Hiszpania

Informator na temat warunków życia i pracy w Hiszpanii

Informacje ogólne, czyli co o Hiszpanii powinieneś wiedzieć przed wyjazdem

Oficjalna nazwa państwa to Królestwo Hiszpanii, zwyczajowo po prostu Hiszpania. Hiszpania położona jest w południowo-zachodniej części Europy, na Półwyspie Iberyjskim, który dzieli z Portugalią. Poza półwyspem w skład Hiszpanii wchodzą wyspy Baleary na Morzu Śródziemnym, Wyspy Kanaryjskie na Oceanie Atlantyckim i miasta Ceuta y Melilla położone w północnej Afryce. To trzeci kraj europejski pod względem powierzchni i piąty pod względem ludności. Obowiązującą jednostką walutową w Hiszpanii jest Euro. Hiszpanię uważa się za kraj o łagodnym klimacie z dużym nasłonecznieniem, choć o wielkim zróżnicowaniu klimatycznym. Pierwsza strefa klimatyczna obejmuje północ kraju, to znaczy regiony takie jak Galicja, Asturia, Kantabria i Kraj Basków, gdzie deszcze są obfite, lata łagodne, ale zimy dosyć mroźne. Bardziej na południu, w centralnej części kraju panuje klimat kontynentalny. W pozostałych strefach nadmorskich, a szczególnie w Andaluzji zimy są zazwyczaj łagodniejsze, a lata gorące. Ludność kraju liczy około 50 mln mieszkańców. Ustrojem panującym w państwie hiszpańskim jest monarchia parlamentarna. Podstawą władzy ustawodawczej jest Parlament (tzw. Kortezy), podzielony na dwie izby: Kongres Deputowanych i Senat. Na czele rządu stoi Premier, a głową państwa jest Król – Filip VI. Hiszpania to kraj składający się z 17 autonomicznych regionów: Andaluzji, Aragonii, Asturii, Wysp Kanaryjskich, Kantabrii, Kastylii – La Manchy, Kastylii - Leon, Katalonii, Walencji, Estremadury, Galicji, Balearów, La Rioja, Madrytu, Murcji, Nawarry i Kraju Basków, z których każda posiada własny parlament i Prezydenta. Hiszpania odznacza się ogromną różnorodnością kulturową, którą podkreśla ilość języków będących w użyciu. Językiem oficjalnym dla całego terytorium jest hiszpański, zwany też kastylijskim, jednak w wielu regionach współistnieje on z innymi oficjalnymi językami takimi jak baskijski, kataloński, galicyjski czy walencjański, odpowiednio do regionu geograficznego. Mówiąc wyłącznie po angielsku, niemiecku czy francusku jest bardzo trudno znaleźć pracę w Hiszpanii, za wyjątkiem niektórych miejscowości turystycznych na wyspach lub wybrzeżu.

Słów kilka o hiszpańskim rynku pracy

Hiszpania ma najwyższe bezrobocie wśród krajów UE. W 2022 roku ogólna stopa bezrobocia wynosiła 12,4, natomiast wśród hiszpańskiej młodzieży do 25 roku życia aż 29,6%.
W Hiszpanii zatrudniana jest młodzież po ukończeniu 15 roku życia. Niepełnoletni podlegają jednak szczególnej ochronie: pracodawca nie może zatrudniać ich w warunkach szkodliwych dla zdrowia (pod ziemią, przy substancjach chemicznych), dawać nadgodzin ani „nocek”. Hiszpańskie służby zatrudnienia, krajowe i regionalne, posiadają sieć internetową łączącą biura zatrudnienia. Obywatele krajów UE mają takie same prawa jak obywatele hiszpańscy. Od 16 roku życia można korzystać z usług urzędów pracy. Aby korzystać z tych usług, po prostu należy okazać swój ważny dowód osobisty lub paszport, jak również posiadać adres zamieszkania. Zostanie się poinformowanym bezpłatnie o możliwości korzystania z ofert pracy, działaniach przysługujących w ramach usług urzędów pracy, o profesjonalnych szkoleniach zawodowych, zasiłkach, świadczeniach itd. Jeśli dokonało się rejestracji, należy przestrzegać wymaganych terminów oraz informować władze zarówno o zmianach w danych osobowych, jak i w doświadczeniu zawodowym. Adresy urzędów pracy krajowych służb zatrudnienia (Servicios Públicos de Empleo Estatal) lub odpowiednich lokalnych urzędów pracy (w gminach samorządowych, na terenie których jest się zatrudnionym) można znaleźć w Książce Telefonicznej lub na stronie internetowej www.sepe.es. Ponadto została stworzona krajowa strona publicznych służb zatrudnienia (www.sistemanacionalempleo.es) zawierająca oferty pracy z całej Hiszpanii.

Poszukiwany/poszukiwana czyli jakie zawody są w Hiszpanii deficytowe?

W ostatnich miesiącach hiszpańscy pracodawcy znacząco ograniczyli liczbę ofert pracy. Wskutek kryzysu gospodarczego, pandemii Covid-19 hiszpańska gospodarka boryka się z wieloma problemami, Jednym z nich jest duże bezrobocie, które na koniec 2022 roku wynosiło 12,6 proc. W niektórych branżach dobrze płatną pracę trudno jest znaleźć nawet specjalistom. Według biura Eures stosunkowo najłatwiej pracę za Pirenejami znajdą lekarze, chirurdzy, fizykoterapeuci, opiekunowie środowiskowi czy protetycy dentystyczni – pod warunkiem oczywiście, że znają miejscowy język. Szansę na zatrudnienie mają również kierowcy, mechanicy i informatycy. Hiszpanie bardzo niechętnie podejmują się też zatrudnienia przy sprzątaniu ulic czy wywozie śmieci.

W sezonie wiosennym i letnim oferty pracy można znaleźć w takich branżach jak: rolnictwo (przy zbiorach owoców i warzyw), turystyka (hotele i gastronomia: kelnerzy, recepcjoniści, kucharze, pokojówki), leśnictwo. Oferty sezonowe w rolnictwie to głównie Hiszpania południowa, sezon na zbiory trwa od lutego do czerwca - w przypadku zbiorów truskawek, czy też nawet do listopada przy zbiorach oliwek, pomarańczy i winogron. Warunki pracy oferowane przez pracodawców w rolnictwie są podobne, gdyż wiele przepisów regulujących rolnicze prace sezonowe jest ustalanych w ramach układów zbiorowych. Aczkolwiek zdarzają się różni pracodawcy, dlatego warto zasięgnąć opinii o danym pracodawcy jeszcze przed podjęciem zatrudnienia. Z kolei sezon turystyczny w hotelarstwie i gastronomii trwa od kwietnia do końca października. W sezonie letnim rekrutacje prowadzą hiszpańskie sieci hoteli na Wyspy Kanaryjskie i Baleary. W ostatnich latach hotele nie prowadzą dużych międzynarodowych rekrutacji na stanowiska takie jak: kelner, barman, pokojówka z uwagi na to, że większość pracowników wykonujących takie prace ponawia swoje kontrakty w kolejnych sezonach. Duża liczba pracowników zainteresowanych takimi pracami kontaktuje się też samodzielnie z hotelami na długo przed rozpoczęciem sezonu turystycznego. Inaczej sprawa wygląda z animatorami sportu i rozrywki. W hiszpańskich hotelach animacje są ważnym elementem życia hotelowego, dlatego też co roku hotele poszukują wielu nowych animatorów. Dla wielu osób animacja to sposób na pracę na jeden lub maksymalnie kilka sezonów, stąd też osoby szukające zajęcia jako animator mają spore szanse na zatrudnienie. Podstawowym kryterium jest dobra znajomość języka angielskiego i drugiego języka europejskiego, którym posługują się goście hotelowi. Ze względu na m. in. zwiększoną liczbę turystów z Polski, duże sieci hiszpańskich hoteli prowadzą także rekrutacje animatorów za pomocą EURES na terenie Polski.

Więcej informacji o ofertach pracy sezonowej w Hiszpanii:

portal SeasonWorkers: www.seasonworkers.com/summerjobs/resorts/summerjobsinspain.aspx
portal SummerJobs: www.summerjobs.com/do/where/ES
portal ThinkSpain: www.thinkspain.com/summer-jobs-in-spain/
portal SpainMadeSimple: www.spainmadesimple.com/work-jobs/summer-jobs/

Przed wyjazdem do Hiszpanii pamiętaj o…

Przed wyjazdem do Hiszpanii w celu znalezienia pracy lub przeprowadzenia rozmowy selekcyjnej, powinieneś pamiętać o zabraniu ze sobą niektórych dokumentów:

ważny paszport lub dowód osobisty UE/EOG
Curriculum Vitae przetłumaczone, listy motywacyjne i referencyjne z poprzednich miejsc zatrudnienia, kserokopia dyplomów akademickich i certyfikaty kursów
warto też zabrać ze sobą CV i list motywacyjny w formacie elektronicznym, aby móc je modyfikować czy uzupełniać
Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ/EHIC) wydaną przez NFZ
tłumaczenie przysięgłe dyplomu, jeżeli dotyczy
inne zezwolenia i licencje, które uzna się za stosowne, np. prawo jazdy, itp.

Przed przyjęciem pracy upewnij się, że...

Zrozumiałeś klauzule i warunki umowy o pracę. Upewnij się, kto pokrywa koszty dojazdu i mieszkania, pracownik czy pracodawca.
Znasz sposób i terminy wypłaty wynagrodzenia.
Posiadasz miejsce zamieszkania w Hiszpanii - zapoznaj się z warunkami zakwaterowania w miejscu, do którego się udajesz. Znajdź w serwisach internetowych ceny kupna
i najmu:
La Vanguardia: www.lavanguardia.com/
El Pais: www.elpais.es/
El Periodico: www.elperiodico.es/
Portal z ogłoszeniami: www.segundamano.es/
Posiadasz odpowiednią opiekę lekarską - sprawdź czy masz ważną Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego lub prywatne ubezpieczenie zdrowotne, a także ubezpieczenie od nieszczęśliwych wypadków (dodatkowe ubezpieczenie zawarte w jednym z towarzystw ubezpieczeniowych, które ma korespondenta czyli podobne towarzystwo w Hiszpanii), które powinno zapewniać zwrot części lub całości kosztów w przypadku nagłego pobytu w szpitalu, wypadku poza pracą, itp,
Jesteś w posiadaniu wystarczających środków na przeżycie, aż do momentu otrzymania pierwszego wynagrodzenia lub na powrót do domu, gdyby było to konieczne.

Formalności po przyjeździe do Hiszpanii

Jeżeli zamierzasz przebywać w Hiszpanii krócej niż trzy miesiące (niezależnie od celu), nie musisz się nigdzie meldować. Wystarczy Ci ważny dowód osobisty lub paszport. Jeśli przyjechałeś do tego kraju z zamiarem stałego pobytu (powyżej 90 dni), musisz uzyskać zameldowanie (empadronamiento) w lokalnym urzędzie miasta lub gminy(Ayuntamiento). Będziesz do tego potrzebował ważnego paszportu lub dowodu osobistego oraz dokumentu potwierdzającego zamieszkanie pod danym adresem (umowy najmu, opłaconego rachunku za media w mieszkaniu lub zaświadczenia od właściciela lokalu). Meldunek umożliwia m.in. korzystanie z bezpłatnej opieki zdrowotnej oraz głosowanie w wyborach lokalnych i do Parlamentu Europejskiego. Drugi ważny krok to uzyskanie wpisu do Centralnego Rejestru Cudzoziemców (Registro Central de Extranjeros) i otrzymanie Numeru Identyfikacji Cudzoziemca (Numero de Identifcation de Extranjeros, NIE), który jest równocześnie Numerem Identyfikacji Podatkowej. Formalności te załatwisz w hiszpańskim konsulacie w Warszawie lub Gdańsku albo na lokalnym posterunku policji (Comisaría de policía) - w biurze ds. cudzoziemców (Oficinas de extranjería). Numer NIE jest konieczny, by rozpocząć poszukiwanie zatrudnienia lub podpisać umowę z pracodawcą. Do uzyskania numeru NIE potrzebny będzie ważny paszport lub dowód, zaświadczenie o zameldowaniu z urzędu miasta oraz wstępna umowa o pracę (o numer musisz się postarać również wówczas, gdy zostajesz w Hiszpanii na studia lub zakładasz działalność – wówczas wymagane są inne dokumenty). Okres oczekiwania na uzyskanie numeru różni się w zależności od miasta, w którym składa się podanie i wynosi od 25 do 40 dni. Za nadanie NIE należy wnieść opłatę administracyjną. Więcej informacji znajdziesz w broszurze polskiego MSZ. Pobyt w Hiszpanii możesz przedłużyć do sześciu miesięcy, jeżeli zarejestrujesz się jako poszukujący pracy.
Formalności przy podejmowaniu pracy. Poza numerem NIE, Ty lub twój pracodawca będziecie się musieli postarać o kartę ubezpieczenia społecznego (Tarjeta de la Seguridad Social), niezbędną do korzystania z hiszpańskiej opieki zdrowotnej. Umowa o pracę zwykle zawierana jest pisemnie, choć porozumienia ustne również są honorowane. Zatrudnienie na okres próbny nie może trwać dłużej niż 6 miesięcy w przypadku pracowników wykwalifikowanych i 2 miesięcy w przypadku pozostałych.

Uznawalność dyplomów i kwalifikacji dla celów zawodowych

Należy rozróżnić dwa rodzaje uznania:

Uznanie tytułu dla celów zawodowych
Uznanie dla celów akademickich, tj:

uznawalność (homologación)
nostryfikacja (convalidación).

Uznanie tytułu do celów zawodowych

Jest to procedura mająca na celu udzielania zezwoleń na wykonywanie zawodu w kraju docelowym. Nie posiada znaczenia akademickiego, ani innych, z wyjątkiem możliwości wykonywania zawodu. Aby uzyskać takie uznanie, zawód taki musi być prawnie regulowany w Hiszpanii. Jeżeli zawód nie jest regulowany w Hiszpanii, procedura ta nie jest konieczna. Zawody regulowane dzielą się na dwie kategorie, w zależności od regulacji, jaką są objęte: regulowane poprzez przepisy branżowe: Lekarz, Lekarz Specjalista, Pielęgniarstwo ogólne, Pielęgniarstwo położnicze, Stomatolog, Weterynarz, Farmaceuta i Architekt. W ich przypadku możliwe jest bezpośrednie uznanie dyplomów, zawsze jednak, gdy posiada się prawo do wykonywania zawodu potwierdzone w jakimkolwiek innym kraju członkowskim UE (Unii Europejskiej) lub stowarzyszonym w ramach EOG (Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Szwajcarii). Regulowane poprzez Ogólny System Uznawalności (Sistema General de Reconocimiento), wymagające zdania egzaminu z dziedziny objętej dyplomem starającego się o uznanie, który pozwala na dostęp do uznania zawodowego w Kraju przyjmującym. Kompetencje uznania zawodowego w takich przypadkach należą do różnych organów Administracji Państwowej, lub Administracji Regionów Autonomicznych.

Uznanie dla celów akademickich

Potwierdzenie ważności akademickiej - homologación przyznaje zagranicznemu tytułowi akademickiemu, wraz z odpowiednim dokumentem uwierzytelniającym, równoważność z odpowiadającym mu tytułem akademickim hiszpańskim, z ważnością na terenie całego kraju, począwszy od daty przyznania uznawalności, zgodnie z obowiązującą normą prawną.
Nostryfikacja - convalidación jest oficjalnym uznaniem do celów akademickich wykształcenia wyższego odbytego za granicą, bez względu na uzyskanie czy też nie końcowego tytułu, w celu równouprawnienia w odniesieniu do częściowych studiów wyższych w Hiszpanii, co pozwala na kontynuację kształcenia na jednym z Uniwersytetów hiszpańskich. Organem kompetentnym w tej mierze jest Ministerstwo Szkolnictwa i Nauki (Ministerio de Educación y Ciencia).

Sieć NARIC krajowych ośrodków informacji o uznawalności akademickiej została utworzona w 1984 roku w celu wspomożenia regulacji uznawalności tytułów akademickich i ułatwienia procesu integracji krajowych systemów szkolnictwa. Ośrodki te udzielają doradztwa oraz urzędowych informacji na temat uznawalności akademickiej tytułów i okresów kształcenia podjętego w innych krajach.

Aby uczynić bardziej zrozumiałym dla pracodawców lub instytucji tytułów lub certyfikatów wykształcenia posiadanych przez osobę, która przenosi się do Hiszpanii, zalecane jest uzyskanie w kraju wyjściowym dokumentu Europass, odpowiadającemu temu tytułowi. Można uzyskać informacje na temat takich dokumentów w Krajowym Centrum Europass kraju wyjściowego.

Adres kontaktowy do centrum NARIC w Hiszpanii to:

Centro NARIC ESPAÑA

Subdirección General de Títulos y Ordenación, Seguimiento y Gestión de las Enseñanzas Universitarias

Ministerio de Universidades

Paseo de la Castellana 162, planta 17, 28046 Madrid

Tel.: + 34 91 6038919

E-mail: naric@minuniversidades.com

Warunki pracy – czyli co musisz wiedzieć o prawach pracownika!

Godziny pracy

Tydzień pracy wynosi 40 godzin, nie więcej niż 9 godzin dziennie (w piątki kończy się wówczas o 14.00). W ciągu doby masz prawo do 12 godzin nieprzerwanego odpoczynku.

Podatki

Podatki w Hiszpanii w ostatnich latach mocno wzrosły. W przypadku podatku od osób fizycznych (Impuesto Rendimiento Personas Físicas, IRPF) obowiązuje progresywna skala: dla dochodów do 12.450 euro podatek wynosi 19%, od 12.450 euro do 20.000 euro – 24%, od 20.000 do 35.200 euro -30%, od 35.200 euro do 60.000 euro – 37%, od 60.000euro do 3000.000 euro- 45%, powyżej 300.000 euro -47% (w niektórych regionach Hiszpanii stawki się nieznacznie różnią).
Jeśli chodzi o podatek VAT, podstawowa stawka jeszcze kilka lat temu wynosiła 18 proc. i należała do najniższych w Europie. Dobre czasy się jednak skończyły – obecnie stawka podstawowa (tipo general) wynosi 21 proc., a stawki obniżone na niektóre towary i usługi 10 proc. (tipo reducido) i 4 proc. (tipo superreducido).

Urlop

Płatny urlop nie może być krótszy niż 30 dni (razem z weekendami, niestety). Hiszpanie mają aż 12 świąt państwowych i 2 święta lokalne - to jeden z najbardziej „rozcelebrowanych” narodów Europy. Przy okazji ślubu można dostać aż 15 dni kalendarzowych wolnego.
Zasiłek dla bezrobotnych. By dostać świadczenie, trzeba przepracować co najmniej 360 dni w ciągu ostatnich sześciu lat poprzedzających bezrobocie. Zasiłek wypłacany jest przez okres od 3 do 24 miesięcy – w zależności od tego, jak długo opłacałeś składki. O wsparcie mogą się ubiegać wyłącznie osoby gotowe do podjęcia pracy, mające więcej niż 16 lat. Przez pierwsze 180 dni możesz liczyć na 70 proc. kwoty bazowej, przez kolejne 180 – na 50 proc. Wpływ na wysokość świadczenia będzie miała również twoja sytuacja ekonomiczna. Uwaga! Jeśli zostałeś zwolniony dyscyplinarnie, tracisz prawo do ubiegania się o zasiłek dla bezrobotnych.
Obywatele krajów członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Szwajcarii mają te same prawa co Hiszpanie, jeśli chodzi o wynagrodzenie, warunki pracy, szkolenie, ubezpieczenie społeczne, przynależność do związków zawodowych, korzyści społeczne i podatkowe, itd.
W Hiszpanii, dopuszczalnym wiekiem rozpoczęcia pracy jest 16 lat, niemniej jednak, osoby poniżej 18 roku życia, jeżeli nie są prawnie niezależne, muszą mieć zgodę rodziców lub opiekunów na podjęcie pracy.

Czas trwania umowy

Umowa o pracę może być zawierana na czas nieograniczony (zatrudnienie stałe = indefinido, fijo), albo też mieć czas ustalony (praca tymczasowa). Jeśli w umowie nie jest to zapisane inaczej, uważa się, że umowa jest na czas nieograniczony i w pełnym wymiarze godzin.

Rodzaje umów

1. Umowa na czas nieograniczony (Contrato indefinido) ustala stosunki pracy bez ograniczenia czasu ich trwania. Może zostać zawarta ustnie (verbal) lub na piśmie; na pełny lub niepełny wymiar godzin.

2. Umowy na czas określony (tymczasowe = temporales), które można zawrzeć w następujących przypadkach:

umowa o konkretne dzieło lub usługę - zawierana jest w celu wykonania konkretnego dzieła lub spełnienia wyznaczonej usługi, których wykonanie, pomimo ograniczenia czasowego, przewidziane jest na czas nieokreślony. Jeżeli czas trwania umowy jest dłuższy niż rok, aby ją wymówić, należy powiadomić o tym najpóźniej 15 dni przed zakończeniem dzieła lub usługi. Jeżeli pracodawca nie dopełni tego obowiązku powiadomienia, pracownik ma prawo do odszkodowania.
umowa sezonowa związana z okolicznościami wynikającymi z cyklu produkcyjnego - umowa taka ma na celu dostosowanie się do szczególnych okoliczności rynkowych, nawarstwiania się zadań lub zamówień. Okres zatrudnienia w tym wypadku nie może być dłuższy niż 6 miesięcy w ciągu okresu 12 miesięcy.
umowa na zastępstwo - zawa w celu zastąpienia pracownika mającego prawo do zachowania miejsca pracy. Należy w niej wskazać pracownika zastępowanego oraz powód jego zastąpienia.
umowa na przyuczenie - w wyniku tej umowy pracownik otrzyma szkolenie teoretyczne i praktyczne, które pozwoli mu na wyuczenie się zawodu lub rzemiosła. Może być ona zawierana z pracownikami poniżej 21 roku życia, którzy nie posiadają odpowiedniego przygotowania akademickiego potrzebnego do podpisania umowy o pracę na stażu. Niektóre grupy społeczne mogą być zatrudniane w tym trybie, również po przekroczenia tego wieku. Czas trwania takiej umowy nie może przekroczyć 2 lat, ani być krótszym niż 6 miesięcy.
umowa na stażu - poprzez taką umowę pracownik zdobędzie doświadczenie zawodowe odpowiadające jego przygotowaniu akademickiemu. Podpisuje się ją z pracownikiem posiadającym dyplom uniwersytecki, czy zawodowy. Niemniej jednak przed upływem
4 lat od momentu zakończenia nauki lub uznania stopnia wykształcenia w Hiszpanii. Okres ten wydłuża się do 6 lat w przypadku pracownika niepełnosprawnego.

3. Inne rodzaje umów.

Umowa o prace jako pomoc domowa i umowa na niepełny wymiar godzin: czas trwania umowy może być nieograniczony lub określony. W obu przypadkach, zachowa się formę na piśmie, wskazując miejsce wykonywania usług i dzienny wymiar godzin.

Zawieranie umowy

Umowa o pracę może zostać zawarta na piśmie lub ustnie, chociaż ogromna większość umów w Hiszpanii dokonuje się w formie pisemnej. Jeżeli zawarta jest w formie ustnej, każda ze stron ma prawo domagać się w dowolnym momencie czasu jej trwania przedstawienia jej na piśmie. Zawsze muszą być zawierane na piśmie następujące rodzaje umów: na staż, na przyuczenie zawodowe, umowa na konkretną usługę, umowa na niepełny wymiar godzin, umowa na czas nieograniczony nieciągły, “sztafetowa” – zajęcie stanowiska pracownika odchodzącego wkrótce na emeryturę, na usługi u klienta, umowy zawierane z pracownikami w Hiszpanii do pracy w firmach hiszpańskich za granicą, umowy na czas ograniczony, powyżej czterech tygodni. W każdym przypadku pracodawca ma obowiązek powiadomienia o zawartej umowie, na piśmie czy ustnej, odpowiedniego Biura Zatrudnienia.

Okres próbny

W umowie można ustalić okres próbny, w czasie trwania którego strony mogą rozwiązać umowę bez podania przyczyn, bez wcześniejszego wymówienie i bez odszkodowania. Maksymalny czas trwania takiego okresu wynosi 6 miesięcy dla specjalistów z wykształceniem zawodowym, a 2 miesiące dla wszystkich pozostałych pracowników (3 miesiące - w przedsiębiorstwach zatrudniających poniżej 25 pracowników). W czasie trwania okresu próbnego pracownik ma takie same prawa i obowiązki jak pozostały personel zatrudniony i okres ten wliczony zostaje do stażu pracy w zakresie nabywania uprawnień do świadczeń społecznych.

Wygaśnięcie stosunku pracy

Zakończenie umowy o pracę może nastąpić na skutek:

obopólnego porozumienia stron
przyczyn legalnie zapisanych w umowie
zakończenia ustalonego okresu czasu lub wykonania dzieła czy usługi przedmiotowej umowy
ustąpienie pracownika
nastąpienia zgonu, przejścia na emeryturę lub zaistnienia trwałej, całkowitej lub nieodwracalnej niezdolności do pracy pracownika lub pracodawcy
zaistnienia siły wyższej
zwolnienia
woli pracownika z powodu usprawiedliwionego
przyczyn obiektywnych prawnie stosowanych.

W przypadkach zakończenia umowy i zwolnienia, pracodawca ma obowiązek zawiadomić pracownika o wygaśnięciu stosunku pracy z wystarczającym wyprzedzeniem, w terminach, które wahają się od 15 do 30 dni, w zależności od rodzaju i okresu trwania stosunku pracy.

Pracownicy samozatrudniający się

Osoba, która pragnie działać jako pracownik samozatrudniający się w Hiszpanii, aby móc prowadzić działalność na własny rachunek musi mieć ukończone 18 lat i wypełnić szereg formalności:

Dokonać wpisu do Spisu Działalności Gospodarczej (Censo de Actividades Económicas),
Potwierdzić działalność na podstawie Wpisu do Rejestru Przedsiębiorstw (Inscripción en el Registro Mercantil),

Zarejestrować się w hiszpańskim zakładzie ubezpieczeń społecznych (Seguridad Social) lub wyrazić zgodę na potwierdzenie danych z archiwum zakładu ubezpieczeń społecznych (Tesorería General de la Seguridad Social) lub z urzędu skarbowego (Agencia Tributaria)

Warunki życia w Hiszpanii

Życie towarzyskie w Hiszpanii ma ogromne znaczenie. Rodzina i przyjaciele stanowią centrum życia dla większości Hiszpanów. W stosunkach towarzyskich normalnie utrzymuje się poufały i spontaniczny sposób bycia i język. Częsty jest kontakt fizyczny przy powitaniu, całowanie
i obejmowanie, które zwracają uwagę osób przybywających po raz pierwszy do Hiszpanii, jak też zwyczaj przerywania sobie nawzajem, co nie jest uważane za brak wychowania, tylko za część składową spontanicznego sposobu komunikowania się. Między osobami, które się nie znają używany jest sposób zwracania się przy pomocy “Usted”, ale w sytuacjach mniej oficjalnych lub w trakcie spędzania czasu wolnego, rozpowszechnione jest mówienie do siebie nawzajem na ty.

Normalna pora obiadowa przypada na godziny między 13:30 a 15:30, a kolacyjna między 21:00 a 23:00, czyli dosyć później niż w innych krajach Europy. Częstym obyczajem jest jedzenie kolacji z przyjaciółmi poza domem, szczególnie w czasie weekendów. Życie nocne w Hiszpanii przeszło już do legendy i stanowi jedną z największych atrakcji. Bary i dyskoteki pozostają otwarte w nocy. Hotelarstwo i gastronomia to jedne z najdynamiczniejszych branż hiszpańskiej gospodarki. Pomimo iż nastąpiły w ostatnich latach wielkie zmiany obyczajowe, rodzina w dalszym ciągu pozostaje centrum stosunków międzyludzkich i ma ogromną wagę. Należy stwierdzić, że modele rodziny są też różnorodniejsze, gdyż w Hiszpanii uznawane jest małżeństwo między osobami tej samej płci, a także wzrosła liczba rodziców samotnie wychowujących swoje dzieci.

Więcej informacji związanych z kulturą można uzyskać na stronach Ministerio de Cultura (Ministerstwo Kultury) - www.mecd.gob.es/portada-mecd/.

Instytut do spraw młodzieży - El Instituto de la Juventud (INJUVE) zbiera i rozpowszechnia informacje leżące w kręgu zainteresowań młodzieży: karty młodzieżowe, schroniska, wymiana międzynarodowa, współpraca, wolontariat, stowarzyszenia, kształcenie, zatrudnienie, mieszkanie etc. Współpracuje również z około 3000 ośrodków informacji dla młodzieży - Centros de Información Juvenil, jakie istnieją w Hiszpanii, należącymi do administracji Regionów Autonomicznych, zarządów miejskich i licznych organizacji społecznych.

Życie kulturalne i towarzyskie w Hiszpanii jest wytworem wielu zewnętrznych wpływów, które otrzymało w przeciągu swoich dziejów. Stąd tak wielkie bogactwo i różnorodność. Znane nazwiska hiszpańskiej sztuki to, między innymi, w malarstwie: Velázquez, Goya, Murillo, Zurbarán, Sorolla, Picasso, Dalí czy Miró; w literaturze Złotego Wieku: Cervantes, Quevedo, Lope de Vega;
w muzyce: Manuel de Falla i Albéniz. Hiszpania posiada ogromną spuściznę historyczno-artystyczną, bibliograficzną i dokumentalną, która zamyka w sobie klucz do życia zbiorowego kraju, jest to bowiem trzecie państwo na świecie, jeśli chodzi o liczbę oficjalnie uznanych zabytków historycznych o randze światowej. W Madrycie skupiają się, między innymi, trzy wielkie muzea: Muzeum del Prado, Muzeum Thyssen-Bornemisza i Państwowe Muzeum Centrum Sztuki im. Królowej Zofii. W ostatnich latach produkcja literacka w Hiszpanii przeżywa wielki rozkwit. Ponadto przemysł wydawniczy wykorzystywany jest do rozpowszechniania języka hiszpańskiego, który coraz bardziej rozprzestrzenia się po całym świecie. Należy podkreślić znaczenie Instytutu Cervantesa w promowaniu i nauczaniu języka hiszpańskiego i rozpowszechnianiu kultury hiszpańskiej i iberoamerykańskiej. Jako święta, w Hiszpanii obchodzone jest Boże Narodzenie, Tydzień Wielkanocny i Karnawał, przy czym wszystkie miasta i wsie mają swoich własnych świętych patronów, a festyny z okazji ich świąt trwają po kilka dni. Spośród najbardziej znanych festynów wyróżniają się obchody Los Sanfermines w San Sebastian, Las Fallas w Walencji, Karnawał na Wyspach Kanaryjskich, la Feria de Abril (Festyny kwietniowe) w Sewilli i obchody San Isidro (Świętego Izydora, patrona Madrytu) w Madrycie.

W miastach wydawane są przewodniki z informacją o wszystkich wydarzeniach kulturalnych (koncerty, wystawy, odczyty, muzea, malarstwo, teatr, itd.). Organizowane są liczne festiwale, wydarzenia związane z rozrywką i czasem wolnym i miejskie biura informacji turystycznej pomagają poznać lokalne aspekty historyczne i kulturalne. Jeżeli chodzi o sport, większość miast hiszpańskich wyposażona jest w znakomite instalacje sportowe. Pomimo iż sportem narodowym jest piłka nożna, trzeba także wymienić koszykówkę, piłkę ręczną, wyścigi rowerowe i lekką atletykę. Inne sporty uprawiane systematycznie to golf, tenis, narciarstwo, rybactwo sportowe, sporty wodne jak żeglarstwo i coraz popularniejsze ostatnio sporty ekstremalne, takie jak szybownictwo, lotniarstwo, spadochroniarstwo i spływy przełomami i wąwozami górskich rzek.

W dziedzinie gastronomii, jedną z największych atrakcji jest jakość hiszpańskiej kuchni i różnorodność produktów. Nie można mówić o kuchni narodowej, tylko o wielu kuchniach regionalnych. “La paella”, “la empanada” i zupa “el caldo gallego”, fasolowe danie “la fabada asturiana”, flaki po madrycku i omlet z ziemniaków (“la tortilla española”) to tylko kilka spośród z wielu emblematycznych dań.

Gdzie szukać pomocy w razie nagłych wypadków?

Telefony alarmowe i informacyjne

Europejski numer alarmowy: 112
Kontakt w języku hiszpańskim. W niektórych regionach turystycznych można się także porozumieć w języku angielskim, niemieckim lub francuskim.
Policja krajowa: 091
Policja lokalna: 092
Pogotowie: 061
Straż Pożarna: 080

Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Madrycie - informacje dot. stosunków politycznych,kulturalnych, problematyka Unii Europejskiej, sprawy prasowe i inne.
c/ Guisando, 23 bis
28035 Madrid
Tel.: (+34) 913 736 605
strona: www.madryt.msz.gov.pl
e-mail: madryt.amb.sekretariat@msz.gov.pl

Wydział Konsularny Ambasady RP w Madrycie - opieka konsularna, paszporty, wizy, współpraca z Polonią. Obszar kompetencji - Andora i cała Hiszpania oprócz Katalonii i Balearów.
c/ Goya 15 4p
28001 Madrid
Tel.: (+34) 914 362 632
Fax: (+34) 913 736 624
strona: https://bit.ly/2Ovgq4o
E-mail: madryt.amb.wk@msz.gov.pl

Konsulat Generalny RP w Barcelonie - Okręg konsularny Konsulatu Generalnego RP w Barcelonie obejmuje hiszpańśkie wspólnoty autonomiczne: Aragonię, Baleary, Katalonię i Walencję, a także Andorę.

Avda. Diagonal 593-595
08014 Barcelona
Tel.: (+34) 930 260 700
Fax: (+34) 933 222 907
E-mail: barcelona.kg.sekretariat@msz.gov.pl

Konsulowie Honorowi RP w Hiszpanii

Generalny Konsulat Honorowy RP w Walencji

Konsul Honorowy Ramon Sentis Duran

adres: Avda. de las Cortes Valencinas 26, Blok 5, klatka 1, 1 piętro, nr 3; 46015 Walencja
telefon: +34 963 580 002
e-mail: consulpolvalencia@gmail.com
www: www.polonia-valencia.pl

Konsulat Honorowy RP w Murcji

Konsul Honorowy Jerzy Zieleniewski

adres: Calle Cormorán 13; 30110 Murcja
telefon: +34 968 825 132
e-mail: consuladopoloniamurcia@gmail.com

Honorowy Konsul RP w Vigo

Honorowy Konsul Juan M. Vieites Baptista de Sousa

adres: Calle García Barbón, 63/2D, 36201 Vigo (Pontevedra)
telefon: +34 981 555 888, +34 649 402 000
e-mail: consuladopoloniagalicia@gmail.com

Konsulat Honorowy RP w Las Palmas

Konsul Honorowy Bogdan Dziekoński

adres: Calle Triana 104, 5 piętro, mieszkanie D; 35002 Las Palmas de Gran Canaria
telefon: +34 928 366 982
e-mail: consul@polonia.nom.es

Konsulat Honorowy RP w Pamplonie

Konsul Honorowy Angel Tellechea Goyena

adres: Avda. Pio XII 1, 4 i 5 piętro; 31002 Pamplona
telefon: +34 948 221 303
fax: +34 948 227 007
e-mail: polska-consulado@gimex.es

Konsulat Honorowy RP w Maladze

Konsul Honorowy Esther Sánchez Manzano

adres: Avda. José Ortega y Gasset 112, 29006 Malaga
telefon: +34 952 00 38 44
e-mail: consulado.polonia.malaga@gmail.com

Konsulat Honorowy RP w Burgos

Konsul Honorowy Álvaro Enrique de Villamor y Soraluce

adres: Plaza del Rey San Fernando, 4, 2º IZDA, 09003 Burgos
telefon: +34 603 55 75 89
e-mail: consulado@polonia-cylyc.es
www: www.polonia-cylyc.es

Konsulat Honorowy RP w Andorze

Konsul Honorowy Yolanda Sola Ruiz

adres: Calle Prat de la Creu 59-65, Blok A, 5 piętro; 500 Andorra de la Vella
telefon: +37 688 52 88
e-mail: consol@consolatpoloniaandorra.org

Konsulat Honorowy RP w Palmie

Konsul Honorowy Ignacio Fiol

adres: Carrer dels Fideus 7, 07001 Palma
telefon: +34 971 52 99 33
e-mail: info@consuladopoloniabaleares.com
www: www.consuladopoloniabaleares.com

Przyjmowanie interesantów w j. polskim: wtorki i piątki w godz. 17:00 - 18:00 (wymagane umówienie wizyty drogą telefoniczną lub mailową)

Problemy prawne

W trakcie pobytu w Hiszpanii obowiązującym prawem jest prawo hiszpańskie. W przypadku zaistnienia jakiegokolwiek problemu prawnego należy skontaktować się z ambasadą swojego państwa. Również w przypadku, jeśli prawa, jako obywatela i mieszkańca zostają naruszone lub pogwałcone, to skargę taką można umieścić w internetowej sieci SOLVIT, która została utworzona przez Komisję Europejską w celu zabezpieczenia spełniania wymagań obowiązujących w ramach przepisów prawnych Wspólnoty Europejskiej.

SOLVIT – Hiszpania

Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Unii Europejskiej i Wspólpracy

Plaza del Marqués de Salamanca 8
28006 Madrid

E-mail: solvit@maec.es

Ubezpieczenie społeczne

Administracja Ubezpieczeń Społecznych (la Seguridad Social) w Hiszpanii składa się z wielu organów administracyjnych i urzędów publicznych mających na celu zagwarantowanie obywatelom hiszpańskim, a w tym przypadku, cudzoziemcom mieszkającym w tym kraju, zestawu świadczeń w zakresie pomocy, opieki zdrowotnej i finansowych. Zarządzanie hiszpańskim Systemem Ubezpieczeń Społecznych należy, między innymi, do trzech instytucji publicznych podległych Ministerstwu Pracy i Spraw Społecznych: do Krajowego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (el Instituto Nacional de la Seguridad Social - INSS), Głównego Działu Księgowego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (la Tesorería General de la Seguridad Social - TGSS) oraz Społecznego Instytutu Marynarki (Instituto Social de la Marina - ISM). W kwestiach Ubezpieczeń Społecznych stosuje się Rozporządzenia Unijne wobec obywateli krajów członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, którzy pracują na zasadzie zatrudnienia lub samozatrudnienia i podlegają, lub podlegali ustawodawstwu jednego lub kilku tychże krajów członkowskich, uczniów i studentów, urzędników i bezpaństwowców lub uchodźców przebywających na terenie któregoś z krajów członkowskich, jak również ich rodzin, także po ich zgonie.

Opieka lekarska

Jakość opieki lekarskiej w Hiszpanii jest dosyć dobra. Istnieją zarówno szpitale publiczne (należące do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych) jak i prywatne. Sieć podstawowej, uspołecznionej opieki lekarskiej w Hiszpanii stanowią poradnie, czyli tak zwane Ośrodki Zdrowia (Centros de Salud), poradnie i szpitale. Hiszpania podpisała dwustronne umowy o opiece medycznej z wieloma państwami (w tym z wszystkimi krajami członkowskimi Unii Europejskiej). Obywatele tych państw muszą złożyć wniosek w swoich krajach o wydanie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego (EHIC), aby mieć dostęp do publicznej opieki zdrowotnej
w Hiszpanii. Rządy Regionów Autonomicznych zarządzają poprzez własne, publiczne służby sanitarne opieką zdrowotną, jako częścią Krajowego Systemu Zdrowia. W lokalnych urzędach można uzyskać listy szpitali i ośrodków zdrowia. Leczenie szpitalne jest nieodpłatne w ramach systemu społecznej służby zdrowia i pacjenci mają prawo otrzymać, również nieodpłatnie, określone świadczenia, kiedy są one konieczne, takie jak protezy, aparaty ortopedyczne, transfuzje, itp.
Można również podpisać prywatne ubezpieczenie zdrowotne z jedną z wielu prywatnych organizacji medycznych istniejących w Hiszpanii, a które figurują w książkach telefonicznych jako "Sociedades Médicas". W tym przypadku nie ma zwrotu kosztów leczenia, za wyjątkiem niektórych nagłych przypadków.

Wykaz najprzydatniejszych zwrotów po hiszpańsku

Hola - Cześć
Adiós - Żegnaj
Gracias - Dzięki
Porfavor - Proszę
Perdón - Przepraszam
Muchogusto - Miło poznać
De dónde es usted? - Skąd Pani/Pan pochodzi?
SoydePolonia - Jestem z Polski
Habla inglés? - Czy mówisz po angielsku?
No comprendo - Nie rozumiem
Me he perdido - Zgubiłem się
Qué es esto? - Co to jest?
Qué hora es? - Która jest godzina?
Qué significa ...? - Co oznacza ...?
Qué pasa? - Co się stało?
Cuánto cuesta? - Ile to kosztuje?
Como se habla esto? - Jak to się mówi?

Przygotowała: Katarzyna Leśnik, Doradca EURES, Łódzka WK OHP

Aktualizowała: Karolina Kulesza, Asystent p.o. Doradcy Eures , Łódzka WK OHP

Źródło:
Niniejszy informator został sporządzony w oparciu o materiały internetowe i poradniki dotyczące wyjazdów zagranicznych:
Broszura EURES „Finding Employment in Spain”
Broszura EURES „Praca w Hiszpanii”
Informator EURES „Warunki życia i pracy w krajach Europejskiego Obszaru Gospodarczego-Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Departament Rynku Pracy” (przygotowane przez Amadeusz Konieczny z Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Poznaniu, listopad 2013r.)
Informator EURES „Living and working in Spain”
Eures Europejski Portal Mobilności Zawodowej
Hiszpania - praca dobrem luksusowym
Hiszpania Online
Blog/przewodnik po Barcelonie
Na co narzeka się za granicą?
Ambasada RP w Madrycie
Przewodnik po Hiszpanii
Portal Spraw Zagranicznych