Widok zawartości stron
Informator na temat warunków życia i pracy we Włoszech
Ogólne informacje
Włochy leżą w strefie klimatu śródziemnomorskiego, który gwarantuje turystom wspaniałą i słoneczną aurę wakacyjną oraz łagodne zimy. Średnie temperatury powietrza w lipcu na południu Włoch oscylują w okolicy 30 stopni C, zaś średnie temperatury w zimie wynoszą około 13 stopni C. Walutą obowiązującą od 2002 roku na terenie Włoch jest euro.. Na terenie całego kraju obowiązuje język włoski, tak samo w San Marino (enklawa w obszarze Włoch), w Watykanie (enklawa na terytorium Włoch, w Rzymie). W turystycznych miejscowościach porozumiewać się można również w języku francuskim (zwłaszcza w tych położonych bliżej granicy z Francją), po angielsku, i niekiedy po niemiecku.
Ważnym elementem kultury włoskiej, typowej dla państw Europy Południowej, jest czas sjesty – przypada w porze, w której słońce znajduje się w najwyższym punkcie na niebie. Wówczas pracownicy urządzają sobie kilka godzin odpoczynku. Przerwa trwa od jednej do czterech godzin, zwykle rozpoczyna się w okolicach godzin 12, 13. Po powrocie do pracy trzeba zostać w niej odpowiednio długo.
Rynek pracy
Według danych Eurostatu z listopada 2022 roku poziom bezrobocia we Włoszech wyniósł 7,8 procent (dla porównania: w Polsce wyniósł on w tym samym czasie 3 procent). Również wskaźnik NEET (młodych osób nieuczących się i niepracujących) jest wysoki – wynosi 20 procent.
Jak szukać pracy?
Można zgłosić się do Publicznych Służb Zatrudnienia, skorzystać z prywatnych agencji pośrednictwa pracy lub samodzielnie szukać ofert w Internecie. Decydując się na skorzystanie z pomocy włoskich PSZ, trzeba założyć tak zwany SPID (tożsamość cyfrową) i zadeklarować chęć korzystania z dostępnych usług publicznych (poradnictwa, aktywnego poszukiwanie pracy, poradnictwa specjalistycznego bądź pośrednictwa pracy dla osób z niepełnosprawnością) poprzez rejestrację na portalu https://www.anpal.gov.it/. Należy wybrać Urząd Pracy położony najbliżej miejsca zamieszkania. Portal ANPAL publikuje również oferty pracy obejmujące całe Włochy, a także aktualności i informacje ze świata pracy i kariery. Podstawowym dokumentem, jakim się posługujemy, jest CV.
Jeśli samodzielnie szukasz pracy, najlepszym sposobem jest nawiązanie bezpośredniego kontaktu z firmami poprzez przesłanie CV za pośrednictwem firmowej strony internetowej. Warto korzystać też z takich narzędzi, jak: Pagine Gialle, Guida Monaci, Kompass, Izby Handlowe oraz media społecznościowe, przede wszystkim LinkedIn. Specjalistyczne biuletyny i czasopisma oraz liczne gazety (codzienne, tygodniowe, regionalne i krajowe) są również potencjalnym źródłem ogłoszeń o pracy oraz inspiracją do jej szukania.
Na pewno warto skontaktować się w kwestii szukania zatrudnienia z doradcą EURES jeszcze przed wyjazdem z Polski. Obecnie, w świetle szybko zmieniających się kosztów codziennego życia oraz wciąż trwającej recesji gospodarczej Włoch, najbezpieczniej jest szukać pracy zdalnie i wyjechać do kraju docelowego, mając już zapewnione miejsce pracy oraz przynajmniej tymczasowe miejsce zamieszkania.
Wszyscy obywatele Unii Europejskiej mogą podjąć pracę w obszarze UE/EFTA, bez konieczności uzyskiwania pozwolenia na pracę, z wyjątkiem zawodów regulowanych w danym kraju odrębnymi przepisami. We Włoszech, podobnie jak w wielu innych krajach, należą do nich między innymi zawody medyczne oraz funkcje związane z administracją publiczną.
Jak aplikować na wybrane stanowiska?
Procedury aplikacyjne są zwykle opisane w treści ogłoszeń o pracę. Strony firm zazwyczaj zawierają sekcję „Praca”, zawierającą instrukcję, jak wysłać aplikację. Należy zawsze pamiętać o dostosowaniu CV oraz listu motywacyjnego do stanowiska, o które się ubiegamy.
W Internecie można znaleźć wiele stron poświęconych tworzeniu CV. Warto w tym celu odwiedzić stronę Europass. Po rejestracji na niej wypełniamy europejski szablon Europass-u, który można pobrać w różnych formatach i aktualizować w razie potrzeby. CV przesyłane do firm muszą zawierać upoważnienie do przetwarzania danych osobowych zgodnie z dekretem ustawodawczym nr 196/2003. O ile nie jest to zaznaczone w ofercie, nie trzeba dołączać zdjęcia ani żadnych dokumentów potwierdzających kwalifikacje.
Urzędy Pracy oferują porady dotyczące pisania CV i listów motywacyjnych. Specjalna sekcja na portalu www.anpal.gov.it zawiera praktyczne porady, sugestie i przykłady podań o pracę.
W przypadku niektórych lokalnych firm dobrym pomysłem może być osobista wizyta i pozostawienie CV w dziale zajmującym się kadrami.
Informacje o zawodach, czyli jakie zawody są pożądane we Włoszech?
Na pracę sezonową w kurortach nadmorskich liczyć mogą kucharze, kelnerzy i barmani oraz zbieracze winogron i cytrusów. Do grona specjalistów, którzy mogą znaleźć zatrudnienia we Włoszech, zaliczają się między innymi wykwalifikowani robotnicy, w szczególności budowlani, jak również spawacze i kierowcy. Mile widziani na włoskim rynku pracy są również architekci, inżynierowie, graficy komputerowi oraz informatycy. Włoskie społeczeństwo, tak samo jak i polskie starzeje się – są więc potrzebne osoby do pracy z ludźmi starszymi, wymagającymi opieki, czyli zarówno wykwalifikowane pielęgniarki, jak i opiekunki czy opiekunowie osób starszych. Pracę także mogą znaleźć opiekunki do dzieci oraz osoby pomagające w prowadzeniu domu.
Włochy są turystyczną potęgą, w związku z tym w okresie sezonu turystycznego na pracę mogą liczyć pracownicy posiadający doświadczenie w sektorze hotelarko - gastronomicznym. Od kelnerów, barmanów oraz pracowników hotelowych wymaga się, żeby oprócz znajomości języka angielskiego potrafili również porozumieć się w języku włoskim.
Późne lato oraz wczesna jesień to we Włoszech czas zbiorów owoców i warzyw. Ważnym sektorem pracy są winnice i gaje oliwne.
Do wykonywania zawodów wolnych regulowanych i nieregulowanych konieczne jest uznanie dyplomu uzyskanego przez cudzoziemca za granicą. Z prawnego i administracyjnego punktu widzenia zawody te dzielą się na:
- takie, dla których wykonywania ustawodawca przewiduje obowiązek rejestracji w rejestrach lub listach zawodów,
- takie, dla których wykonywania nie wymagana jest ich rejestracja, lecz są zawodami regulowanymi ustawowo,
- nieregulowane.
Do zawodów regulowanych zalicza się między innymi: zawody techniczne, prawno-sądowe, administracyjno-ekonomiczne, natury medycznej i pokrewne oraz inne – na przykład związane z działalnością dziennikarską i publicystyczną.
Przed wyjazdem do Włoch należy pamiętać o…
Obywatele polscy korzystają z prawa do swobodnego przepływu osób w ramach Unii Europejskiej/Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Dokumentem podróży uprawniającym do bezwizowego wjazdu i pobytu (niezależnie od jego celu) na terytorium Republiki Włoskiej do 90 dni jest paszport, bądź dowód osobisty.
Przed wyjazdem należy się upewnić, czy dokument jest w wystarczająco dobrym stanie technicznym i pozwala na stwierdzenie tożsamości.
Należy pamiętać o obowiązku meldunkowym, który należy spełnić w ciągu 48 godzin od momentu przyjazdu.
Pobyt powyżej 3 miesięcy wymaga od obywatela polskiego wystąpienia do Urzędu Gminy (Ufficio del Comune) właściwego dla miejsca pobytu o wpis do rejestru mieszkańców (iscrizione anagrafica). Warunkiem uzyskania wpisu jest przedłożenie dodatkowych dokumentów. Szczegółowe informacje na ten temat znajdują się na stronie: https://www.gov.pl/web/wlochy/
Należy pamiętać o następujących dokumentach:
- aktualnym dowodzie osobistym lub paszporcie,
- karcie EKUZ,
- legitymacji uczniowskiej, studenckiej lub kartcie EURO26,
- kserokopiach ważnych dokumentów (1 kopię należy zabrać ze sobą, 1 pozostawić w Polsce) – taki sposób postępowania ułatwia procedury w przypadku kradzieży lub zaginięciu oryginałów.
Świadectwa szkolne, dyplomy i kwalifikacje dla celów edukacyjnych i zawodowych
Świadectwa szkół podstawowych, gimnazjów i szkół średnich, wydane przez placówki edukacyjne w Polsce nie są automatycznie uznawane na terenie Włoch. Dokumenty potwierdzające ukończenie poszczególnych etapów nauki, przeznaczone do wykorzystania we Włoszech do celów kontynuacji nauki, powinny zostać przygotowane do obrotu prawnego za granicą. Uznanie we Włoszech świadectw i dyplomów na poziomie podstawowym i średnim wymaga przedłożenia władzom włoskich tzw. „Dichiarazione di Valore”, czyli wydawanego przez Konsulat Włoski w Warszawie zaświadczenia, potwierdzającego „wartość” dokumentu. Świadectwo czy dyplom polski powinny zostać opatrzone przez właściwe kuratorium Apostille i przetłumaczone przez tłumacza przysięgłego w Polsce lub przez tłumacza we Włoszech. Szczegółowa procedura opisana jest na stronie internetowej Konsulatu Włoskiego w Warszawie. Warto dodać, że „Dichiarazione di Valore” daje postawę do kontynuowania nauki w kolejnej klasie bądź na studiach wyższych, natomiast nie uprawnia do przystępowania do konkursów krajowych: w tym przypadku właściwe terytorialnie kuratorium włoskie wydaje „Certificato di Equipollenza” czyli zaświadczenie potwierdzające, jakiemu wykształceniu włoskiemu odpowiada dokument uzyskany w Polsce.
Dyplomy zagraniczne nie są automatycznie uznawane we Włoszech. Obywatel polski, pragnący uznać swój dyplom na terenie Włoch, powinien zgłosić się do sekretariatu wybranego włoskiego uniwersytetu, ponieważ to włoskie uczelnie dokonują nostryfikacji. Bliższe informacje na temat procedury legalizacji oraz podejmowania nauki na włoskich uczelniach wyższych, można znaleźć na stronach Włoskiego Instytutu Kultury w Warszawie. Informacji na temat nostryfikacji polskich dyplomów ukończenia szkół wyższych udzielają również działy współpracy międzynarodowej włoskich uczelni. Zazwyczaj należy przedstawić: świadectwo maturalne, dyplom uczelni wyższej (obydwa przetłumaczone na język włoski i opatrzone zaświadczeniem „Dichiarazione di Valore Konsulatu Włoskiego w Warszawie) oraz szczegółowy program studiów.
Uznawanie kwalifikacji zawodowych w Unii Europejskiej regulowane jest dyrektywą 2005/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 września 2005 r. w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych. W Republice Włoskiej dyrektywa ta została wdrożona dekretem z mocą ustawy nr 206 z dn. 6 listopada 2007 r. Dekret powyższy dotyczy obywateli UE, którzy chcą wykonywać na terytorium Republiki Włoskiej, jako pracownicy zależni lub w ramach wolnych zawodów, tzw. zawód regulowany (np. lekarza, pielęgniarki, stomatologa, weterynarza, położnej, farmaceuty, architekta, adwokata) na podstawie kwalifikacji uzyskanych w państwie pochodzenia. Wykonywanie zawodu regulowanego podlega przepisom włoskim. Zgodnie z art. 53 ww. dyrektywy osoba starająca się w danym państwie członkowskim o uznanie swoich kwalifikacji zawodowych musi wykazać znajomość języka tego państwa w stopniu umożliwiającym wykonywanie danego zawodu.
Opieka zdrowotna
Obywatele włoscy i obcokrajowcy legalnie przebywający we Włoszech mają prawo do opieki zdrowotnej. Obejmuje to prawo wyboru lekarza pierwszego kontaktu dla dorosłych oraz pediatry dla dzieci do 14 roku życia.
W celu otrzymania świadczeń należy bezpłatnie zarejestrować się w systemie państwowej służby zdrowia i wybrać lekarza pierwszego kontaktu lub pediatrę, których nazwiska znajdują się na specjalnej liście dostępnej w oddziałach powiatowych agencji służby zdrowia (ASS). Po zarejestrowaniu otrzymuje się kartę zdrowia, którą okazuje się w placówkach medycznych, a także aptekach. Rewers karty pełni rolę Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ).
Obywatele UE, którzy przyjeżdżają do Włoch z kartą EKUZ, mają prawo do opieki medycznej w nagłych wypadkach.
W celu uzyskania dalszych informacji i aktualizacji należy skontaktować się z odpowiednim lokalnym urzędem ds. zdrowia (adresy znajdują się na stronie internetowej):
https://www.salute.gov.it/portale/home.html
Warunki pracy we Włoszech – czyli co musisz wiedzieć o prawach pracownika
Przepisy regulujące prawo pracy we Włoszech ujęte są w kodeksie cywilnym (Codice Civile), a w szczególności Księga Piąta „O pracy” art. 2060-2642 z 1942 r. z późniejszymi zmianami.
Warunki pracy, a także wszelkie obowiązki oraz prawa pracowników i pracodawców określone są ponadto przez zbiorowe umowy związkowe (CCNL - Contratto Colletivo Nazionale di Lavoro), istniejące osobno dla poszczególnych sektorów działalności zawodowej oraz niektórych grup zawodowych (np. rolnictwo, chemia, mechanika, tekstylia, żywność i przemysł rolny, budownictwo, poligrafia i rozrywka, handel, transport, kredyty i ubezpieczenia, firmy usługowe, administracja państwowa, instytucje prywatne, opiekunki do dzieci i osób starszych, pomoce domowe i sprzątaczki zatrudnione w domach prywatnych). Każdy z sektorów jest dodatkowo podzielony na liczne kategorie, np. w sektorze budowlanym wyróżnia się m.in. następujące: cementową, kamieniarską, drewnianą, budowlano-rzemieślniczą, czy też budowlano-przemysłową. Na stronie internetowej Krajowej Rady Gospodarki i Pracy (Consiglio Nazionale dell’Economia e del Lavoro) - www.cnel.it - można znaleźć treść CCNL właściwą dla poszczególnych sektorów.
Włoskie prawo pracy co do zasady nie narzuca formy pisemnej umowy o pracę (contratto di lavoro). Oznacza to z jednej strony, iż sam fakt, że pisemna umowa o pracę nie została sporządzona pomiędzy stronami, nie oznacza, że nie jest możliwe dochodzenie roszczeń od pracodawcy, jednak z drugiej strony brak pisemnej umowy jest dużym utrudnieniem w ewentualnie koniecznym w którymś momencie udowodnieniu istnienia realnego stosunku pracy (rapporto di lavoro).
Warunki życia we Włoszech
Przykładowe ceny produktów spożywczych:
chleb żytni 380 g = 3 euro
bagietka 260 g = 1 euro
rogaliki Croissants 6 sztuk, 360 g = 3 euro
banany 1 kg = 2 euro
jabłka 1 kg = 2,80 euro
ziemniaki 1 kg = 1,50 euro
marchewka bio 1 kg = 5 euro
cebula 1 kg = 2,70 euro
jajka bio 6 sztuki = 2 euro
mleko 1 litr = 1 euro
masło 250 g = 2,90 euro
jogurt kokosowy 2 x 125 g = 1,30 euro
ser biały 250 g = 1,30 euro
ser żółty 250 g = 4,5 euro
szynka 100 g = 3 euro
filet z piersi kurczaka 1 kg (w plastrach) = 14 euro
dorsz mrożony 300 g = 6 euro
Ceny paliw ze stacji TotalErg Terni:
benzyna 95 = 2 euro / litr
diesel = 1,90 euro / litr
gaz LPG = 0,90 euro / litr
Włoskie atrakcje turystyczne
Włochy słyną niemalże na całym świecie ze swojej historii i swojego dziedzictwa kulturowego. Takie miasta jak Bolonia, Florencja, Rawenna, Siena, Palermo czy Rzym (stolica Włoch) są warte zobaczenia. Rzym to najczęściej odwiedzane i najbardziej znane miasto we Włoszech. Leży w ich środkowej części, w pobliżu Morza Tyrreńskiego. To raj dla turystów, pasjonatów historii i wszelkich dziedzin artystycznych. We Włoszech warto też odwiedzić Florencję, zlokalizowaną w środkowej części kraju. To miasto Dantego, Machiavellego, Michała Anioła i Leonarda da Vinci. Idealne miejsce do podziwiania sztuki, kultury oraz umiejętności wspaniałych artystów. Dla smakoszy – lokalna kuchnia, wina są wspaniałą atrakcją. Florencja jest stolicą Toskanii, leży u stóp Apeninów, dlatego aktywnych turystów czekają piękne okolice. Nie można też pominąć legendarnej Wenecji. Leży ona na północy, bezpośrednio nad Morzem Adriatyckim.
Włochy słyną przede wszystkim z potraw, które są znane i lubiane na całym świecie: spaghetti, pizzy, lazanii. Są też jednym z największych producentów win na świecie, co związane jest z tradycją uprawy pól winorośli.
Gdzie szukać pomocy w nagłych wypadkach?
Europejski numer alarmowy: 112
Policja: 113
W razie kłopotów prawnych należy pamiętać o przysługującym prawie do wnioskowania o kontakt z konsulem. Konsul ma obowiązek zadbać o prawa obywatela Polski do równego traktowania, nie odbiegającego od sposobu traktowania obywatela Włoch, może zawiadomić rodzinę o zdarzeniu pozbawienia wolności lub innych problemach mających miejsce na włoskim terytorium.
Adres Ambasady RP w Rzymie:
Via P.P Rubens 20, 00197 Roma
Italia tel. +39 06 36204200
e-mail: ambaroma@msz.gov.pl
adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej (epuap): AMB-Rzym
Wydział Konsularny i Polonii Ambasady RP w Rzymie
Via di San Valentino 12, 00197 Roma,
tel.: +39 06 80 660 233
e-mail: rzym.amb.wk@msz.gov.pl
adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej (epuap): AMB-Rzym
pec: consolatopolaccoroma@pec.it
TELEFON ALARMOWY
Tylko w sytuacjach losowych, wymagających natychmiastowej interwencji konsula (np. wypadki, zgony, zatrzymania) możliwy jest kontakt pod numerem telefonu: +39 335 599 5212.
Przydatne zwroty w języku włoskim:
si - tak
no - nie
Boungiorno! - Dzień dobry
Buonasera! - Dobry wieczór!
Arrivederci! - Do widzenia!
Buonanotte! - Dobranoc!
Come stai? - Jak się masz?
Scusa! - Przepraszam! (przykro mi)
Scusi! - Przepraszam! (np. zaczepiając osobę nieznajomą)
Grazie - Dziękuję
Parla italiano? - Czy mówi Pan po włosku?
Non parlo italiano. - Nie mówię po włosku.
Parli inglese? - Czy mówisz po angielsku
Come ti chiami? - Jak się nazywasz?
Mi chiamo Anna. - Mam na imię Anna.
Di dove sei? - Skąd jesteś
Vengo dalla Polonia - Jestem z Polski.
Che ore sono? - Która godzina?
Un caffè, per favore. - Poproszę o kawę.
Źródła:
Praktyczny poradnik dla obywateli polskich przyjeżdżających na terytorium Włoch, oprac. przez Wydział Konsularny Ambasady RP w Rzymie, Konsulat Generalny RP w Mediolanie, rok wydania: 2019
ec.europa.eu
https://eures.ec.europa.eu/living-and-working/living-and-working-conditions/living-and-working-conditions-italy_en
https://europa.eu/europass/it
www.eures.praca.gov.pl
www.eurodesk.pl
https://www.gov.pl/web/wlochy/
www.msz.gov.pl
www.primocappuccino.pl
www.wlochy-wakacje.com
https://www.turysta.org/
