Kompetencje przyszłości, które warto rozwijać u nastolatków - Artykuł

Kompetencje przyszłości wskazane w Raporcie Światowego Forum Ekonomicznego Future of Jobs 2023[1]:

• kreatywne myślenie,
• odporność, elastyczność, zwinność,
• samoświadomość i motywacja,
• ciekawość i uczenie się przez całe życie,
• niezawodność i dbanie o szczegóły,
• umiejętności technologiczne,
• empatia i aktywne słuchanie.

Rozwój kompetencji to proces, który wymaga czasu, zaangażowania i praktyki. Poniżej znajdziesz wskazówki, jak można rozwijać poszczególne kompetencje u nastolatków (i u siebie).

Kreatywne myślenie

To proces generowania nowych, oryginalnych i wartościowych pomysłów. Polega na odchodzeniu od standardowych schematów myślowych i wykorzystywaniu wyobraźni, aby znaleźć innowacyjne rozwiązania problemów lub stworzyć coś całkiem nowego.

Kreatywne myślenie rozwijać można poprzez:

• ćwiczenia twórcze: wykonywanie zadań, które rozwijają wyobraźnię, np. pisanie, rysowanie, rozwiązywanie problemów w nieszablonowy sposób;
• nauka nowych umiejętności: kursy, nowe hobby;
• brainstorming, czyli burza mózgów organizowana zarówno indywidualnie, jak i grupowo;
• szukanie inspiracji: czytanie książek, oglądanie filmów, słuchanie podcastów, wystąpień TEDx, uczestnictwo w warsztatach i konferencjach.

Odporność, elastyczność, zwinność

Kompetencje takie jak odporność, elastyczność i zwinność są kluczowymi cechami w kontekście zarządzania, pracy zespołowej i rozwoju osobistego.

Odporność, elastyczność i zwinność mogą być rozwijane poprzez:

• ćwiczenia fizyczne: regularna aktywność fizyczna pomaga w radzeniu sobie ze stresem;
• mindfulness i regularne praktykowanie technik relaksacyjnych;
• celowe wprowadzanie małych zmian w codziennych rutynach, żeby lepiej adaptować się do zmian;
• angażowanie się w sytuacje wymagające szybkiego podejmowania decyzji.

Samoświadomość i motywacja

Samoświadomość to zdolność do rozumienia własnych emocji, myśli, motywacji oraz wpływu, jaki mają na nasze zachowanie. Motywacja to wewnętrzna siła napędowa, która skłania nas do działania, osiągania celów i realizowania swoich aspiracji.

Samoświadomość i motywacja mogą być rozwijane poprzez:

• prowadzenie dziennika, w którym zapisuje się myśli, cele, osiągnięcia;
• ustalanie krótko- i długoterminowych celów oraz monitorowanie postępów;
• korzystanie np. z pomocy mentora lub coacha.

Ciekawość i uczenie się przez całe życie

Ciekawość to naturalna skłonność do poszukiwania wiedzy, zadawania pytań i eksplorowania nowych tematów i doświadczeń. Natomiast lifelong learning to ciągły rozwój, poszerzanie swojej wiedzy i umiejętności przez całe życie. Obie umiejętności uzupełniają się wzajemnie.

Kompetencje te rozwijać można poprzez:

• eksperymentowanie, czyli próbowanie nowych rzeczy i naukę na błędach;
• codzienne czytanie książek, artykułów, blogów na różnorodne tematy;
• uczestniczenie w różnych kursach i szkoleniach;
• spotykanie się z osobami z różnych branż i dziedzin, np. na konferencjach.

Niezawodność i dbanie o szczegóły

Niezawodność to zdolność do konsekwentnego wykonywania powierzonych zadań na czas i zgodnie z ustalonymi standardami. Niezawodne osoby są postrzegane jako godne zaufania, ponieważ można na nie liczyć w każdej sytuacji. Osoby, które cechuje dbanie o szczegóły są dokładne i precyzyjne w swoim działaniu.

Rozwijanie tych umiejętności jest możliwe poprzez:

• dobrą organizację czasu;
• systematyczność, wprowadzanie rutyn;
• sprawdzanie swojej pracy, dbanie o szczegóły;
• naukę skutecznego delegowania zadań.

Umiejętności technologiczne

Umiejętności technologiczne to zestaw kompetencji, które pozwalają na efektywne korzystanie z technologii. Obejmują one zarówno podstawową znajomość technologii, jak i bardziej zaawansowane umiejętności specyficzne dla określonych dziedzin. Do umiejętności tych zaliczamy m.in. umiejętności komputerowe, obsługę oprogramowania biurowego, znajomość baz danych, umiejętność programowania i kodowania, znajomość technologii mobilnych.

Umiejętności technologiczne dobrze jest rozwijać poprzez:

• udział w kursach, np. komputerowych;
• regularne korzystanie z nowych narzędzi i programów;
• śledzenie najnowszych trendów technologicznych.

Empatia i aktywne słuchanie

Aktywne słuchanie to umiejętność skupienia pełnej uwagi na rozmówcy, zrozumienia jego przekazu oraz odpowiedniego reagowania na niego. Empatia to umiejętność rozumienia i współodczuwania uczuć, myśli oraz stanów emocjonalnych innych ludzi. Jest kluczowym elementem skutecznej komunikacji i budowania relacji międzyludzkich.

Empatię i aktywne słuchanie warto rozwijać dzięki:

• ćwiczeniu słuchania bez przerywania, zadawaniu pytań, parafrazowaniu;
• próbom zrozumienia perspektywy innych ludzi;
• udziale w szkoleniach i warsztatach z komunikacji interpersonalnej;
• czytaniu książek i artykułów na temat inteligencji emocjonalnej.

Rozwijanie kompetencji przyszłości jest kluczowe dla osobistego rozwoju, adaptacji do zmieniającego się świata oraz osiągania sukcesów zawodowych. Warto wspomagać ich rozwój u nastolatków, ponieważ jest to inwestycja w przyszłość, która przynosi korzyści zarówno na poziomie indywidualnym, jak i społecznym.

Autor: Agnieszka Banasik

Źródła:

[1] https://www.umcs.pl/pl/badania-i-raporty,13192,raport-swiatowego-forum-ekonomicznego-future-of-jobs-2023,137066.chtm

http://www.umiejetnosci2030.pl

Szkoła w czasach AI. Jak przygotować dzieci na wyzwania jutra, Jowita Michalska, MT Biznes 2024