Szwajcaria

Informator na temat warunków życia i pracy w Szwajcarii

 

Informacje ogólne, czyli co warto wiedzieć o Szwajcarii przed wyjazdem?

Szwajcaria jest krajem bardzo wysoko rozwiniętym, a zarazem jednym z najbogatszych na świecie. Leży w centralnej części Europy, bez dostępu do morza. Na północy graniczy z Niemcami, z Austrią i Lichtenstain na wschodzie, Francją po zachodniej, a Włochami po południowej stronie kraju. Jej powierzchnia wynosi 41.285 km². Szwajcaria jest krajem górzysto-wyżynnym, środkową oraz południową część kraju zajmują Alpy (60% pow.).

Szwajcaria jest jednym z najmniejszych krajów europejskich, warto zaznaczyć iż nie jest członkiem Unii Europejskiej ani Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Posiada jednak specjalne dwustronne stosunki z Unią Europejską, dzięki czemu uczestniczy w wybranych inicjatywach (np. układ z Schengen) oraz dopłaca do budżetu unijnego. Jest krajem federacyjnym, które posiada 26 kantonów. Każdy kanton w Szwajcarii jest niezależny. Kantony leżące na Wyżynie Szwajcarskiej są bardziej zaludnione oraz uprzemysłowione. Kantony alpejskie natomiast są słabiej zaludnione, bardziej nastawione na rolnictwo i turystykę.

Oficjalne języki szwajcarskie to: niemiecki, którym posługuje się 63,7% populacji, francuski, którym mówi 20,4% populacji, włoski używany przez 6,5% populacji oraz język romansz, którym mówi 0,5% populacji. Występowanie poszczególnych języków rozróżnia się w zależności od regionu: na wschód od Berna (z wyjątkiem Ticino) przeważa język niemiecki. Na zachód od Berna przeważa język francuski. Język włoski jest najpowszechniejszym językiem w kantonie Ticino. Romansz, który wywodzi się z łaciny ludowej, najczęściej używany jest w kantonie Gryzonia.

Szwajcaria jest krajem wielowyznaniowym, katolików jest 41,8 %, protestantów 35, 3 %, muzułmanów 4,3 %, ortodoksyjnych chrześcijan 1.8%, bezwyznaniowców, 11.1%, innych chrześcijan 0.4%, hinduistów 0.4%, buddystów 0.3%, żydów 0.2% .

W Szwajcarii dni wolne od pracy i święta są ustalane w poszczególnych kantonach. Indywidualnie ustalane są zarówno dni wolne od pracy, jak i święta. Jest kilka wspólnych świąt w całym kraju. Jedynym wspólnym dla całej Szwajcarii świętem oraz dniem wolnym od pracy jest dzień 1 sierpnia, który jest Świętem Narodowym ustanowionym z okazji rocznicy uchwalenia konfederacji. Wśród znanych nam świąt oraz dni wolnych od pracy są np.: 25 oraz 26 grudnia – Boże Narodzenie oraz Wspomnienie Św. Szczepana, 1 stycznia – Nowy Rok, 1 maja – święto pracy, 1 listopada –Wszystkich Świętych. Każdy kanton może wyznaczyć sobie także dni wolne od pracy obowiązujące tylko na jego terenie (do 8 dni w ciągu roku).

Wybierając się do Szwajcarii należy pamiętać, że kraj ten nie należy do strefy euro. Obowiązującą walutą jest frank szwajcarski.

Od 1 czerwca 2014 roku Polacy mogą bez większych ograniczeń pracować w Szwajcarii, całkowite otwarcie szwajcarskiego rynku pracy stwarza nowe możliwości zatrudnienia w kraju będącym jedną z największych potęg gospodarczych świata.

Współcześnie Polonia w Szwajcarii liczy ok. 19-20 tysięcy osób, mieszkających w całej Szwajcarii. Jednak największymi skupiskami Polaków są okolice Zurychu i Genewy. Obecnie do Szwajcarii emigrują głownie osoby wykwalifikowane, z wyższym wykształceniem.
W Szwajcarii działa wiele polskich stowarzyszeń, kilkanaście kościołów odprawia msze w języku polskim, a dzieci mają szansę nauki języka polskiego w polonijnych szkołach. Szczególne znaczenie przy wybieraniu tego kraju, spełniają legendarne zarobki.

 

Słów kilka o szwajcarskim rynku pracy

Szwajcarski rynek pracy różni się od pozostałych, jest znacznie mniejszy oraz skierowany zwłaszcza do pracowników o wysokich kwalifikacjach. Jednak po wprowadzeniu w Szwajcarii zmian w zakresie swobodnego przepływu pracowników, kraj ten odnotowuje zwiększone zapotrzebowanie na pracowników z zagranicy.

Poszukując pracy w Szwajcarii należy pamiętać, że większość ofert pracy w Szwajcarii jest ogłaszana w Internecie. Różne strony internetowe są ukierunkowane branżowo i oferują pracę w wybranych obszarach działalności (np. budownictwo, gastronomia, usługi zdrowotne, IT itp.). Inną opcją jest zarejestrowanie się w agencji pracy tymczasowej. Usługi świadczone przez te agencje są zazwyczaj bezpłatne dla osób poszukujących pracy. Jeżeli osoba korzystająca z usług agencji otrzyma umowę o pracę, pracodawca zatrudniający zostanie poproszony o pokrycie kosztów usługi.

W Szwajcarii oferty pracy są bardzo często ogłaszane w specjalnych dodatkach do głównych gazet codziennych. Najbardziej znane dodatki to: „Emploi&Formation”, wydawany przez Le Temps w Genewie, „Emploi”, wydawany przez 24Heures w Lozannie, „Stellefant”, wydawany przez Basler Zeitung, „Stellenmarkt”, wydawany w Bundzie i w Berner Zeitung, „Stellen-Anzeiger” i „NZZ Executive”, które pojawiają się w Neue Zürcher Zeitung, oraz „Alpha”, które można znaleźć w zuryskich „Tages-Anzeiger” i „SonntagsZeitung” oraz w „Corriere del Ticino”.

Należy pamiętać, że Szwajcaria choć nie należy do Unii Europejskiej jest członkiem sieci EURES (www.eures.ch), dlatego warto korzystać z usług szwajcarskich doradców EURES. Osoby przebywające w Szwajcarii, mogą również bezpłatnie zarejestrować się w lokalnym Regionalnym Biurze Zatrudnienia (RAV/ORP/URC).

Aby odpowiednio przygotować wymagane podczas rekrutacji dokumenty aplikacyjne, należy sprawdzić, który język w danym regionie jest urzędowy. Ponadto warto pamiętać, że szwajcarzy szczególną uwagę zwracają na zgodność wykształcenia z doświadczeniem przyszłego pracownika. Wynika to z faktu, iż szwajcarski system edukacji nastawiony jest na segregowanie według nauki zdobycia konkretnego zawodu, z którego nie jest łatwo się przekwalifikować. 

W zależności od wyznaczonego zawodu (tj. zawodu regulowanego lub nieregulowanego) lub rodzaju szkolenia, które ma odbyć się w Szwajcarii, może okazać się przydatne, a nawet konieczne, uzyskanie oficjalnego uznania kwalifikacji nieszwajcarskich. W Szwajcarii organy uprawnione do uznawania kwalifikacji różnią się w zależności od dziedziny zawodowej i poziomu wykształcenia.

Kandydat do pracy oceniany będzie nie tylko pod kątem swoich kwalifikacji i doświadczenia, ale również znajomości języka i umiejętności posługiwania się nim, ogólnej maniery, estetyki ubioru oraz szacunku okazywanemu rozmówcom. O decyzji zatrudnienia kandydaci są informowani telefonicznie, listownie lub e-mailowo.

 

Najważniejsze formalności po przyjeździe do Szwajcarii

Od 1 stycznia 2022 r. obywatelom wszystkich państw UE/EFTA, w tym obywatelom Chorwacji, mają zastosowanie te same warunki. Zostały zniesione wszelkie ograniczenia w dostępie do szwajcarskiego rynku pracy. Oznacza to, że obywatele Polski mogą przebywać na terenie Szwajcarii do trzech miesięcy bez zezwoleń na pobyt w kraju. Pobyt trwający powyżej trzech miesięcy należy zgłosić do Urzędu Imigracyjnego (Migrationsamt) w celu wydania pozwolenia na pobyt i pracę w Szwajcarii. Aby uzyskać takie pozwolenie niezbędna jest umowa o pracę wraz z wypełnionym wnioskiem, który znajdziemy na stronie urzędu.

Przed przyjazdem do innego Szwajcarii warto zwrócić uwagę na konieczność znalezienia miejsca zamieszkania. Biorąc pod uwagę problemy związane z mieszkaniem warto zorganizować je przed przeprowadzką do Szwajcarii. 

Znalezienia zakwaterowania w Szwajcarii jest możliwe dzięki regularnemu przeglądaniu ogłoszeń nieruchomości publikowanych w Internecie lub w lokalnych i regionalnych gazetach lub kontaktowanie się z agentami nieruchomości w okolicy, w której chcemy mieszkać. 

Dostępność mieszkań na rynku szwajcarskim jest nieco ograniczona, zwłaszcza w niektórych regionach; dlatego czasami bardzo trudno jest znaleźć zakwaterowanie, zwłaszcza w miastach. Należy również pamiętać, że czynsze w Szwajcarii są stosunkowo wysokie w porównaniu z innymi krajami europejskimi. Z kolei zakup mieszkania lub domu także kosztowną opcją. Aby uzyskać kredyt hipoteczny, należy wpłacić minimalny depozyt w wysokości 20%. Nieruchomość mieszkalną na sprzedaż można znaleźć w taki sam sposób, jak wynajmowane mieszkanie.  

Po przybyciu do Szwajcarii należy zarejestrować pobyt we właściwych urzędach w gminie, w ciągu 14 dni od przyjazdu do kraju, najpóźniej jednak przed rozpoczęciem pracy. W ciągu 3 miesięcy należy również poinformować dostawcę prądu, który zaopatruje mieszkańców w wodę i prąd oraz wykupić ubezpieczenie zdrowotne. 

W trakcie pierwszego roku pobytu należy dokonać wymiany prawa jazdy na szwajcarskie prawo jazdy w Urzędzie Ruchu Drogowego właściwego kantonu.

 

Uznawalność dyplomów i kwalifikacji

Posiadanie dyplomu lub innego dokumentu świadczącego posiadanie przez nas odpowiednich kwalifikacji jest niezmiernie ważne na szwajcarskim rynku pracy, w celu znalezienia oczekiwanego przez nas zatrudnienia. Szczególnie jest to istotne przy wykonywaniu zawodów uznanych przez władze szwajcarskie jako reglamentowane, wówczas niezbędne jest uznanie dyplomu, które dokonuje się przez właściwy organ władz szwajcarskich. Procedury te nie są obowiązkowe dla osób wykonujących i ubiegających się o pracę w zawodzie niereglamentowanym. Celem przedłożenia dyplomu do uznania należy zgłosić się do właściwego organu władz szwajcarskich, który wybieramy zależnie od posiadanego wykształcenia i wykonywanego zawodu. Np.: SchweizerischeKonferenz der kantonaleErziehungsdirektoren EDK (www.edk.ch/), dotyczy zawodów takich jak: nauczyciel, pedagog szkolny, logopeda, terapeuta psychomotoryczny.

Celem podjęcia nauki w Szwajcarii, lub jej kontynuowania należy zwrócić się bezpośrednio do konkretnej uczelni.

 

Warunki pracy – czyli co trzeba wiedzieć o prawach pracownika

W Szwajcarii ustawowy minimalny wiek produkcyjny to 15 lat. Jednak w niektórych wyjątkowych przypadkach (usługi kurierskie, lekka praca, imprezy kulturalne, artystyczne i sportowe lub reklama) można zatrudniać młodych ludzi w wieku od 13 lat.

Szwajcaria ma różne rodzaje umów o pracę. Po pierwsze, istnieją indywidualne umowy o pracę, na podstawie których pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy na rzecz pracodawcy w zamian za wynagrodzenie. Wiążą się z nimi określone prawa i obowiązki: pracownik musi wykonywać odpowiednią pracę, a pracodawca musi wypłacać pracownikowi wynagrodzenie i składki na ubezpieczenia społeczne, udzielać pracownikowi płatnego urlopu itp.

Innym powszechnym rodzajem umowy o pracę jest układ zbiorowy pracy (CAO). Oparty na negocjacjach między związkami zawodowymi a pracodawcami, CAO zawiera postanowienia dotyczące zawierania, treści i rozwiązywania indywidualnych umów o pracę, praw i obowiązków stron umowy, zakresu umowy oraz sposobu jej nadzorowania. 

Ponadto władze mogą sporządzić wzorcową umowę o pracę dla poszczególnych zawodów. Praca w niepełnym wymiarze godzin i praca w domu (telepraca) mogą być regulowane przez wszystkie trzy rodzaje umów.

Praca sezonowa w Szwajcarii nie ma specjalnych przepisów. Nie ma w tym kraju definicji pracy sezonowej; zwykłe przepisy (prawo pracy, układy zbiorowe pracy itp.) regulujące umowę o pracę mają również zastosowanie do osób zatrudnionych na podstawie umów krótkoterminowych.

Obywatele państw członkowskich UE-27/EFTA nie potrzebują zezwolenia na pobyt, aby podjąć zatrudnienie w firmie w Szwajcarii na okres do 3 miesięcy w roku kalendarzowym. Niemniej jednak takie zatrudnienie wymaga elektronicznego zgłoszenia pobytów krótkoterminowych. Zgłoszenie on-line należy złożyć najpóźniej dzień przed rozpoczęciem pracy.

Prawo szwajcarskie nie przewiduje także szczegółowej formy umowy o pracę. Zasadniczo możliwa jest nawet umowa ustna, ale zalecana jest umowa pisemna. Układ zbiorowy pracy (CAO) może przewidywać konieczność zawarcia pisemnej umowy, zwłaszcza gdy prawo wymaga takiej formy w konkretnych rodzajach umów (na przykład umowy o przyuczenie do zawodu i umowy o pracę tymczasową za pośrednictwem agencji).

 W przypadku umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub dłuższy niż 1 miesiąc, pracodawca ma obowiązek w ciągu 1 miesiąca od dnia rozpoczęcia umowy poinformować pracownika na piśmie o głównych postanowieniach umowy (nazwy stron umowy, daty rozpoczęcia umowy o pracę, stanowiska pracownika, wynagrodzenia wraz z dodatkami oraz tygodniowego czasu pracy). Ten obowiązek ze strony pracodawcy jest szczególnie istotny w przypadku braku pisemnej umowy o pracę.

Kolejnymi ważnymi postanowieniami umowy o pracę jest okres próbny, który nie może przekraczać 3 miesięcy oraz okres wypowiedzenia. Ponadto umowy o pracę nie mogą zawierać postanowień dotyczących niemoralnych lub nielegalnych zadań.

Jeżeli pracodawca zdecyduje się na zmianę istotnego postanowienia umowy o pracę (na przykład obniżenie wynagrodzenia pracownika), zmiana musi zostać przedstawiona pracownikowi, któremu należy dać odpowiedni czas do namysłu. Jeżeli pracownik nie zgłosi sprzeciwu w tym terminie, poprawkę uważa się za zaakceptowaną i przyjętą.

Osoby samozatrudnione, mają takie same prawa jak pracownik najemny do świadczenia pracy na terenie Szwajcarii. Ponoszą jednak pełną odpowiedzialność i ryzyko warunków pracy. Zezwolenia na pobyt dla samo zatrudnionych wydawane są na okres 5 lat i uprawniają do nieograniczonej mobilności geograficznej i zawodowej.

Szwajcaria nie ma obecnie ustawowej płacy minimalnej. Tylko niektóre układy zbiorowe pracy zawierają wiążące postanowienia dotyczące wynagrodzeń. Mimo to poziom płac w Szwajcarii jest ogólnie wyższy niż w innych krajach europejskich. W 2020 r. mediana wynagrodzenia brutto wyniosła 6 665 CHF. Jednak poziomy różnią się znacznie w zależności od sektora gospodarki. Szwajcarska Federacja Związków Zawodowych (SGB) udostępnia kalkulator płac wykorzystany do określenia poziomów płac uwzględniających wiek i kwalifikacje w siedmiu głównych regionach kraju i ponad 40 branżach.

Wynagrodzenia w Szwajcarii są nadal ustalane na podstawie stażu pracy. Jednak coraz więcej pracodawców, zarówno w sektorze publicznym, jak i prywatnym, przechodzi na system wynagrodzeń uzależniony od wyników. Płace kobiet są nadal przeciętnie niższe niż mężczyzn, niezależnie od posiadanych kwalifikacji.

Zgodnie z prawem szwajcarskim maksymalny tygodniowy czas pracy pracowników przemysłowych, pracowników biurowych, techników i innych pracowników, w tym pracowników sprzedaży, wynosi 45 godzin. Limit dla wszystkich pozostałych pracowników wynosi 50 godzin tygodniowo. Średni tygodniowy czas pracy w szwajcarskich przedsiębiorstwach wynosi około 41 godzin.

Nadgodziny, nieprzekraczające ustawowego maksymalnego tygodniowego czasu pracy, muszą być rekompensowane dodatkiem w wysokości 25% normalnej stawki godzinowej; alternatywnie, jeśli pracownik wyrazi na to zgodę, może zostać zrekompensowany czasem wolnym o takim samym czasie trwania. Pracodawcy i pracownicy mogą jednak uzgodnić na piśmie inne warunki. Praca w godzinach nadliczbowych przekraczająca maksymalny tygodniowy wymiar czasu pracy wynoszący 45 lub 50 godzin musi być zrekompensowana dodatkową premią w wysokości 25% lub, jeśli pracownik wyrazi na to zgodę, urlopem w takim samym czasie.

Obywatele szwajcarscy płacą podatki na koniec roku, podczas gdy zagraniczni pracownicy, którzy nie posiadają zezwoleń UE/EFTA kategorii C, mają co miesiąc potrącany podatek u źródła przez swojego pracodawcę (płać tyle, ile zarabiasz). Pracodawcy odprowadzają odliczone kwoty bezpośrednio do organów podatkowych. Stawki podatkowe różnią się w zależności od kantonu.

W Szwajcarii obowiązuje ustalony ustawowo minimalny czas trwania urlopu, tj.: cztery tygodnie dla pracowników oraz uczących się zawodu powyżej 20-go roku życia; oraz pięć tygodni dla pracowników i uczących się zawodu do ukończonego 20 lat. Minimalny wymiar tego urlopu może zostać zwiększony na mocy umowy. Układy zbiorowe pracy często przewidują dłuższe urlopy, zwłaszcza dla pracowników z określoną liczbą lat pracy i/lub w określonym wieku. Wymiar urlopu może zostać skrócony, jeżeli pracownik jest przez dłuższy czas niezdolny do pracy z powodu przedłużającej się choroby, długiego urlopu bezpłatnego itp. Zasadniczo urlop musi być ustalony na bieżący rok pracy i musi obejmować co najmniej 2 kolejne tygodnie. Ponadto w Szwajcarii obowiązują urlopy okolicznościowe, jak np. urodziny dziecka, ślub, pogrzeb, zmiana miejsca zamieszkania.

Wiek emerytalny w Szwajcarii to 65 lat dla mężczyzn i 64 lata dla kobiet. Osoby, które osiągnęły ten wiek, mają prawo do emerytury (AVS). Elastyczny system emerytalny umożliwia przejście na emeryturę o 1 lub 2 lata wcześniej lub kontynuowanie pracy przez dodatkowy rok do 5 lat. Wcześniejsze przejście na emeryturę wiąże się z obniżoną emeryturą za cały okres uprawniający do emerytury, natomiast w przypadku odroczenia emerytury przysługuje wyższe świadczenie. Aby kwalifikować się do pełnej emerytury, mężczyźni muszą mieć 44 lata składek, a kobiety 43 lata.

 

Ubezpieczenia społeczne

Szwajcaria jest państwem federalnym, dlatego podział obowiązków między władze federalne i kantonalne oznacza brak ogólnokrajowego systemu ubezpieczeń społecznych, który byłby jednolity dla wszystkich obywateli oraz cudzoziemców. Ubezpieczenia znacznie różnią się między sobą w poszczególnych kantonach.

W Szwajcarii wszyscy mieszkańcy muszą być objęci obowiązkowym podstawowym ubezpieczeniem zdrowotnym, dotyczy to każdego nowonarodzonego Szwajcara jak cudzoziemca, który oficjalnie się osiedlił w tym kraju. Składki na ubezpieczenia społeczne potrącane przez pracodawców w Szwajcarii są na ogół niższe niż w większości krajów europejskich. Wynagrodzenie netto (tj. wynagrodzenie brutto pomniejszone o składki potrącone na zakładowe programy świadczeń, bezrobocie, ubezpieczenie, podatek itp.) jest zatem wyższe w Szwajcarii niż w innych krajach europejskich. Należy jednak pamiętać, że koszty życia w Szwajcarii są również wyższe niż w pozostałej części Europy. Ogółem składki na ubezpieczenia społeczne wynoszą około 16% wynagrodzenia brutto.

Ubezpieczenie na wypadek inwalidztwa jest podstawowym systemem ubezpieczeń mającym na celu integrację zawodową osób niepełnosprawnych w świecie pracy. Przewiduje środki na pomoc zarówno pracownikom (doradztwo zawodowe, reintegracja na rynku pracy, diety dzienne, koszty podróży itp.), jak i pracodawcom (pokrycie kosztów wsparcia w miejscu pracy, prac budowlanych itp.). 

W Szwajcarii podatek dochodowy jest pobierany zarówno przez Konfederację (bezpośredni podatek federalny), jak i przez kantony i gminy (podatki kantonalne i lokalne). Ponieważ każdy z 26 szwajcarskich kantonów ma własne przepisy podatkowe, stawki podatkowe różnią się w zależności od kantonu. Co do zasady podatnicy muszą składać roczne zeznanie podatkowe.

Na podstawie tego zeznania określa się odpowiednie czynniki podatkowe (dochód i majątek) oraz kwotę podatku do zapłacenia. Oprócz podatku dochodowego, który jest zwykle potrącany od obywateli UE i EFTA, innym ważnym podatkiem jest podatek od wartości dodanej (VAT), który obecnie (2022) wynosi 7,7% i jest stosowany do większości towarów i usług. Inne podatki pobierane w Szwajcarii obejmują podatek od nieruchomości, podatek od pojazdów, roczną opłatę za winietę autostradową i inne.

 

Warunki życia w Szwajcarii

Szwajcaria jest jednym z najdroższych krajów świata, i nawet pomimo wysokich zarobków wydatki ponoszone na życie są o ponad połowę wyższe od średnich w krajach UE. Znalezienie zakwaterowania jest podstawowym problemem z jakim należy się zmierzyć podczas przyjazdu do Szwajcarii. Kraj jest niewielki, i co ciekawe większość miast charakteryzuje  się niedoborem mieszkań, przez co ich ceny są bardzo wysokie

Główne wydatki gospodarstw domowych względem średniego dochodu będącego do dyspozycji gospodarstwa (ok. 6609 CHF) obejmują ubezpieczenia, takie jak ubezpieczenie zdrowotne (7%) oraz składki na emeryturę (AVS) i fundusz emerytalny (9,9%). Inne główne pozycje wydatków to mieszkania i usługi komunalne (14,8%), podatki (12%), żywność i napoje (6,4%), restauracje (5,8%) oraz rozrywka i kultura (5,3%).

Ceny w sklepach są zazwyczaj wyższe niż w innych europejskich krajach.  Przykładowo: Chleb kosztuje około 4,70 franków, filet z piersi z kurczaka 23 franków za kilogram, a litr mleka to wydatek około 1,5 franka, 10 jajek to wydatek około 3,40 franków.

W Szwajcarii komunikacja miejska jest jednym z ważniejszych atutów. Kraj ten słynie także z doskonałej sieci dróg lokalnych, kantonalnych i autostrad. Aby legalnie poruszać się po szwajcarskich autostradach należy zakupić winietę. Koszt winiety to 40 franków szwajcarskich. Autobusy oraz pociągi są punktualne oraz schludne, jedynym minusem jest dość wysoka cena za przejazdy.

Wybierając się do Szwajcarii należy pamiętać, że ambulatoryjna opieka medyczna jest świadczona głównie przez lekarzy prowadzących prywatne praktyki lub praktyki środowiskowe oraz przez ambulatoria szpitali publicznych lub przychodnie prywatne. W zależności od posiadanego pakietu ubezpieczenia zdrowotnego, pacjenci mają zazwyczaj swobodę wyboru lekarza, a także mają dostęp do specjalistów. Kantony i gminy zapewniają szkolną służbę medyczną, która zapewnia regularne badania kontrolne w szkołach państwowych, monitoruje stan odporności uczniów, przeprowadza szczepienia itp.

Należy zauważyć, że szwajcarska służba zdrowia jest bardzo droga. Mimo że jakość opieki jest lepsza niż w innych krajach, koszt szwajcarskiej opieki zdrowotnej ustępuje tylko kosztom Stanów Zjednoczonych.

 

Gdzie szukać pomocy w razie nagłych wypadków?

Policja - 117
Pogotowie - 144
Straż pożarna - 118
Pomoc drogowa TCS (nieosiągalna z zagranicy) - 140
Szwajcarskie Pogotowie Helikopterowe, Zurych - 1414
Europejski Numer Pogotowia Ratunkowego - 112
Informacja automatyczna (wewnątrz Szwajcarii):
Informacja o numerach krajowych - 111
Informacja o stanie dróg - 163
Informacja o pogodzie - 162
Informacja o miejscach występowania lawin zimą – 187
Informacja turystyczna, zimą informacja dla narciarzy - 120

Adresy polskich placówek dyplomatycznych
Ambasada Konfederacji Szwajcarskiej
Al. Ujazdowskie 27, 00-540 Warszawa
tel.: (022) 628-04-81(82)
fax: (022) 621-05-48
E-mail: var.vertretung@eda.admin.ch

Ambasada Rzeczpospolitej Polskiej w Bernie
Elfenstraße 20a, CH-3000 Bern 15 tel.
(0-041 31) 358 02 02
fax 0041 31 358 02 16
e-mail: berno.amb.sekretariat@msz.gov.pl;
e-mail: berno.ambasada@msz.gov.pl

Stałe Przedstawicielstwo RP przy Biurze Organizacji Narodów Zjednoczonych w Genewie
AncienneRoute 15 1218 Grand Saconnex Genewa
tel.: +41-22-710-97-97/98
fax. +41-22-710-97-99
strona: www.genewa.polemb.net
e-mail:genewa.onz.sekretariat@msz.gov.pl
e-mail: chegenstp@msz.gov.pl

 

Przygotowała Anna Stokłosa, Doradca EURES, Śląska WK OHP

Źródło:
https://eures.praca.gov.pl/zycie-i-praca-w-ue-i-efta

www.szwajcaria.net

https://poszwajcarsku.pl

https://www.turysta.org/ceny-w-szwajcarii/

https://www.eda.admin.ch