Jak bezpiecznie wyjechać do pracy za granicę? Wywiad z doradczynią EURES - Artykuł

Zapraszamy do przeczytania rozmowy oraz kontaktowania się z doradcami EURES w OHP.

Osoby rozważające pracę za granicą często mają obawy, czy uda się to wszystko bezpiecznie załatwić. I tu może przyjść z pomocą EURES. Opowiedz, jak EURES dba o bezpieczeństwo ofert.

EURES zwraca dużą uwagę na bezpieczeństwo. Jako sieć skupia pracowników publicznych służb zatrudnienia ze wszystkich krajów UE/EFTA. Każda oferta, która jest publikowana na Europejskim Portalu Mobilności Zawodowej EURES, musi zostać zweryfikowana przez pracowników danego kraju przede wszystkim pod kątem zgodności z przepisami prawa pracy w danym kraju. Udostępniane oferty nie mogą też zawierać żadnych elementów dyskryminujących, a zawarte w ofercie dane muszą być prawdziwe. Co to znaczy? Np. kiedy pracodawca podaje, że to praca na pełen etat, czyli w przypadku prawa polskiego – 40 godzin w tygodniu, to w rzeczywistości tak właśnie powinno być. Muszą zgadzać się też zgłoszone stawki wynagrodzeń. Podane w ofertach EURES informacje są wiarygodne i prawdziwe, ponieważ są weryfikowane i sprawdzane pod każdym kątem.

Kto może skorzystać z porad doradcy EURES w OHP? Jak się zgłosić?

Każdy, kto jest zainteresowany pracą za granicą (w tym każdy obywatel kraju członkowskiego przebywający w Polsce) może przyjść do doradcy EURES w OHP. Przyjść lub skontaktować się inaczej, np. mailowo, telefonicznie czy poprzez czat na Netopie. Jest to narzędzie Komisji Europejskiej, gdzie doradcy mają dyżury w różnych językach europejskich. Jesteśmy też w mediach społecznościowych i tam także zapraszamy do kontaktu – profil EURES OHP.

Wyobraźmy sobie osobę zainteresowaną pracą za granicą, ale bez większych konkretów. Ktoś chciałby, ale nie wie, jak i gdzie. Czy taka osoba też może się zgłosić do doradcy EURES i otrzyma wsparcie w wyszukaniu oferty, a nawet pomoc w wybraniu konkretnego kraju?

Oczywiście. Bierzemy pod uwagę kompetencje językowe, kwalifikacje zawodowe, dopasowanie ofert do danej osoby. To bardzo spersonalizowana porada.

To świetnie. W docieraniu do osób w małych miejscowościach potencjalnie zainteresowanych EURES pomaga program EURES Go Further, działający m.in. w województwie podlaskim. Na czym polega ten projekt?

Ten autorski projekt powstał dość dawno, bo w 2017 roku. Został stworzony przez doradców z 5 komend wojewódzkich: kujawsko–pomorskiej, małopolskiej, śląskiej, podlaskiej i łódzkiej. Stworzyliśmy go po to, by dotrzeć do osób z mniejszych miejscowości i obszarów wiejskich, czyli wszędzie tam, gdzie nie ma kadry EURES. Bo doradcy EURES pracują w miastach wojewódzkich, a asystenci EURES w Centrach Edukacji i Pracy Młodzieży OHP, które znajdują się w byłych miastach powiatowych. W mniejszych miejscowościach nie ma kadry EURES i projekt powstał po to, by tam dotrzeć. Doradcy są mobilni i jeżdżą do świetlic czy szkół w mniejszych miejscowościach, a także stowarzyszeń i różnych instytucji – wszędzie tam, gdzie jest taka potrzeba. Dzięki temu docieramy z informacjami o EURES do osób, które nawet nie wiedzą, że istnieje możliwość znalezienia bezpiecznej oferty pracy za granicą oraz że takie wsparcie jest całkowicie bezpłatne.

Jest to wyjście naprzeciw osobom, które mają utrudniony dostęp do informacji.

Dokładnie tak. W tym roku będzie realizowana już 7 edycja projektu EURES Go Further. Cieszy się on dużym zainteresowaniem i w czasie zajęć, na które jeździmy, okazuje się, że wiele osób nie wiedziało wcześniej o istnieniu sieci EURES i jej usługach.

Opowiedz jeszcze, jak w praktyce mogą się przydać dokumenty Europass?

CV to dokument, który każda osoba ubiegająca się o pracę powinna mieć. Powszechnie wiadomo, że dobrze napisane CV to połowa sukcesu. A Europass CV to najbardziej rozpoznawalny format CV w Europie. Komisja Europejska stworzyła go po to, żeby w jednolity sposób przedstawić kwalifikacje i umiejętności osób poszukujących pracy z całej Europy. Jednolity wygląd zapobiega dyskryminacji ludzi.

Jeżeli przedstawimy dokumenty Europass pracodawcy w Danii, Norwegii, Szwecji, Polsce czy w Niemczech, mamy gwarancję, że taki dokument nie zostanie odrzucony ze względów formalnych, bo jest on dokumentem uznawanym w całej EU/EFTA.

W różnych krajach popularne są różne rodzaje CV – w jednych ze zdjęciem, w innych natomiast zdjęcie w CV postrzegano jako element dyskryminujący. Stąd zamysł KE na stworzenie formatu Europass CV – chodziło o to, by umożliwić przedstawienie kwalifikacji każdego kandydata w jednakowy i niedyskryminujący sposób. Jest to dokument, który można wypełnić online. Są gotowe formularze i przykłady, można skorzystać z filmików instruktażowych. Formularz można wypełnić w każdym języku europejskim państw członkowskich.

Co gwarantuje nam CV w formacie Europass? To, że jeżeli przedstawimy je pracodawcy w Danii, Norwegii, Szwecji, Polsce czy w Niemczech, mamy gwarancję, że taki dokument nie zostanie odrzucony ze względów formalnych, bo jest on dokumentem uznawanym w całej EU/EFTA.

A co z innymi dokumentami w ramach zestawu Europass?

Tak, to zestaw pięciu dokumentów, ale tylko dwa z nich, czyli Europass CV oraz paszport językowy to dokumenty, które wypełnia przeciętny kandydat do pracy. Pozostałe trzy, czyli Europass – mobilność, suplement do dyplomu i suplement do dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, wypełniają instytucje szkoleniowe. Jeżeli jedziemy na jakiś staż czy zdobywamy nowe umiejętności w instytucji szkoleniowej, ta instytucja wypełnia taki dokument i jest on później pomocny w poszukiwaniu pracy, bo poświadcza zdobyte kwalifikacje.

Jak (poza wyszukaniem bezpiecznej oferty pracy) przygotować się do wyjazdu do pracy za granicą?

To bardzo szeroki temat, bo jest dużo rzeczy, na które trzeba zwrócić uwagę. Przede wszystkim wyjazd za granicę powinien być decyzją przemyślaną i należy się do niego dobrze przygotować. Co przez to rozumiem? Na pewno trzeba sprawdzić informacje o warunkach życia i pracy w kraju, do którego się wybieramy. Poznać podstawowe przepisy prawne i formalności. Sprawdzić, czy trzeba swój pobyt zarejestrować po przyjeździe, bo niektóre kraje tego wymagają, pomimo, że obowiązuje swobodny przepływ pracowników.

Koniecznie trzeba sprawdzić, ile wynoszą koszty utrzymania, ponieważ życie w niektórych krajach europejskich jest bardzo drogie. Np. w krajach skandynawskich zarobki są wyższe, ale też koszty utrzymania są zupełnie inne. Dzięki sprawdzeniu tego wcześniej, możemy uniknąć niepotrzebnych trudności i zaskoczenia.

Wyjazd za granicę powinien być decyzją przemyślaną i należy się do niego dobrze przygotować.

Musimy też mieć odpowiednią ilość pieniędzy na początek – by zapłacić np. za mieszkanie, kaucję czy po prostu za jedzenie. Nie wszyscy planujący wyjazd za granicę wiedzą, że muszą mieć takie środki ze sobą.

Należy znać podstawowe przepisy prawne, by uniknąć podejmowania pracy nielegalnej. Wyjeżdżając do pracy za granicę, podejmujemy ją w ramach prawa obowiązującego w danym kraju, trzeba więc go przestrzegać, by uniknąć ewentualnych konsekwencji karnych.

Trzeba wiedzieć, gdzie mieści się najbliższa placówka dyplomatyczna Polski, czyli konsulat lub ambasada. Przyda się to choćby w przypadku kradzieży lub zgubienia dokumentów, kiedy przyjdzie konieczność wyrobienia dokumentów tymczasowych.

Przed wyjazdem z Polski warto wyrobić sobie Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego, czyli tzw. EKUZ, żeby mieć dostęp do publicznej służby zdrowia w razie choroby. Taką kartę zupełnie za darmo wydaje Narodowy Fundusz Zdrowia wszystkim osobom ubezpieczonym. Zajmuje to kilka minut – jeżeli zajdziemy osobiście do placówki NFZ. Można też złożyć wniosek online.

Dodatkowo warto wykupić ubezpieczenie następstw nieszczęśliwych wypadków (NNW). W razie gdyby nam się coś stało (złamanie ręki, wypadek samochodowy itp.) – ubezpieczenie może się przydać, zwłaszcza w przypadku pracy sezonowej i wyjazdu na 3–4 miesiące, kiedy koszty takiego ubezpieczenia nie będą zbyt duże.

Na co jeszcze zwrócić uwagę?

Oczywiście na znajomość języka. Wyjeżdżając do pracy za granicę, trzeba obiektywnie ocenić swoje umiejętności językowe. Jeśli nie znamy języka na poziomie zaawansowanym, to lepiej szukać ofert pracy sezonowej, gdzie najczęściej wyjeżdżają razem z nami inny Polacy i można się nawzajem wspierać. Często w pracy sezonowej są tzw. opiekunowie grup, wtedy te umiejętności językowe na wysokim poziomie nie są aż tak niezbędne.

Trzeba sprawdzić też koszty dojazdu do danego kraju i przekalkulować, co się bardziej opłaca – samolot, autobus czy samochód prywatny.

W aplikacji Safe znajdują się wszystkie niezbędne informacje na temat wyjazdu za granicę, ale też lista kontaktów do wykorzystania w razie problemów.

Na koniec chcę wspomnieć o dwóch istotnych rzeczach, które mogą zwiększyć bezpieczeństwo w czasie pobytu za granicą. Pierwszy z nich to system, który założyło nasze Ministerstwo Spraw Zagranicznych. System nazywa się Odyseusz. Można przy jego pomocy zgłosić swój wyjazd. Dzięki temu Ministerstwo w razie zagrożenia (kataklizmy, wydarzenia losowe) w jakimś kraju, będzie mieć dane na temat przebywających w tym rejonie Polaków i będzie w stanie zorganizować im pomoc. W razie braku kontaktu z jakimś obywatelem, rozpocznie jego poszukiwania. Zgłoszenie jest bezpłatne, a szczegóły można znaleźć na stronie https://odyseusz.msz.gov.pl/.

Drugą rzeczą, którą rekomendujemy w EURES wszystkim osobom wyjeżdżającym za granicę, jest ściągnięcie aplikacji mobilnej pod nazwą Safe. Na pewno będzie atrakcyjna dla osób młodych, ale nie tylko. Znajdują się w niej wszystkie niezbędne informacje na temat wyjazdu za granicę, ale też lista kontaktów do wykorzystania w razie problemów. Aplikacja jest bezpłatna i można ją znaleźć w sklepie operatora danego systemu w telefonie.

Bardzo dziękuję za wyczerpujące wskazówki oraz całą rozmowę!

Dziękuję!

Rozmawiała: Joanna Buharewicz