Nastolatek na wakacjach – równowaga między wolnością a odpowiedzialnością - Artykuł

Wakacje to dla nastolatków długo wyczekiwany czas wolności – od szkoły, obowiązków i codziennej rutyny. Dla rodziców to z kolei okres, w którym pojawiają się nowe wyzwania: jak dać dziecku przestrzeń, a jednocześnie zadbać o jego bezpieczeństwo? Gdzie przebiega granica między zaufaniem a nadzorem? I czy da się połączyć potrzebę samodzielności nastolatka z odpowiedzialnością?

Wolność – potrzeba okresu dorastania

Okres dojrzewania to czas intensywnego rozwoju tożsamości i potrzeby niezależności. Nastolatek chce decydować o sobie, eksplorować świat, próbować nowych rzeczy – także w czasie wakacji. I to dobrze! Dając dziecku możliwość samodzielnych wyjazdów z rówieśnikami, planowania dnia czy organizowania własnych aktywności, wspieramy jego rozwój i uczymy go odpowiedzialności.

Jednak wolność nie oznacza braku granic. Kluczowe jest to, by jasno komunikować zasady i oczekiwania – nie z pozycji kontroli, ale z troski.

Odpowiedzialność budowana przez zaufanie

Rodzice często zastanawiają się: „Czy mogę pozwolić dziecku pojechać na festiwal?”, „Czy wyjazd pod namiot z kolegami to dobry pomysł?”, „Jak upewnić się, że wszystko będzie w porządku?”. Odpowiedź tkwi w dialogu. Rozmowa, nie przesłuchanie – to najlepszy sposób, by ocenić gotowość dziecka do większej swobody.

Zamiast narzucać decyzje, warto zapytać:

Jak planujecie spędzić czas?
Czy macie ustalone zasady bezpieczeństwa?
Jak będzie wyglądał kontakt z rodzicami?

Taka rozmowa nie tylko buduje zaufanie, ale też daje nastolatkowi poczucie sprawczości i odpowiedzialności za własne wybory.

Wyznaczanie granic

Wolność bez granic może być przytłaczająca. Dobrze ustalić podstawowe zasady, które będą obowiązywać podczas wakacji, np.:

Godziny kontaktu (np. codzienny SMS lub telefon).
Zasady dotyczące alkoholu i innych używek.
Udostępnienie kontaktu do rodziców kolegów/koleżanek, z którymi dziecko wybiera się na wyjazd.
Ewentualne udostępnienie rodzicowi lokalizacji telefonu dziecka – bardzo pomcne w nieprzewidzianych sytuacjach.

Ważne, by te reguły były wspólnie omówione i zaakceptowane – nie narzucone jednostronnie.

Wakacje – okazja do wzmacniania relacji

Rodzice nastolatków często obawiają się, że dziecko chce spędzać wakacje „wszędzie, tylko nie z nami”. To naturalne – rówieśnicy w tym wieku mają ogromne znaczenie. Ale warto zostawić też przestrzeń na wspólne aktywności: krótki wyjazd, weekendowy wypad, wspólne ognisko czy wieczór filmowy. Nawet krótkie chwile spędzone razem pomogą budować relację, jeśli są oparte na wzajemnym szacunku i uwzględniają potrzeby obu stron.

Równowaga między wolnością a odpowiedzialnością to proces – nie gotowy przepis. Wakacje mogą być świetnym czasem, by tę równowagę ćwiczyć. Wspierając samodzielność dziecka, nie rezygnujmy z bycia obecnym, uważnym rodzicem. Zamiast kontrolować – rozmawiajmy. Zamiast ograniczać – stwarzajmy warunki do podejmowania mądrych decyzji.

Bo wakacje, które dziecko przeżyje świadomie i bezpiecznie, to nie tylko odpoczynek, ale też ważny krok ku dorosłości.

Autor: Joanna Buharewicz

Źródła:

https://kobieta.dziennik.pl/porady/artykuly/9550054,wakacje-nastolatka-na-ile-mu-pozwolic-dr-mateusz-grzesiak-wyjasnia.html

https://poradnik-slask.policja.gov.pl/po1/wydarzenia/183265%2CWakacje-nie-zwalniaja-rodzicow-z-odpowiedzialnosci.html

https://www.fit.pl/dziecko/nastolatek-na-wakacjach-bez-rodzicow/13341

https://www.santander.pl/klient-indywidualny/konta/samodzielny-nastolatek-cm