Jak wybrać ścieżkę zawodową? Krok po kroku - Artykuł

Poznaj siebie – to podstawa!

Zanim zaczniesz rozważać konkretne zawody, warto przyjrzeć się sobie – swoim zainteresowaniom, mocnym stronom i temu, co sprawia ci radość. Zadaj sobie pytania:

• Które przedmioty szkolne sprawiają ci największą przyjemność?
• Jakie zajęcia pozalekcyjne lubisz najbardziej?
• Czy jesteś typem analitycznym, kreatywnym, a może społecznym?
• Co robisz z łatwością, co przychodzi ci naturalnie?

Przykład:

Jeśli lubisz biologię i interesuje cię zdrowie człowieka – pomyśl o zawodach takich jak fizjoterapeuta, dietetyk, ratownik medyczny czy technik farmaceutyczny. Jeśli pasjonujesz się komputerami – rozważ programowanie, grafikę komputerową lub cyberbezpieczeństwo.

Zbadaj rynek pracy – myśl przyszłościowo

To, co dziś jest modne, jutro może zniknąć. Sprawdź, które branże dynamicznie się rozwijają i jakie zawody będą potrzebne w najbliższych latach. Branże z potencjałem:

• Technologia i IT – programiści, analitycy danych, specjaliści AI.
• Sektor zdrowia – pielęgniarki, technicy medyczni, terapeuci, opiekunowie osób starszych.
• Ochrona środowiska i ekologia – inżynierowie środowiska, specjaliści ds. zrównoważonego rozwoju.
• Nowoczesne rzemiosło i technika – mechatronicy, operatorzy maszyn CNC, technicy automatyki.

Gdzie szukać informacji?

• Portale z ogłoszeniami o pracę (np. pracuj.pl, OLX Praca).
• Raporty o zawodach przyszłości (np. PARP, OECD).
• Rozmowy z doradcami zawodowymi, np. w OHP.

Zdobywaj doświadczenie – działaj w praktyce

Nie musisz czekać do ukończenia szkoły – doświadczenie można zdobywać już teraz! Formy aktywności:

• Praktyki szkolne – np. w lokalnej firmie, warsztacie, biurze.
• Wolontariat – w fundacjach, domach kultury, podczas różnych wydarzeń.
• Praca sezonowa – np. w gastronomii, na eventach, w handlu.
• Koła zainteresowań i projekty – teatr szkolny, gazeta, konkursy naukowe.

Przykład:

Lubisz gotować? Zgłoś się do restauracji na praktykę lub staż wakacyjny. Interesujesz się mediami? Pomóż przy szkolnym radiowęźle lub załóż własny podcast.

Zaplanuj edukację – świadomy wybór szkoły

Twoja droga edukacyjna powinna wspierać twoje cele zawodowe. Zastanów się, czy wolisz kształcenie ogólne (liceum), zawodowe (technikum/szkoła branżowa), czy może studia.

Jak wybrać?

• Przeglądaj oferty szkół i uczelni – zwróć uwagę na kierunki i specjalizacje.
• Zobacz, czy dana szkoła/uczelnia ma dobre opinie i współpracuje z pracodawcami.
• Upewnij się, że kierunek, który cię interesuje, daje realne możliwości pracy.

Przykład:

Jeśli chcesz zostać mechanikiem samochodowym – szkoła branżowa (również w ramach uczestnictwa w OHP) lub technikum samochodowe może dać ci zarówno zawód, jak i możliwość dalszej nauki. Jeśli interesuje cię marketing – liceum oraz studia na kierunku zarządzanie/marketing będą dobrym wyborem.

Rozwijaj umiejętności miękkie – to twój as w rękawie

Pracodawcy coraz częściej cenią kompetencje miękkie, takie jak:

• Komunikacja – umiejętność wyrażania się i słuchania innych.
• Praca zespołowa – współpraca z ludźmi o różnych poglądach.
• Zarządzanie czasem – planowanie i ustalanie priorytetów.
• Kreatywność – szukanie niestandardowych rozwiązań.
• Elastyczność – radzenie sobie w nowych sytuacjach.

Jak je rozwijać?

• Działaj w grupach projektowych lub wolontariacie.
• Udzielaj się w samorządzie szkolnym.
• Zgłaszaj się do debat, konkursów, prezentacji.
• Ucz się przez działanie – nie bój się próbować!

Poszukaj wsparcia – nie musisz robić tego sam

Podejmowanie decyzji bywa trudne, ale masz wokół siebie ludzi, którzy mogą pomóc.

Z kim warto porozmawiać?

• Doradcy zawodowi – w szkole, w jednostkach OHP.
• Nauczyciele – szczególnie ci, którzy cię znają i wspierają.
• Rodzina i bliscy – znają cię od lat i mogą dać cenną perspektywę.
• Starsze rodzeństwo/znajomi – już przeszli tę drogę.

A na koniec kilka dobrych rad:

• Nie spiesz się – wybór zawodu to proces, nie jednorazowa decyzja.
• Testuj różne rzeczy – próbuj, sprawdzaj, eksperymentuj.
• Pamiętaj, że ścieżkę można zmienić – nic nie jest raz na zawsze.
• Uwierz w siebie – twoje pasje i talenty mają znaczenie.

Powodzenia! Twoja przyszłość zawodowa to nie wyścig, lecz podróż. Rób to, co cię interesuje, ucz się na błędach i działaj z odwagą.

Autor: Paulina Barczak doradca zawodowy MCK w Giżycku

Źródła:

https://monikajuniewicz.pl/nie-wiem-czego-chce-jak-odnalezc-sciezke-kariery/

Suchar M, „Kariera i rozwój zawodowy”, ODDK Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr, 2023