Moje zdolności ważne na drodze do kariery - dlaczego? - Artykuł

Czym jest kariera zawodowa?

Kariera kojarzy się z osiąganiem sukcesu zawodowego, uznania, popularności czy szybkim awansem. Ponadto kariera to historia zatrudnienia, zajmowane stanowiska, pełnione funkcje  oraz osiągnięcia i sukcesy.

Karierę zawodową trzeba jednak świadomie zaplanować. W pierwszej kolejności powinniśmy poznać szereg czynników decydujących o właściwym zaplanowaniu przyszłości, co ułatwi nam odnalezienie się na rynku pracy oraz pozwoli na wybór ścieżki zawodowej zgodnej z naszymi własnymi predyspozycjami. Zmieniająca się rzeczywistość związana z rynkiem pracy wymaga dużej elastyczności, tj. umiejętności przekwalifikowania się, dlatego też ważne jest, na ile świadomie młody człowiek podejmuje swoją pierwszą decyzję.

Czynniki decydujące o trafnym wyborze

Wśród czynników decydujących o trafnym wyborze zawodowym wyróżniamy:

• czynniki wewnętrzne – związane bezpośrednio z człowiekiem, z jego indywidualnymi cechami, rozwojem. Czynniki wewnętrzne to m.in.: uzdolnienia, umiejętności, zdolności. Inaczej są to predyspozycje do łatwego opanowania i zdobywania wiedzy. Zdolności decydują o kierunku osiągnięć zawodowych.
• czynniki zewnętrzne – znajdujące się poza człowiekiem. Są toczynniki sytuacyjne, wpływające na każdego z nas w mniejszym bądź większym stopniu.

Kategorie uzdolnień

Każdy z nas planując swoją przyszłość zawodową powinien wziąć pod uwagę zdolności i predyspozycje, które posiada do wykonywania określonej pracy. Ułatwią nam one podjęcie właściwej decyzji i sprawią, że wykonywana przez nas praca będzie nas satysfakcjonowała i przynosiła radość. Możemy wyróżnić następujące kategorie uzdolnień:

• rachunkowe – umiejętność szybkiego i prawidłowego wykonywania działań arytmetycznych;

• techniczne – umiejętność posługiwania się narzędziami, urządzeniami technicznymi;

• manualne – określające zręczność rąk;

• słowne – łatwość wypowiadania się w mowie i w piśmie;

• kierownicze – efektywne planowanie i organizowanie pracy zespołu;

• artystyczne – przejawiające się głównie w konkretnych dziedzinach tj.: taniec, malowanie, śpiew, gra na instrumentach.

Oceniając swoje umiejętności warto być uczciwym wobec siebie, stworzyć ich listę i  porównać ją z oczekiwaniami, jakie stawia wybrany zawód. Zazwyczaj źródłem takich informacji są ogłoszenia o pracę oraz zawarte w nich wymagania wobec potencjalnych pracowników.

Zainteresowania, temperament i cechy charakteru

Niezwykle przydatnym elementem na drodze wyboru ścieżki zawodowej są również zainteresowania. Bywają one naszą siłą napędową, pobudzającą nas do działania. Ważne jednak jest to, aby móc rozpoznać trwałe zainteresowania od tych przelotnych. Te najsilniejsze można traktować jako drogowskaz przy wyborze kierunku kształcenia oraz zawodu.

Jak wiadomo, każdy z nas jest zupełnie inny. Mimo posiadanych podobnych cech, nie ma identycznych osób. To, co nas różni to temperament, czyli uwarunkowania biologiczne charakterystyczne dla danej osoby. Najogólniej mówiąc chodzi o reagowanie emocjami. Jednakże temperament przejawia się także w innych procesach psychicznych jak postrzeganie czy myślenie.

Kolejnym istotnym wymiarem naszej osobowości jest charakter. Przejawia się on w naszym postępowaniu, zachowaniu względem innych osób, stosunkiem do wykonywanych zadań czy pracy. To wszystkie cechy, jakie posiadamy w mniejszym lub większym stopniu, zarówno te pozytywne, jak i negatywne.

 Po poznaniu własnych predyspozycji należy przeanalizować również czynniki zewnętrzne, niedotyczące bezpośrednio nas samych. Wśród nich są:

• poznanie ścieżek kształcenia;

• poznanie zawodów;

• tendencje na rynku pracy.

Wybór zawodu jest tym trafniejszy, im lepiej potrafi się ocenić, w jakim stopniu zaspokoi nasze potrzeby. Zależy to od wiedzy o sobie, wiedzy o zawodach i umiejętności oceny zdolności, zainteresowań oraz temperamentu.

Źródło:

1. „Ścieżka kariery zawodowej", J. Waldroop, T. Butler, Wydawnictwo HELION, Gliwice 2009

2. „Kariera i rozwój zawodowy", M. Suchar, Wydawnictwo ODDK, Gdańsk 2003

3. „Psychologia dla trenerów", M. Kossowska, S. Jarmuż, T. Witkowski, Drukarnia Wydawnictw Naukowych, Łódź 2008

Autor: Ilona Szamatowicz – pośrednik pracy MCK Augustów