Czy to już czas na zmianę pracy? - Artykuł

Czym nie jest wypalenie zawodowe?

Termin wypalenia zawodowego nie jest równoznaczny z potrzebą „wypłynięcia na szerokie wody”, bo miejsce lub rodzaj pracy, którą się zajmujemy przestało satysfakcjonować i potrzebujemy wyzwań, atrakcji, zmian środowiska i oczywiście lepszego wynagrodzenia.

Człowiek w życiu zawodowym według psychologów powinien zmienić pracę kilkukrotnie. Zmiana jest sytuacją całkowicie potrzebną, a nawet pożądaną dla naszego rozwoju. Kolejnym faktem według specjalistów  (University of East Anglia oraz What Works Center for Wellbeing) jest to, że zmiana lub utrata pracy jest zaraz na kolejnym miejscu po śmierci osoby bliskiej według szeregowania sytuacji stresogennych.

Zmiana pracy jest więc potrzebna, wzbogacająca, bywa jednak trudna, kiedy jesteśmy do tego zmuszeni lub uważamy, że jest to ostateczne rozwiązanie. Wcześnie rozpoczynając nasze życie zawodowe jesteśmy zobligowani różnymi czynnikami do zmian postaw, pracy i środowiska.

Czynniki na potrzeby tego teksu podzielę na 2 grupy: motywujące i destrukcyjne, te drugie są powodem tak szeroko omawianego wypalenia zawodowego.

Czynniki motywujące do zmiany pracy

Są to przede wszystkim potrzeba sprawdzenia się, zaistnienia w nowych środowiskach, młodzieńcza ciekawość świata i ambicje, także te materialne. 

Tutaj zmiana pracy jest sytuacją normalną, twórczą, wpierającą rozwój –także osobisty. Mamy czasami poczucie nudy, przewidywalności, a nawet sukcesu obarczonego rutyną „jestem znowu najlepszy/a”. Mówiąc metaforycznie: „poczucie wyrastania z za małych ubrań”, ponieważ wszystko co było możliwe do zdobycia na danym stanowisku czy w firmie jest zdobyte i czas iść dalej.

Bywa, że dana praca nie jest dla nas dość ciekawa i towarzyszy nam frustracja, czy zniechęcenie. Praca oczywiście jest zgodna z naszymi predyspozycjami, tylko czas zwiększyć poziom trudności, bo staje się nudna i bezcelowa.

Czynniki destrukcyjne

Umieściłem w tej grupie wszystkie czynniki powodujące lęki, próby unikania, ucieczki i rezygnacji, a więc bezpośrednio prowadzące do wypalenia zawodowego.

Pierwszym, podstępnym i najbardziej podłym ze wszystkich czynników powodujących wypalenie zawodowe jest źle dobrany zawód. Tutaj możemy wymienić cały szereg przyczyn: od konformizmu, lęku, mody, braku motywacji, zasobów, braku wzorców po lenistwo i nacisk bliskich, ale to temat na kolejny tekst pt. „Dlaczego wybieramy źle”.

Czynniki destrukcyjne poznamy z łatwością, ponieważ nie towarzyszy nam jak w pierwszym przypadku potrzeba rozwoju, a potrzeba ucieczki. Permanentny stres (dystres), brak wiary i szacunku do wykonywanych zadań, obrzydzenie do przełożonych, ciężka atmosfera pośród współpracowników, mobbing, uczycie apatii, stany lekowe i depresyjne. Z pewnością są to ostre sygnały do wprowadzenia zmian.

W tym przypadku zmiana będzie trudna, bo czujemy przymuszenie, ostateczność, lęk przed zmianą, obniżone poczucie własnej wartości. Można tutaj wymienić szereg oznak i przyczyn zaistniałej sytuacji, nawet takie leżące w naszym usposobieniu: wygoda, konformizm, lenistwo, czy problemy osobiste.

Warto próbować

Zależnie od czynników człowiek będzie odczuwał bardzo skrajne symptomy potrzeby zmiany. Chcemy wierzyć, że wszystkim będą przyświecać te pierwsze, jednak coraz częściej słyszę o tych drugich. Niezależnie od naszych powodów - zmiana pracy i środowiska zawodowego, a nawet przekwalifikowanie się, nie musi być dla nas powodem do lęków i nieprzespanych nocy.

Zmiana bywa jedyną stałą w zmieniającym się świecie. Tylko od nas zależy, czy mamy kontrolę nad tymi zmianami i potraktujemy je jak kolejny etap, kolejne doświadczenie, szansę na coś fajnego, ciekawego, wyzwalającego. Warto pamiętać, że można prosić o pomoc i w przypadku silnego wypalenia zasięgnąć porady doradcy zawodowego lub nawet psychologa.

Autor: Hubicki Łukasz, doradca zawodowy MCK OHP