Podstawy prawne zatrudniania młodocianych - artykuł

Kodeks Pracy – najważniejsze przepisy

Dział dziewiąty Kodeksu Pracy, a dokładnie artykuły od 190 do 206, zawiera podstawowe pojęcia dotyczące zatrudniania osób młodocianych. Na początku działu znajduje się definicja, kim jest osoba młodociana. Kolejno opisane są warunki, jakie trzeba spełnić, aby zatrudnić taką osobę lub osobę poniżej 15 roku życia. Rozdział drugi reguluje zasady zawierania i rozwiązywania umów o pracę w celu przygotowania zawodowego. W następnym rozdziale znajduje się informacja o obowiązku dokształcania się przez młodocianego oraz o ciążącym na pracodawcy obowiązku zwolnienia od pracy takiego pracownika na czas nauki. Przepisy Kodeksu Pracy regulują też zasady zatrudniania młodych pracowników przy wykonywaniu prac lekkich oraz określają normy dotyczące czasu pracy. W rozdziale IX zawarte są informacje dotyczące szczególnej ochrony zdrowia, czyli zakazu pracy w godzinach nadliczbowych i nocnych oraz wzmianka o pracach wzbronionych młodocianym. Ostatnim zagadnieniem zapisanym w KP są zasady przyznawania urlopów wypoczynkowych. 

Rozporządzenie o pracach wzbronionych

Rozwinięcie tematu prac wzbronionych można znaleźć w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 19 czerwca 2023 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac. W dokumencie szczegółowo wymienione są zajęcia zakazane ze względu na ich szkodliwość lub niebezpieczeństwo dla zdrowia i życia.

Wynagradzanie i przygotowanie zawodowe

Kwestie związane z odpowiednim wynagradzaniem pracowników młodocianych, czyli stawki dla uczniów klas I, II i III szkół branżowych oraz tryb i warunki odbywania nauki zawodu znajdują się w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania.

Praktyczna nauka zawodu

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 lutego 2019 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu określa zasady organizacji praktycznej nauki zawodu dla uczniów szkół zawodowych.

Obowiązki edukacyjne i wsparcie w ramach systemu oświaty

Zatrudnienie młodocianych związane jest również z Ustawą z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty. Z jej zapisów wynika, że młodociany ma obowiązek ukończenia szkoły podstawowej oraz kontynuowania nauki do ukończenia 18 roku życia, a praca nie może kolidować z obowiązkiem szkolnym. Pracodawca ma musi zwolnić młodocianego od świadczenia pracy na czas zajęć w szkole. Dodatkowo w ustawie znajdują się zapisy dotyczące możliwości ubiegania się przez pracodawcę o dofinansowanie kosztów kształcenia młodocianych pracowników zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego.

Refundacje i dofinansowania dla pracodawców

W Ustawie z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia widnieje zapis o możliwości refundowania pracodawcom z Funduszu Pracy wynagrodzeń oraz składek na ubezpieczenia społeczne wypłacanych młodocianym pracownikom. Szczegółowe informacje dotyczące tej formy pomocy – w tym miejsce złożenia wniosku, jego treść oraz wymagane załączniki – zostały określone w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 czerwca 2014 r. w sprawie refundowania ze środków Funduszu Pracy wynagrodzeń wypłacanych młodocianym pracownikom.

Autor: Marta Halicka

Źródła:

Kodeks Pracy

https://www.pip.gov.pl/dla-pracownikow/porady-prawne/zatrudnianie-pracownikow-mlodocianych