Zasady przygotowania zawodowego w formie nauki zawodu - artykuł

Nauka zawodu to forma kształcenia zawodowego skierowana do młodzieży w wieku 15-18 lat. Jej celem jest przygotowanie młodych osób do pracy w określonym zawodzie w charakterze wykwalifikowanego pracownika lub czeladnika. Nauka zawodu składa się z praktycznej nauki zawodu i dokształcania teoretycznego.

Czas trwania

Nauka zawodu trwa do 36 miesięcy. Istnieją wyjątki od tej zasady, kiedy pracodawca na wniosek młodocianego lub izba rzemieślnicza na wniosek stron może przedłużyć czas trwania nauki zawodu, nie dłużej jednak niż o:

• 12 miesięcy, aby młodociany, który nie zdał do kolejnej klasy lub nie ukończył szkoły, mógł zakończyć naukę w szkole branżowej I stopnia,
• 6 miesięcy w innych uzasadnionych przypadkach.

Jeżeli młodociany nie dokształca się w szkole branżowej, pracodawca na wniosek młodocianego lub izba rzemieślnicza na wniosek stron, jeśli pracodawcą jest rzemieślnik, może wyrazić zgodę na skrócenie maksymalnie o 12 miesięcy okresu nauki zawodu.

Nauka zawodu po przerwaniu, zmianie, ukończeniu nauki

Jeśli odbywający naukę zawodu w trakcie jej trwania osiągnął pełnoletniość, zgodnie z prawem może ją ukończyć za zasadach określonych dla młodocianych.

W sytuacji, kiedy młodociany przerwie naukę zawodu i podejmie ją ponownie w tym samym albo pokrewnym zawodzie u tego samego lub innego pracodawcy, czas odbytej dotychczas nauki wlicza się do okresu, jaki jest wymagany do odbycia przygotowania zawodowego, pod warunkiem, że przerwa w nauce trwała nie dłużej niż 12 miesięcy. Dodatkowo w przypadku podjęcia jej u innego pracodawcy, wymagane jest zweryfikowanie stopnia, na jakim poziomie młodociany opanował zawód.

Zasady wynagradzania

Młodocianemu podczas nauki zawodu przysługuje odpowiednio zgodnie z rokiem nauki:

• w I klasie -  nie mniej niż 8% przeciętnego wynagrodzenia,
• w II klasie – nie mniej niż 9 % przeciętnego wynagrodzenia,
• w III klasie - nie mniej niż 10 % przeciętnego wynagrodzenia.

Aktualne stawki dostępne są na stronie w zakładce dotyczącej wskaźników.

Rodzaje zawodów i prac

Przygotowanie zawodowe w formie nauki zawodu może być prowadzone w zawodach określonych w:

• Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 lutego 2019 r. w sprawie ogólnych celów i zadań kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego;
• Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania - zawody rzemieślnicze, które nie zostały uwzględnione w klasyfikacji szkolnictwa branżowego.

Dokształcanie teoretyczne

Dokształcanie teoretyczne może odbywać się:

• w branżowej szkole I stopnia, centrum kształcenia zawodowego, branżowym centrum umiejętności albo szkole prowadzącej kształcenie zawodowe w formie turnusu dokształcania teoretycznego młodocianych, z uwzględnieniem przepisów w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych - na podstawie skierowania pracodawcy czy rzemieślnika;
• u pracodawcy lub rzemieślnika - jeżeli dokształcanie zorganizowane zostało we własnym zakresie i ujęto w nim zajęcia edukacyjne z zakresu teoretycznego kształcenia zawodowego.

Pracodawca albo rzemieślnik może pokryć koszty dojazdu, jak również pobytu młodocianym, którzy dokształcają się w formie turnusu dokształcania teoretycznego w centrum kształcenia zawodowego, branżowym centrum umiejętności czy w szkole prowadzącej kształcenie zawodowe, jeśli znajdują się poza miejscem zamieszkania i pracy nieletniego.

Egzamin końcowy

Młodociany może zdawać egzamin końcowy w kilku formach:

• egzamin zawodowy składa młodociany zatrudniony u pracodawcy, dokształcający się w branżowej szkole I stopnia;
• egzamin eksternistyczny zawodowy składa młodociany zatrudniony u pracodawcy, dokształcający się u pracodawcy albo na turnusie dokształcania teoretycznego młodocianych, organizowanym przez centrum kształcenia zawodowego, branżowe centrum umiejętności lub szkołę prowadzącą kształcenie zawodowe;
• egzamin kwalifikacyjny na tytuł czeladnika przeprowadzany przez komisje egzaminacyjne izb rzemieślniczych składa młodociany zatrudniony u rzemieślnika.

Pracodawca ma obowiązek pokryć koszty egzaminów zdawanych w pierwszym wyznaczonym terminie. Może też (ale nie musi) sfinansować koszt egzaminu poprawkowego.

Nauka zawodu łączy teorię z praktyką. Dzięki temu młodzież jest odpowiednio przygotowana do wejścia na rynek pracy i zdobycia umiejętności potrzebnych w wybranym zawodzie.

Autor: Marta Halicka

Źródła:

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 lutego 2019 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz.U. z 2019 r. poz. 391)

http://www.vademecumkadrowego.pl/artykul_narzedziowa,1375,0,23318,formy-przygotowania-zawodowego.html

https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-przyuczenie-do-wykonywania-pracy-a-nauka-zawodu-poznaj-roznice

https://tarcech.pl/nauka-zawodu/