Pozaszkolna forma nauki zawodu - artykuł

Nauka zawodu

Nauka zawodu ma za zadanie przygotować młodocianego do pracy jako wykwalifikowany pracownik lub czeladnik. Skierowana jest do osób młodocianych, czyli tych, którzy mają 15 lat, ale nie ukończyli jeszcze 18. Pracodawca zainteresowany zatrudnieniem młodocianego podpisuje z nim umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego.

Umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego powinna zawierać informacje dotyczące: rodzaju przygotowania zawodowego, czasu jego trwania i miejsca odbywania, sposobu, w jaki będzie się odbywało dokształcanie teoretyczne oraz wysokości wynagrodzenia.

Młodocianemu pracownikowi w ramach podpisanej umowy przysługuje comiesięczne wynagrodzenie. W I klasie wynosi ono 8% przeciętnego wynagrodzenia za pracę, w II odpowiednio 9% przeciętnego wynagrodzenia, a w III klasie – 10%. Dokładne kwoty sprawdzić można na stronie: https://dokariery.pl/web/ecam/aktualne-wskazniki.

Nauka zawodu trwa do 36 miesięcy i składa się z części: praktycznej i teoretycznej. Część praktyczna odbywa się w formie pracy u pracodawcy. Część teoretyczną większość młodocianych realizuje w szkole branżowej I stopnia. Istnieje jednak możliwość odbycia jej w tzw. formie pozaszkolnej, czyli przez dokształcanie na kursach lub u pracodawcy.

Należy pamiętać, że zgodnie z art. 197 § 1 Kodeksu Pracy młodociany ma obowiązek dokształcania się do ukończenia 18 roku życia. Niedostosowanie się do tego zapisu może skutkować rozwiązaniem umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego za wypowiedzeniem.

Warunek skorzystania z formy pozaszkolnej

Głównym warunkiem, jaki musi spełnić młodociany, aby móc skorzystać z nauki zawodu bez chodzenia do szkoły (branżowej) jest ukończenie obowiązkowych ośmiu klas szkoły podstawowej. 

Pozaszkolna forma nauki

Kursy dokształcające organizują izby rzemieślnicze, ośrodki szkolące oraz szkoły. Turnus dokształcania teoretycznego trwa od czternastu do trzydziestu dni zależnie od zawodu, którego dotyczą. Odbywają się one statystycznie raz do roku. Kursy dokształcające obejmują na ogół 100 godzin zajęć. Pracodawca może sfinansować młodocianemu koszty takiego kursu.

Rodzaje zawodów

Istnieje podział na zawody, które można odbywać zarówno w formie szkolnej, jak i pozaszkolnej oraz na te, których można uczyć się wyłącznie w formie pozaszkolnej. Do tych drugich należą między innymi: betoniarz, brukarz, glazurnik, monter sieci instalacji i urządzeń sanitarnych, murarz, obuwnik miarowy i medyczny, parkieciarz, rzeźnik-wędliniarz, stolarz budowlany i meblowy oraz wulkanizator. Lista zawodów do wyboru jest długa. Każdy młodociany powinien znaleźć taki zawód, który będzie go interesował.

Zakończenie nauki zawodu w formie pozaszkolnej

Etapem kończącym naukę zawodu w formie pozaszkolnej u pracodawcy jest egzamin czeladniczy. Odbywa się on przed komisją izby rzemieślniczej. Młodociany przystępuje do egzaminu na tytuł czeladnika w zawodzie po trzech latach nauki zawodu u pracodawcy. Należy pamiętać, że to pracodawca pokrywa koszty egzaminu.

Potwierdzeniem uzyskanych kwalifikacji zawodowych jest dyplom zawodowy. Wydawany jest on przez izbę rzemieślniczą i co ważne — uznawany w całej Europie. Tytuł czeladnika to odpowiednik świadectwa ukończenia szkoły branżowej. Daje on możliwość zdobycia tytułu mistrza po trzech latach nauki.

W sytuacji, kiedy młodociany nie chce chodzić na lekcje do szkoły, istnieje możliwość, aby uczył się swego zawodu bezpośrednio u pracodawcy. To dla niego korzystna forma kształcenia, która umożliwia podpatrywanie doświadczonego pracodawcy w jego miejscu pracy. Obecnie na rynku brakuje specjalistów z konkretnym fachem w ręku, dlatego warto kształcić młodych na rzemieślników.

Autor: Marta Halicka

Źródła:

Cech Rzemiosł w Legnicy, https://www.facebook.com/permalink.php/?story_fbid=409281708616780&id=100086048636127;

https://zrp.pl/wp-content/uploads/2025/01/Dualne-ksztalcenie-wykaz-zawodow-styczen-2025-1.pdf;

https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/przygotowanie-zawodowe-mlodocianych-i-ich-wynagradzanie-16797587/roz-2

https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-zatrudnienie-mlodocianego-pracownika-po-porzuceniu-szkoly-i-osiagnieciu-pelnoletnosci