/

Więcej informacji na temat formalności można uzyskać w  Szwedzkiej Radzie Szkolnictwa Wyższego (UHR), która jest odpowiedzialna za proces uznawania kwalifikacji:

https://www.uhr.se/en/start/recognition-of-foreign-qualifications/enic-naric-sweden/recognition-information-for-eu-citizens/

Istnieje kilka opcji, dzięki którym dowiesz się, jakie są Twoje zagraniczne kwalifikacje w porównaniu do szwedzkiego systemu edukacji.

Narzędzie do oceny kwalifikacji to samoobsługowy system, dzięki któremu od razu dowiesz się, jakie są Twoje zagraniczne kwalifikacje w porównaniu do tych uzyskanych w Szwecji. Serwis zawiera ponad 1000 kwalifikacji z 77 różnych krajów. Po znalezieniu kwalifikacji i szwedzkiego porównania możesz pobrać dokument PDF z opisem porównania.

https://www.uhr.se/en/start/recognition-of-foreign-qualifications/qualifications-assessment-tool/

Jeżeli Twoje kwalifikacje nie są dostępne w serwisie internetowym, to możesz ubiegać się o weryfikację swoich zagranicznych kwalifikacji w UHR (Szwedzka Rada Szkolnictwa Wyższego). Twoje dokumenty edukacyjne zostaną zweryfikowane przez osobę oceniającą poświadczenia, w rezultacie czego otrzymasz oświadczenie o uznaniu kwalifikacji zawodowych.

Proces aplikacji jest bezpłatny. Oświadczenie o uznaniu jest dostarczane jako dokument PDF i jest certyfikowane elektronicznie.

https://www.uhr.se/en/start/recognition-of-foreign-qualifications/before-you-apply/

Pamiętaj! W przypadku zawodów nieregulowanych zatrudnienie pracownika posiadającego kwalifikacje uzyskane w innym kraju członkowskim UE zależy od pracodawcy.

 

Ważność polskich dyplomów

Polskie dyplomy są uznawane za granicą na podstawie obowiązujących w nim przepisów. Szczegółowe informacje znajdziecie tutaj: https://www.enic-naric.net/page-Sweden

National Information Centres

Universitets- och högskolerådet (UHR) Enic-Naric Sweden

Swedish Council for Higher Education [Enic-Naric Sweden]

P.O. Box 4030

SE-171 04 SOLNA

Solna strandväg 132B

Phone: +46 10 470 0300

Fax: +46 10 470 0301

E-mail: enic-naric.sverige@uhr.se

Website: http://www.uhr.se

 

Uznawanie polskich dyplomów

W Unii Europejskiej nie ma automatycznego uznawania dyplomów akademickich. Dlatego może się okazać konieczne przejście krajowej procedury w celu uznania Twojego stopnia naukowego lub dyplomu akademickiego w innym kraju UE, jeżeli chcesz tam kontynuować swoją naukę.

Więcej informacji o uznawaniu dyplomów w Szwecji znajdziesz tutaj:

https://www.uhr.se/en/start/recognition-of-foreign-qualifications/enic-naric-sweden/recognition-information-for-eu-citizens/

 

Warunki pracy – czyli co musisz wiedzieć o prawach pracownika!

Godziny pracy

W Szwecji tydzień pracy trwa 40 godzin tygodniowo, plus maksymalnie 8-10 godzin nadliczbowych. W ciągu roku liczba godzin nadliczbowych nie może przekroczyć 200. Wiele układów zbiorowych zawiera szczegółowe przepisy dotyczące czasu pracy.

Urlop

W ciągu roku masz prawo do minimum 25 dni wypoczynku (pięciu tygodni). Na mocy niektórych układów zbiorowych pracownicy mogą być nawet uprawnieni do większej liczby dni płatnego urlopu. Nowi pracownicy, którzy nie nabyli jeszcze pełnego prawa do urlopu, mogą otrzymać płatny urlop
z góry. Pracownikom przysługuje co najmniej 4-tygodniowy nieprzerwany urlop w okresie od czerwca do sierpnia, chyba że układy zbiorowe pracy stanowią inaczej. Pracownikom przebywającym na określonych rodzajach urlopów, w szczególności zwolnień lekarskich i urlopów rodzicielskich, przysługuje nadal prawo do płatnego urlopu wypoczynkowego.

Rodzice zawsze mają prawo do urlopu rodzicielskiego, ale muszą powiadomić o tym swojego pracodawcę nie później niż 2 miesiące wcześniej. Kobiety w ciąży mogą rozpocząć urlop rodzicielski na 60 dni przed wyznaczonym terminem porodu. Rodzic lub, w niektórych przypadkach, inna osoba ma prawo do pełnego urlopu od pracy do ukończenia przez dziecko 18 miesięcy włącznie. Jeśli rodzic lub inna osoba ubiega się o zasiłek rodzicielski, przysługuje mu ponadto urlop rodzicielski po tym okresie.

Drugiemu rodzicowi lub osobie przysługuje 10 dni płatnego urlopu z okazji narodzin dziecka.

Rodzic lub, w określonych przypadkach, inna osoba, która musi zostać w domu z pracy, aby opiekować się chorym dzieckiem, ma prawo do urlopu i tymczasowego zasiłku rodzicielskiego. Zasiłek ten jest ogólnie dostępny do ukończenia przez dziecko 12. roku życia. Jednak w niektórych szczególnych przypadkach może być wypłacany również na dzieci powyżej 12. roku życia.

Płaca

Nie ma ustawowej płacy minimalnej, ale niektóre układy zbiorowe zawierają uzgodnioną płacę minimalną. Pracownikom objętym układami zbiorowymi często wypłaca się stawki godzinowe, które reguluje układ zbiorowy, ale są wyjątki. Poziom wynagrodzeń ustalany jest indywidualnie. Oznacza to, że od nowych pracowników oczekuje się samodzielnego negocjowania wynagrodzenia początkowego. Wynagrodzenie jest weryfikowane co roku.

Pracodawcy potrącają podatek, zaś pracownicy są uprawnieni do otrzymania pisemnego zestawienia wynagrodzeń, w którym wyszczególnione jest ich wynagrodzenie oraz dokonane potrącenia.

Średnie wynagrodzenie dla wszystkich zawodów w 2020 r. wyniosło 36 100 SEK miesięcznie przed opodatkowaniem. Poziom wynagrodzeń jest na ogół wyższy w sektorze prywatnym niż w sektorze publicznym, chociaż różni się on znacznie w zależności od stanowiska. Najwyższe średnie wynagrodzenie, wynoszące 144 700 SEK miesięcznie przed opodatkowaniem, otrzymywali menedżerowie wyższego szczebla w dziedzinie bankowości, finansów i ubezpieczeń. Najniżej opłacanym zawodem był pracownik kawiarni i cukierni, ze średnią pensją 21 500 SEK miesięcznie przed opodatkowaniem. Kobiety zarabiają średnio 90% tego, co mężczyźni, co wynika z faktu, że kobiety i mężczyźni pracują w różnych zawodach lub mają różne kwalifikacje i godziny pracy.

Więcej informacji na temat wynagrodzeń w Szwecji można znaleźć na stronie www.mi.se.

Podatki

Szwedzki system podatkowy składa się z szeregu podatków i opłat bezpośrednich i pośrednich. Najważniejszymi podatkami bezpośrednimi są państwowy i komunalny podatek dochodowy. Najważniejszymi podatkami pośrednimi są VAT i akcyza na niektóre produkty, takie jak alkohol i tytoń. Prawie wszystkie towary i usługi są opodatkowane podatkiem VAT, a stawka VAT wynosi zwykle 25% ceny. Istnieją również stawki VAT w wysokości 12% i 6%. Na przykład 12% jest pobierane od żywności i 6% od transportu pasażerskiego.

Podatek dochodowy od osób fizycznych. Dochód poniżej 20 431 SEK rocznie (2022) nie podlega opodatkowaniu. Większość podatku dochodowego płaconego przez osoby fizyczne trafia do gmin. Jeśli Twój dochód podlegający opodatkowaniu przekracza 540 700 SEK rocznie (2022), płacisz krajowy podatek dochodowy w wysokości 20% od kwoty przekraczającej tę kwotę.

Składki na ubezpieczenie społeczne są opłacane przez pracodawcę ze składek pracodawcy. Nie ma więc żadnych dodatkowych potrąceń z wynagrodzenia. Podatek dochodowy jest również płacony od zasiłków dla bezrobotnych, zasiłków chorobowych, emerytur i podobnych źródeł dochodów.

Zarówno osoby fizyczne, jak i prawne muszą co roku składać zeznanie podatkowe w szwedzkim urzędzie podatkowym („Skatteverket”), zwykle około 2 maja. Twój dochód pomniejszony o podstawowe odliczenia oraz odliczenia z tytułu różnych kosztów stanowi dochód podlegający opodatkowaniu.

Jeśli mieszkasz za granicą i przebywasz w Szwecji krócej niż 6 miesięcy, musisz zapłacić specjalny podatek dochodowy SINK, który wynosi 25%. SINK to ostateczny podatek potrącany u źródła od dochodów z tytułu zatrudnienia, dlatego nie trzeba składać deklaracji podatku dochodowego od takich dochodów. Skontaktuj się ze szwedzką agencją podatkową, aby uzyskać więcej informacji.

Więcej informacji na temat podatków w Szwecji można znaleźć na stronie www.skatteverket.se

Zasiłek dla bezrobotnych

Zasiłki dla bezrobotnych w Szwecji różnią się w zależności od tego, ile pracowałeś, ile zarabiałeś i jak długo byłeś członkiem funduszu ubezpieczeń na wypadek bezrobocia. Każdy, kto pracuje w Szwecji, ma prawo do ubezpieczenia swoich dochodów poprzez członkostwo w kasie ubezpieczenia od utraty pracy. Obowiązuje to niezależnie od tego, czy jesteś zatrudniony, czy prowadzisz jednoosobową działalność gospodarczą na własny rachunek. Aby mieć prawo do zasiłku dla bezrobotnych, musisz przepracować odpowiednią liczbę godzin. Obecnie minimalnym wymogiem w Szwecji jest co najmniej 60 godzin pracy w ciągu sześciu z ostatnich 12 miesięcy lub co najmniej 40 godzin w miesiącu kalendarzowym i łącznie 420 godzin w nieprzerwanym okresie sześciu miesięcy w ciągu ostatnich 12 miesięcy. Jeśli stracisz pracę, ważne jest, aby zarejestrować się w publicznym urzędzie pracy (Arbetsförmedlingen) pierwszego dnia bezrobocia. Możesz ubiegać się o świadczenia z funduszu ubezpieczenia od utraty pracy tylko za dni, w których byłeś zarejestrowany jako osoba poszukująca pracy w publicznych służbach zatrudnienia. Po zarejestrowaniu się składasz wniosek
o świadczenia, kontaktując się z kasą ubezpieczenia od utraty pracy, której jesteś członkiem.

Wynagrodzenie z ubezpieczenia podstawowego dla osób niespełniających warunków do świadczeń uzależnionych od dochodu wynosi maksymalnie 510 SEK dziennie. Jeśli pracowałeś mniej niż pełny etat lub krócej niż 12 miesięcy, przysługuje Ci proporcjonalna redukcja. Świadczenia zależne od dochodu wynoszą 80 procent poprzedniego dochodu przez pierwsze 200 dni, a następnie 70 procent. (Maksymalnie 1200 SEK dziennie, pięć dni w tygodniu, przez pierwsze 100 dni, a następnie maksymalnie 1000 SEK dziennie).

Rodzaje umów o pracę

Różne formy zatrudnienia reguluje ustawa o ochronie zatrudnienia. Umowa może być na czas nieokreślony lub na czas określony. Prawo dopuszcza okres próbny do 6 miesięcy. Okres próbny może zostać zakończony bez obiektywnej przyczyny. Jeżeli stosunek pracy nie zostanie rozwiązany w okresie próbnym, to praca staje się stałą.

W Szwecji umowa o pracę może być ustna lub pisemna. Zawsze zaleca się jednak prosić pracodawców o pisemne potwierdzenie zatrudnienia.

Pracodawca musi poinformować pracownika na piśmie o warunkach zatrudnienia, jeżeli pracownik tego zażąda. Należy to zrobić w ciągu 1 miesiąca od pierwszego dnia zatrudnienia i podać następujące informacje:
- nazwy i adresy pracodawcy i pracownika, pierwszy dzień zatrudnienia oraz nazwę zakładu pracy;
- zakres obowiązków pracownika i nazwę stanowiska;

- informacje czy praca jest na czas określony czy nieokreślony;

- informacje o okresie wypowiedzenia lub dniu zakończenia umowy (w przypadku pracy na czas określony);
- procedury i terminy wypłaty wynagrodzenia;

- godziny pracy i płatne urlopy;

- wszelkie obowiązujące układy zbiorowe;

- warunki pracy za granicą, jeżeli pracownik ma pracować za granicą dłużej niż 1 miesiąc.

Pracodawca ma obowiązek powiadomić pracownika z 1-miesięcznym wyprzedzeniem o wszelkich zmianach w powyższych warunkach.

Wypowiedzenie pracy

Pracownik może zrezygnować z pracy. Stosunek pracy rozwiązuje się wówczas po okresie wypowiedzenia, który zwykle wynosi 1 lub 2 miesiące. Pracodawca może rozwiązać umowę na czas nieokreślony tylko wtedy, gdy istnieją obiektywne podstawy do zwolnienia, takie jak: względy osobiste lub brak pracy. Jeśli pracodawca chce Cię zwolnić, powinieneś zasięgnąć porady związków zawodowych. Aby uzyskać ich pomoc, musisz być członkiem związku zawodowego.

Okres wypowiedzenia może się różnić w zależności od stażu pracy i wieku. Reguluje to głównie ustawa o ochronie zatrudnienia, ale mogą istnieć wyjątki w układach zbiorowych. Umowy o pracę na czas określony wygasają automatycznie w określonym czasie, bez konieczności wypowiedzenia umowy przez pracodawcę.

Okres próbny może zostać zakończony po upływie uzgodnionego okresu bez szczególnych podstaw do zwolnienia. Okres próbny może być również rozwiązany przez każdą ze stron przed uzgodnionym terminem z zachowaniem 14-dniowego okresu wypowiedzenia.

 

Warunki życia w Szwecji

Państwo to kojarzy się z wysokim standardem życia, ludźmi o spokojnym i wyważonym temperamencie oraz z imponującymi osiągnięciami w dziedzinie nauki, sztuki i kultury. Największą dumę Szwecji stanowią wspaniała literatura i film. Co roku Królewska Szwedzka Akademia Nauk wręcza naukowcom i literatom najbardziej prestiżową na świecie nagrodę – Nagrodę Nobla. Uroczystość odbywa się w Sztokholmie, a wręczającym jest sam król Szwecji.

Państwo to posiada imponujące osiągnięcia również w dziedzinie kultury. Każdy chyba  pamięta bowiem książki dla dzieci i młodzieży pisane przez Astrid Lindgren, czy legendarny zespół Abba. Obecnie zaś ogromną karierę na świecie robią powieści sensacyjne Stiega Larssona. Szwecja  zupełnie nie przypomina Polski - różni nas mentalność, podejście do pracy, stopień tolerancji i otwartości. Szwedzi na oko wydają się chłodni, ale jak się ich dobrze pozna, to widzi się, że są empatyczni i mają wrażliwe serca. Uwielbiają pomagać ludziom w potrzebie. Słynne są wielkie dotacje Szwedów dla krajów dotkniętych katastrofą.

Szwedzi spędzają czas wolny bardzo różnorodnie - od śpiewania w chórze przez zajęcia taneczne i sportowe, po robótki na drutach. Kluby sportowe, których członkami są Szwedzi w każdym wieku, stanowią doskonałe miejsce do poznania nowych przyjaciół. Najbardziej popularne sporty to: piłka nożna, hokej na lodzie i piłka ręczna, ale popularne też są sztuki walki i boks. Szwedzi lubią spędzać wolny czas na łonie natury, uprawiając różnego rodzaju sporty, w tym jazdę na rowerze. Północna część Szwecji to raj dla narciarzy, doskonale przygotowane nartostrady co roku przyciągają turystów
z różnych części Europy. Również golf jest coraz bardziej popularny wśród mieszkańców Szwecji.

We wszystkich większych miastach Szwecji znajdziesz biuro informacji turystycznej, gdzie uzyskasz informacje o wydarzeniach kulturalnych organizowanych w mieście i okolicy. Oferują one szeroki wachlarz imprez począwszy od koncertów, spektakli teatralnych po wystawy artystyczne.

Szwecja posiada doskonale rozwinięta infrastrukturę noclegową, od pól namiotowych, przez doskonale wyposażone kempingi, po schroniska młodzieżowe, domki letnie, apartamenty aż po luksusowe hotele. Dostępne są tam liczne restauracje - od najtańszych, aż do zaliczających się do światowej czołówki.

Szwecja ma dobre drogi i rozbudowaną sieć połączeń lotniczych, kolejowych i autobusowych. Większość regionów posiada dobrze rozwinięty system transportu publicznego, który umożliwia podróżowanie autobusem lub pociągiem. Najszybszym, najłatwiejszym i często najtańszym sposobem poruszania się po większych miastach Szwecji jest komunikacja miejska. Często można uzyskać zniżki, kupując bilety miesięczne lub bilety wieloprzejazdowe w lokalnych lub regionalnych autobusach lub pociągach. Wiele szwedzkich miast ma połączenia kolejowe. Istnieją zarówno publiczne, jak i prywatne sieci autobusowe. Cena przejazdu różni się w zależności od tego, kiedy i gdzie kupujesz bilet, jak daleko chcesz podróżować itp. Często najtaniej i najlepiej jest rezerwować bilet przez Internet.

Sztokholm i Göteborg wprowadziły „trängselskatt” (opłatę za wjazd) dla ruchu drogowego. Celem jest zmniejszenie zatorów komunikacyjnych i poprawa stanu środowiska. Poza tym korzystanie ze szwedzkiej sieci drogowej jest bezpłatne, z pewnymi wyjątkami, takimi jak most Öresund między Danią a Szwecją oraz most Svinesund między Szwecją a Norwegią, które podlegają opłacie.

We wszystkich rodzajach komunikacji miejskiej w Sztokholmie (metro, autobusy, pociągi podmiejskie, promy) obowiązują te same bilety, dzięki czemu w trakcie podróży możemy dowolnie zmieniać środek transportu.

Dostępne opcje zakupu biletów:

- opcja pay as you go (dotyczy opłat za pojedynczy przejazd),

- zakup biletu jednorazowego użytku w automacie lub w punkcie sprzedaży,

- nabicie biletu czasowego na kartę przedpłaconą SL Access Card lub opłata nią za pojedynczy przejazd,

- zakup biletu w aplikacji SL-Reseplanerare och biljetter.

Bilet jednorazowy pozwala na jeden przejazd z przesiadkami trwający 75 minut i kosztuje zawsze (bez względu na sposób zakupu) 39,00 kr (17,70 zł) lub w wersji ulgowej 26,00 kr (11,80 zł).

Jeśli planujemy korzystać regularnie z komunikacji miejskiej w Sztokholmie warto rozważyć zakup biletów czasowych travelcard.

Oto przydatne dla turystów trzy warianty:

- bilet 24-godzinny - normalny 165,00 kr (74,88 zł), ulgowy 110,00 kr (49,92 zł),

- bilet 72-godzinny - normalny 330,00 kr (149,75 zł), ulgowy 220,00 kr (99,84 zł),

- bilet 7-dniowy - normalny 430,00 kr (195,13 zł), ulgowy 290,00 kr (131,60 zł).

Nie warto korzystać ze sztokholmskiego transportu publicznego bez biletu - ewentualna kara wynosi aż 1500,00 kr (680,70 zł) plus cena biletu za pojedynczy przejazd.

Miesięczny koszt utrzymania osoby mieszkającej samotnie, z wyłączeniem czynszu za mieszkanie lub równoważnych kosztów mieszkaniowych, wyniósł 11 480 SEK miesięcznie w styczniu 2022 r., na podstawie obliczeń przeprowadzonych przez Swedbank. Koszty te odnoszą się do wydatków na  żywność, odzież, higienę, zdrowie, sport, utrzymanie samochodu, rozrywkę, podróże lokalne, prąd, telefon, itp. Nie obejmują kosztów takich jak zakwaterowanie, wakacje, zakupy dotyczące wyposażenia mieszkania (np. zasłony, dywany, meble, komputery czy telewizory).

Dużym wydatkiem w Szwecji jest opłata za zakwaterowanie. Pokój dwuosobowy z łazienką w  Sztokholmie, to koszt od 330 zł za dobę. W innych miejscowościach ceny są trochę niższe i rozpoczynają się od 200 zł za dobę, za dwie osoby w pokoju z łazienką.

Możliwość znalezienia mieszkania do wynajęcia różni się znacznie w zależności od lokalizacji. Ceny są mocno zróżnicowane. Najtaniej jest oczywiście na prowincji. Najdroższy rejon to centrum Sztokholmu. Cena najmu zależy także od rodzaju mieszkania. Średni czynsz za trzy pokoje i kuchnię
w 2021 roku wynosił około 7 520 SEK miesięcznie. Sprzęt AGD, ogrzewanie i woda są zwykle wliczone w czynsz. Ogólna średnia cena domu jednorodzinnego w 2021 roku w Szwecji wyniosła 3 768 000 SEK. Ceny w Sztokholmie były około dwa razy wyższe.

Kuchnia szwedzka, podobnie jak inne kuchnie skandynawskie, opiera się przede wszystkim na prostocie oraz zdrowych zasadach żywienia. Jej podstawę stanowią ryby, podawane w rozmaitych postaciach, mleko i jego przetwory oraz gotowane warzywa (ziemniaki, buraki, marchew) i mięso (wieprzowina i baranina).

Ponadto zaś w Szwecji jada się raki i … mięso reniferów. Jeśli chodzi o przyprawy, nie są one wyszukane – kraj słynie jednak z niecodziennego łączenia cukru i soli. Rodzimym zwyczajem jest również sposób podawania potraw, a więc tak zwany szwedzki stół (Smörgasbord).
Wśród napojów na szwedzkim stole króluje mleko. Z alkoholi natomiast rodzimym przysmakiem jest piwo. Na co dzień pija się słabe piwo starköl, podczas adwentu zaś glögg – grzane wino z przyprawami.

Przykładowe ceny podstawowych produktów:

chleb 500g = 25 SEK (10,75 zł)

chleb tostowy 1,1 kg = 32 SEK (13,76 zł)

bułki 5x 80 g = 20 SEK (8,60 zł)

croissant 4x 57 g = 24 SEK (10,32 zł)

banany 1 kg = 28 SEK (12,04 zł)

jabłka1 kg = 31 SEK (13,33 zł)

pomarańcze 1 kg = 25 SEK (10,75 zł)

ogórek szklarniowy 1 sztuka = 17 SEK (7,31 zł)

pomidory 1 kg = 38 SEK (16,34 zł)

ziemniaki 1 kg = 14 SEK (6,02 zł)

ser żółty Gouda 750 g = 70 SEK (30,10 zł)

szynka wędzona opakowanie 400 g = 27 SEK (11,61 zł)

masło 250 g = 30 SEK (12,90 zł)

mleko 1 l = 10 SEK (4,30 zł)

filet z piersi kurczaka 1 kg = 150 SEK (64,50 zł)

jajka 6 sztuk M-L = 22 SEK (9,46 zł)

kawa 200 g = 70 SEK (30,10 zł)

mąka 2 kg = 16 SEK (6,88 zł)

makaron 500 g = 10 SEK (4,30 zł)

woda mineralna 1,5 l = 17 SEK (7,31 zł)

czekolada 200 g = 19,50 SEK (8,38 zł)

Ceny paliwa:

benzyna 95 = 16,82 SEK/litr (7,24 zł/litr)

benzyna 98 = 17,14 SEK/litr (7,37 zł/litr)

diesel = 16,82 SEK/litr (7,23 zł/litr)

gaz LPG = 11,70 SEK/litr (5,03 zł/litr)

Bilety:

- muzeum Abby w Stockholmie: dorośli w weekend 250 SEK (107,5 zł), w tygodniu 220 SEK (94,6 zł)

- muzeum Nagrody Nobla: dorośli 130 SEK (55,90 zł)

- muzeum Volvo: dorośli 120 SEK (51,60 zł), dzieci (7-15 lat) 30 SEK (12,90 zł), do 6 roku życia za darmo

 

Gdzie szukać pomocy w razie nagłych wypadków?

Telefony alarmowe i informacyjne

Numer alarmowy używany w razie nagłych wypadków w Szwecji to 112 (policja, straż pożarna, pogotowie). Jest on bezpłatny.

Dzwoniąc do Szwecji należy najpierw wykręcić numer kierunkowy kraju – 0046, następnie numer kierunkowy miasta (bez zera), a potem numer abonenta.

 

Adresy polskich placówek dyplomatycznych

Wydział Konsularny i Polonii Ambasady RP w Sztokholmie

Adres: Prästgårdsgatan 5, 172 32 Sundbyberg

Telefony:

sekretariat: +46 8 50 57 50 60

sprawy paszportowe: +46 8 50 57 50 66

sprawy obywatelskie: +46 8 50 57 50 65

sprawy prawne i opieka konsularna: +46 8 50 57 50 63

e-mail: sztokholm.amb.wk@msz.gov.pl

Godziny przyjmowania interesantów:

Poniedziałek, środa, czwartek, piątek: 9:00 – 13:30

Wtorek: 12:00 – 17:00

Godziny przyjmowania połączeń telefonicznych:

Poniedziałek, środa, czwartek, piątek: 13:00 – 15:30

Wtorek: 10:30 – 12:00

Umawianie wizyt: www.e-konsulat.gov.pl

Telefon i email dyżurny

W sytuacjach nagłych i nadzwyczajnych dotyczących zagrożenia życia, wypadków, zgonów, wymagających pilnej interwencji konsula, możliwy jest kontakt pod:

+46 709 220 892

sztokholm.wk.dyzurny@msz.gov.pl

 

Wydział Polityczno-Ekonomiczny

adres: ul. Karlavägen 35, 114 31 Sztokholm

telefon: +46 8 50 57 50 00

faks: +46 8 50 57 50 86

e-mail: sztokholm.amb.info@msz.gov.pl

Godziny pracy: 8:15 - 16:15

 

Referat do spraw Administracyjno-Finansowych

adres: ul. Karlavägen 35, 114 31 Sztokholm

telefon: +46 8 50 57 50 00

faks: +46 8 50 57 50 86

e-mail: sztokholm.amb.info@msz.gov.pl

Godziny pracy: 8:15 - 16:15

 

Sekretariat

adres: ul. Karlavägen 35, 114 31 Sztokholm

telefon: +46 8 50 57 50 00

faks: +46 8 50 57 50 86

e-mail: sztokholm.amb.info@msz.gov.pl

Godziny pracy: 8:15 - 16:15

 

Media społecznościowe

Twitter: @PLinSweden

Facebook: www.facebook.com/AmbasadaRPwSztokholmie/

 

Ambasador Nadzwyczajny i Pełnomocny Rzeczypospolitej Polskiej w Królestwie Szwecji

Joanna Hofman

Konsulaty honorowe

Konsulat Honorowy RP w Göteborgu

Konsul Honorowy Göran Hult

adres: Östra Hamngatan 52, 411 09 Göteborg

telefon: +46 706 181 629

e-mail: goran.hult@sensa.se

strona internetowa: www.vgconsul.se

 

Ubezpieczenie społeczne i opieka zdrowotna

Każda osoba osiedlająca się w Szwecji zostaje objęta systemem powszechnego ubezpieczenia społecznego. Organami odpowiedzialnymi za publiczną opiekę zdrowotną są rady powiatów/regionów i gminy. Szwedzka Agencja Ubezpieczeń Społecznych (Försäkringskassan) zarządza świadczeniami państwowymi związanymi z opieką dentystyczną. System ubezpieczeń zdrowotnych pokrywa większość kosztów wizyt u lekarzy, hospitalizacji i opłat za badania laboratoryjne. Opieka położnicza i pediatryczna są bezpłatne.

Opieka medyczna i hospitalizacja są objęte kosztami pacjenta. Wysokość tej opłaty jest ustalana regionalnie i może się różnić w zależności od świadczonej usługi medycznej oraz między regionami. Obywatele UE/EFTA, a także w niektórych przypadkach obywatele krajów trzecich, którzy pracują w Szwecji, mają prawo do opieki dentystycznej i opieki zdrowotnej w Szwecji na takich samych warunkach, jak mieszkańcy Szwecji.

Lekarze

Jeśli potrzebujesz wizyty u lekarza lub pielęgniarki rejonowej, powinieneś skontaktować się z „vårdcentral” (podstawowym ośrodkiem opieki zdrowotnej). Opłata za pacjenta wynosi od 100 SEK do 400 SEK, chociaż maksymalna opłata roczna wynosi 1200 SEK. Można również umówić się na wizytę u prywatnego lekarza. Należy pamiętać, że nie wszyscy prywatni lekarze mają umowy o świadczenia opieki zdrowotnej z radami regionalnymi, co oznacza, że wizyta u tych lekarzy jest znacznie droższa niż wizyta u lekarza, który zapisał się do programu świadczeń.

Szpitale

Jeśli jesteś poważnie chory lub zachorujesz nagle, możesz udać się na szpitalny oddział ratunkowy. Najpierw zadzwoń do Sjukvårdsupplysningen (służba informacji zdrowotnej) pod numer 1177 i poproś o poradę. Skierowanie do specjalisty lub szpitala wystawia lekarz pracujący w podstawowej opiece zdrowotnej lub w izbie przyjęć. Opłata za przyjęcie pacjenta do szpitala wynosi maksymalnie 110 SEK dziennie.

Leki

Leki kupuje się w aptekach. Kupując leki na receptę, płacisz ze zniżką. Maksymalna ochrona kosztów oznacza, że płacisz nie więcej niż 2 400 SEK rocznie. Niektóre leki wydawane bez recepty są sprzedawane w sklepach innych niż apteki. Leki na receptę dla dzieci do lat 18 są bezpłatne.

Dentyści

Opieka stomatologiczna jest bezpłatna dla dzieci i młodzieży do roku, w którym ukończą 24 rok życia, po tym czasie za całość lub część opieki stomatologicznej pobierana jest opłata. Publiczna opieka dentystyczna jest dostępna w „Folktandvården” (szwedzkiej publicznej opiece dentystycznej).

    

Podsumowanie czyli bilans zysków i strat

Ile można zarobić…

Średnie miesięczne wynagrodzenie w roku 2023 r. wynosi – według  Szwedzkiego Biura Statystycznego (Statistiska centralbyrån) – 39 800 SEK ² (w przeliczeniu na złotówki to około 16763,76 PLN). Na znacznie wyższe pensje mogą liczyć lekarze specjaliści - 79 200 SEK, piloci - 70 300 SEK, inżynierowie - 38100 SEK - 48 100 SEK,  księgowi - 42 100 SEK czy deweloperzy - 42 700 SEK. Średnie zarobki za sprzątanie wynoszą około 24 800 SEK miesięcznie.

...a ile trzeba wydać

Za wynajem trzypokojowego mieszkania zapłacisz ok. 7000 SEK, czteropokojowe to wydatek rzędu ponad 9000 SEK. Najdrożej jest w Sztokholmie, gdzie cena wynajmu wynosi ponad 8 000 SEK. Podobnie jest w Malmo, gdzie trzeba zapłacić około 7 800 SEK miesięcznie i w Goteborgu, w którym zapłacimy średnio  około 7 000 SEK. Ze względu na lokalizację wysokie ceny są także w Ystad oraz

znanym mieście studenckim Uppsali. Kawalerka to wydatek rzędu 4 200 SEK, a mieszkanie dwupokojowe kosztuje około 5 800 SEK.

Należy wziąć pod uwagę fakt, że Szwecja słynie nie tylko z wysokich zarobków, ale również z bardzo wysokich kosztów życia. Jednym z największych jest wynajem mieszkania, ale sporą część pochłaniają też koszty podstawowych produktów niezbędnych do życia. Jednak zarobki w Szwecji są na tyle wysokie, że bez problemu powinno nam starczyć na godne życie.

 

Wykaz najprzydatniejszych zwrotów po szwedzku:

God morgon! - Dzień dobry! (rano)  
God dag! - Dzień dobry (po południu)
God afton. lub God kväll.- Dobry wieczór
God natt! - Dobranoc!  
Hejdå! - Do widzenia!
Varsågod.- Proszę (podając coś)  
Tack. - Dziękuję.  
Förlåt mig.- Przepraszam./ Przykro mi.  
Jag är överens med dig. Bra.- Zgadzam się. Dobrze.  
Vi ses snart! - Do zobaczenia wkrótce!
Vad heter du? - Jak się nazywasz? 
Jag heter... - Nazywam się… 
Jag kommer från Polen. - Jestem z Polski. 
Jag bor inte här, kan du hjälpa mig? - Nie jestem stąd, proszę o pomoc. 
Vad heter den här gatan? - Jaka to ulica? 
Jag har gått vilse. - Zgubiłem się. 
Talar du svenska? - Czy mówi pan po szwedzku? 
Jag talar lite svenska. - Mówię po szwedzku tylko trochę. 
Kan Kan du upprepa det? / lub / Kan du säga det en gång till? - Czy możesz powtórzyć? 
Jag förstår inte. - Nie rozumiem. 
Det vet jag inte. - Nie wiem. 
Vad kostar det? - Ile to kosztuje? 
Har ni några lediga rum? - Czy są wolne pokoje? 
En biljett till Stockholm, tack. - Chciałbym kupić bilet do Sztokholmu. 
Jag behöver en läkare! - Potrzebuję lekarza! 
Vad är klockan? / lub / Hur mycket är klockan? - Która jest godzina? 

Przygotowała: Agnieszka Kruszewska - Doradca EURES Podlaska WK OHP

 

Źródła:

Niniejszy informator został sporządzony w oparciu o materiały internetowe i poradniki dotyczące wyjazdów zagranicznych:

https://www.gov.pl/web/dyplomacja

http://www.szwecja.igns.pl/warunki-pracy.html

http://www.szwecjadzisiaj.pl/ubezpieczenie-spoleczne-podstawowe-zasilki/

https://www.infor.pl/prawo/praca/praca-za-granica/686613,Zasady-dostepu-obywateli-polskich-do-%20%20%20%20%20szwedzkiego-rynku-pracy.html

https://pl.indeed.com/porady-zawodowe/zarobki-wynagrodzenie/zarobki-w-szwecji

https://kantorekspert.pl/blog-kantorekspert/praca-w-szwecji--najwazniejsze-informacje

https://pl.wikipedia.org/wiki/Szwecja

https://skandynawiainfo.pl/szwecja-bezrobocie-spadlo-we-wrzesniu-wynioslo-65-procent/

https://www.gov.pl/web/szwecja/ambasada

https://www.turysta.org/telefony-alarmowe-i-informacyjne-w-szwecji/

https://www.gov.pl/web/szwecja/informacje-dla-podrozujacych

https://www.swedenabroad.se/pl/embassies/polska-warszawa/faq---cz%C4%99sto-zadawane-pytania/praca-i-pobyt-w-szwecji/#

https://eures.ec.europa.eu/living-and-working/living-and-working-conditions/living-and-working-conditions-sweden_en

https://www.uhr.se/en/start/recognition-of-foreign-qualifications/before-you-apply/i-want-to-work-in-sweden/regulated-professions/ https://www.podrozepoeuropie.pl/komunikacja-miejska-sztokholm/

https://www.uhr.se/en/start/recognition-of-foreign-qualifications/enic-naric-sweden/recognition-information-for-eu-citizens/

https://www.enic-naric.net/

https://europa.eu/youreurope/citizens/work/professional-qualifications/regulated-professions/index_pl.htm

https://europa.eu/youreurope/citizens/education/university/recognition/index_pl.htm

https://www.uhr.se/en/start/recognition-of-foreign-qualifications/qualifications-assessment-tool/

https://bolagsverket.se/

https://www.turysta.org/ceny-w-szwecji/

https://www.sverigesakassor.se/unemployment-benefits-in-sweden/

http://www.szwecjadzisiaj.pl/ceny-mieszkan-w-szwecji

https://pl.wikivoyage.org/wiki/Sztokholm