Badania lekarskie młodocianych – terminy i wymogi prawne - artykuł

Pracodawca ma obowiązek skierować pracownika na badania lekarskie i pokryć ich koszt. O ile jest to możliwe, pracownik powinien wykonać je w trakcie godzin pracy.

Rodzaje badań

Wyróżniamy 3 rodzaje badań lekarskich.

Wstępne – są wykonywane przed przystąpieniem do pracy. Pracodawca przed przyjęciem młodocianego do pracy wystawia mu skierowanie na wstępne badania lekarskie. Ich zadaniem jest sprawdzenie, czy może on podjąć zadania wskazane przez pracodawcę, czyli czy nie występują przeciwskazania zdrowotne do wykonywania danej pracy.

Ważne!

Badania te wykonuje się niezależnie od rodzaju umowy, na jakiej pracuje młodociany, dotyczą one zarówno umów o prace jak i cywilnoprawnych.

Okresowe badania lekarskie wykonuje się regularnie w czasie trwania zatrudnienia.. Służą one  kontroli stanu zdrowia pracownika oraz sprawdzeniu, czy nie wystąpiły żadne zmiany w jego zdolności do świadczenia pracy.

Badania kontrolne przeprowadza się również w trakcie zatrudnienia. Wykonuje się je w przypadku, gdy pracownik miał dłuższą nieobecność w pracy z powodu choroby lub wypadku. Mają one na celu potwierdzenie, że pracownik może nadal wykonywać swoje obowiązki.

Terminy badań i częstotliwość

Wstępne badania lekarskie wykonuje się jednorazowo przed rozpoczęciem pracy lub w sytuacji, kiedy młodociany pracownik przenoszony jest na inne stanowisko pracy, gdzie występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe.

Częstotliwość okresowych badań lekarskich zależy od rodzaju pracy i czynników szkodliwych pojawiających się na stanowisku pracy. Młodociany pracujący w hałasie powinien być kierowany na badania okresowe co rok przez pierwsze 3 lata swojej pracy. Następnie już co 3 lata. Pracownik wykonujący pracę przy wymuszonej pozycji ciała podlega badaniom okresowym co 2-5 lat. Z kolei pracujący w warunkach, gdzie występują drgania miejscowe na organizm, np. na kończyny górne, powinien wykonać pierwsze badania okresowe po roku od rozpoczęcia pracy, a kolejne co 3 lata. 

Badania kontrolne należy zlecać po co najmniej 30 dniach nieobecności w pracy z powodu choroby lub wypadku.

Wymogi dotyczące zaświadczeń lekarskich

Pracodawco, pamiętaj! Jeśli chcesz zatrudnić pracownika młodocianego, musi on przedłożyć ci zaświadczenie lekarskie wystawione przez lekarza medycyny pracy stwierdzające, że praca danego rodzaju, którą chcesz mu powierzyć nie zagraża jego zdrowiu.

Rola pracodawcy i rodzica/opiekuna

Zadaniem pracodawcy jest wystawienie skierowania młodocianemu na badania lekarskie przed rozpoczęciem pracy oraz w trakcie zatrudnienia, zgodnie z wymogami prawnymi. Dodatkowo pracodawca ma obowiązek pokrycia kosztów badań młodocianych pracowników i przechowywania zaświadczeń lekarskich w aktach osobowych pracownika.

Rodzic lub opiekun prawny musi wyrazić zgodę na przeprowadzenie badań młodocianego oraz na podjęcie przez niego pracy.

Dokumentacja medyczna – jak ją przechowywać?

Skierowania na badania powinny być wydawane przez pracodawcę w 3 egzemplarzach: jedno dla placówki medycznej, drugie dla pracownika, trzecie  do akt osobowych młodocianego.

Kolejnym dokumentem, który należy dołączyć do dokumentacji pracownika, jest orzeczenie, które otrzymuje on po wykonaniu badań wstępnych, czyli zaświadczenie lekarskie o przeciwskazaniu do wykonywania określonej pracy. Drugi egzemplarz otrzymuje pracownik. Jeśli młodociany będzie pracował w gastronomii dodatkowo musi wykonać badania sanitarno-epidemiologiczne. Orzeczenie lekarskie z tego zakresu również trzeba przechowywać w dokumentacji pracownika.

Pracodawca ma obowiązek na żądanie organów kontrolnych, na przykład Państwowej Inspekcji Pracy, udostępnić zgromadzoną dokumentację medyczną.

Autor: Marta Halicka

Źródła:

Kodeks Pracy

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20230000607/O/D20230607.pdf - Obwieszczenie Ministra Zdrowia z dnia 1 marca 2023 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy

https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/0082#6

https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-badania-lekarskie-pracownikow-mlodocianych-oraz-wykaz-prac-wzbronionych-najnowsze-zmiany

https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-badania-lekarskie-mlodocianego-zatrudnionego-w-celu-przygotowania-zawodowego